προβελγικά για τη συνέχεια του Βελγίου VII-και-βάλε. ζωγραφική και κείμενα

δεν ξέρω αν σας έχω πει, μου άρεσε ανέκαθεν να ζωγραφίζω. μικρή δεν ήθελα κούκλες, με άφηναν παγερά αδιάφορη, μάλλον επιδείκνυα τη διαφορά μου με τους άλλους ανθρώπους, εξωτερική και εσωτερική, με το να κάνω πάντα κάπως διαφορετικά πράγματα απ' τους άλλους.
θυμάμαι τα μπεζ χαρτιά, γιατί οι γονείς μου αγόραζαν 'ιχνογραφίες' με το κιλό που λένε, πολλές μαζί μέσα σε κάτι μπεζ χαρτιά που έκαναν θόρυβο όταν τα έσκιζες, τι ωραία...
μολύβια -θυμάμαι μαύρα κυρίως-, και απορίες, πώς να ζωγραφίζω, ένα παράδειγμα: πώς να φτιάξω τους ώμους των ανθρώπων; αχ, καημένο μικρό, πού να 'ξερες τι κουβαλάνε αυτοί οι ώμοι...
η κουβέντα 'θα γίνω ζωγράφος' μου καρφώθηκε, και στο φτωχικό μας σπίτι, η αναφορά ότι 'οι ζωγράφοι πεθαίνουν στην ψάθα' ήταν ένας απορριπτικός τίτλος, που εγώ προκαλούσα κι οι άλλοι όλοι έπιαναν την επωδό, καθώς, όποιος ερχόταν στο σπίτι, του πάσαρα τα σχέδιά μου...
στην α' γυμνασίου, θυμάμαι να παίρνουμε εφημερίδα κάθε κυριακή. είχε επιφυλλίδες με υπέροχα κείμενα λογοτεχνών. θυμάμαι κάποτε τον πατούχα του κονδυλάκη, δε θυμάμαι πότε ήταν, διάβαζα αυτά τα κείμενα, διάβαζα τα μικρά νέα, -τα μεγάλα κείμενα πάντα με φόβιζαν-. έμαθα για τις εκθέσεις ζωγραφικής, και πριν πεις κίμυνο, εγώ γνωριζα τη στοά τέχνης, την γκαλλερί στο χίλτον, τις γκαλερί στην σκουφά, τέλος πάντων δε θυμάμαι πια τώρα...
είχα γίνει γνώριμη, κι όλοι  νόμιζαν ότι απλώς μικροδείχνω, αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι πήγαινα πρώτη, και μετά δευτέρα γυμνασίου και σουλάτσαρα έτσι ανεξέλεγκτα και φανατικά στις γκαλερί της αθήνας. μερικοί με καλούσαν και στα εγκαίνεια!
την ίδια εποχή, στο αρσάκειο στην πλατεία βάθη, μου έδωσαν ένα κλειδάκι! ήταν το κλειδάκι από μια μικρή κάμαρα, που είχε μέσα ένα μουσαμά σε τρίποδο, και χρώματα, λάδια, και πινέλλα!!! ήταν το 'ατελιέ' μου στην α' ή β' γυμνασίου!!!. από τα βάθη της καρδιάς μου λέω ευχαριστώ, μα δεν ξέρω πρώτα-πρώτα σε ποιον! μπράβο σε όλους και μάλλον πρωτεργάτης σ' αυτό ήταν η κυρία Παραστατίδου...
να όμως που κάτι συνέβη. εντελώς εφηβικό ή προ-εφηβικό, που μου άλλαξε τη ζωή. φυσικά, τώρα πια καταλαβαίνω ότι αυτό ήταν η αφορμή. τα αίτια ήταν μάλλον πιο βαθιά και πιο αλλόκοτα.
αυτό που μου συνέβη ήταν ένα ανύπαρκτο -έτσι όπως το βλέπω τώρα, μα υπαρκτό και μεγάλο τότε- φλερτάκι!
στο πάρτι συμμαθήτριάς μου στην α' γυμνασίου, γνώρισα έναν μεγαλύτερό μου! θηρίο! ετών ίσως 18!!!
ο γιώργος, έτσι τον έλεγαν, μου γυάλισε εν ολίγοις. κι όχι μόνο αυτό! πιάσαμε κουβέντα! πω πω μεγαλείο για μένα...
κι ο γιώργος λοιπόν, με ρώτησε, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα του φλερτ της εποχής:

 'γράφεις;'

κι εγώ, πώς μπορούσα να αρνηθώ; θα έχανα -σκεφτόμουν- την παρέα του!
οπότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, είπα:

'Ναι!'

τον γιώργο μεν, δεν τον ξαναείδα ποτέ, αλλά είχα πει ένα ψέμμα! έπρεπε το ψέμμα να διορθωθεί!
κι έτσι άρχισα να γράφω ποιήματα...

γιατί ποιήματα;
γιατί κανείς δε σου μιλάει για λάθη στα ποιήματα, -κι είσαι ελεύθερος-
γιατί κανείς δεν επικεντρώνεται στο τάδε νεκρό στοιχείο του συντακτικού, -κι είσαι ελεύθερος-
γιατί κανείς δεν σου δίνει τίτλο, -κι είσαι ελεύθερος-
και γιατί έχεις μπροστά σου ένα άσπρο χαρτί και έναν τοίχο, και τίποτε άλλο,
και όντως είσαι ελεύθερος.
κι έτσι άρχισα να γράφω ποιήματα που κανείς δε γνώριζε και κανείς δεν έβλεπε. έτσι είχα διορθώσει το "ψέμμα" μου, κι αυτή η διόρθωση έχει να κάνει αργότερα με τη ζωή μου στο βέλγιο, και με τη ζωή μου γενικότερα...
συνεχίζεται...

σήμερα σήμερα κληρώνει. καραϊσκάκης κολοκοτρώνης

λοιπόν, δουλεύω σ'ένα ίδρυμα ξακουστό. όντως σπουδαίο, που το αγαπώ. εκεί στην πόρτα του Ιδρύματος, περνούσε ώρες ο Κολοκοτρώνης, νουθετώντας με την ύπαρξή του, όχι μόνο με την κουβέντα του, τους πρώτους φοιτητές.
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης είναι δύο εξέχουσες μορφές του απελευθερωτικού αγώνα της Ελλάδας εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. στα πλαίσια των επαναστάσεων της εποχής, που είχαν αρχίσει στην Ευρώπη με τη Γαλλία του 1789 κι είχαν συνεχιστεί σε διάφορες χώρες, όπως η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Ιταλία κλπ. μερικοί βλαμμένοι λένε ότι η ελληνική επανάσταση έγινε εναντίον των κοτζαμπάσηδων, και μετατρέπουν αφενός μια επανάσταση σε εμφύλιο, ενώ -βεβαίως-βεβαίως και λόγω εμπειριών δικών τους- ξεχνούν ότι συνεργαζόμενοι με τον εκάστοτε κατακτητή υπήρχαν πάντοτε, και καμιά φορά οι συνεργαζόμενοι δεν ήταν αυτοί που νομίζουμε (πρόταση αντίθετη από αυτήν: 'δεν είν' αυτό που νομίζεις', στην πόρτα μιας κρεβατοκάμαρας).
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης πάλεψαν και οι δυο, όπως και άλλοι, για την ανόρθωση του ελληνικού πολιτισμού, όπως, λίγο αργότερα, κάποιες δεκαετίες, πάλεψαν και οι Άραβες για να πετάξουν το ζυγό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και να ξαναβρούν το δικό τους εαυτό και τη δική τους αραβική ύπαρξη.
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης, ήταν προσωπικά εχθροί μεταξύ τους.
είναι γνωστό κι από τις αναμνήσεις και τα γραφούμενα και των δυο. όμως είναι εξίσου αλήθεια, και βαθύτερη αλήθεια ακόμη, ότι πάνω απ' όλα, θυσίασαν τη ζωή τους (όχι το θάνατό τους), τα χρόνια τους, τις στιγμές τους, όλα, για την πατρίδα τους.
στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, συγκινητική είναι η στιγμή που ο Μακρυγιάννης συναντάται μ'ένα γάλλο αξιωματούχο του γαλλικού ναυτικού που στηρίζει την Ελλάδα.
η ιδέα του γάλλου είναι διαφορετική από την ιδέα του μακρυγιάννη.
ο γάλλος σκέφτεται και εξηγεί, προφανώς μέσω μετάφρασης, στο μακρυγιάννη, ότι αφού οι ελληνικές δυνάμεις είναι τόσο μικρές, δεν πρέπει να κάνουν την επίθεση που ετοιμάζουν.
ο μακρυγιάννης έχει αντίθετη άποψη.
στηρίζεται όχι στον αριθμό, προφανώς, αλλά, προφανέστατα, σε κάτι άλλο που ο γάλλος δεν μπορεί να καταλάβει: την επανάσταση στην καρδιά των ελλήνων, το 'δεν πάει άλλο, αλλάζουμε τώρα' που εμφωλεύει την πραγματική επανάσταση.
ο γάλλος ακούει, βλέπει ότι έχει αποτύχει να μεταπίσει τον μακρυγιάννη, σηκώνεται και λέει 'τρε μπιέν' (γράφει ο μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα, άρα με διερμηνέα έγινε η κουβέντα).
τρες μπιέν,
σαν να λέει: εντάξει, εγώ σας τα είπα, εσείς όμως δε θέλατε να με ακούσετε. (δείτε παρακάτω στο παράρτημα το εν λόγω κείμενο)

μη σας τα πολυλογώ, αν το γράφω τώρα είναι γιατί η ιδέα που είχε ο μακρυγιάννης έσωσε την κατάσταση, παρά το 'τρε μπιέν' του γάλλου.

φυσικά και το θυμάμαι τώρα. μόλις είδα στην τηλεόραση έναν έλληνα πολιτικό με αρχαιοπρεπές ελληνικό όνομα, που είχε ακριβώς τη θέση του γάλλου.

η ελλάδα δε σκύβει το κεφάλι.
δε με ενδιαφέρει αν αυτό είναι μήνυμα διαφημιστικό κόμματος, δε με νοιάζει κανένα κόμμα. σκασίλα μου για τον κάθε κόπανο που ενδεχομένως σε καλό ή κακό κόμμα θέλει να ανελιχθεί, να φανεί, να, να, να...
με ενδιαφέρει ότι αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, γίνεται μια προσπάθεια όπου η ελλάδα δε μαθαίνει γαλλικά για να λέει τρε μπιεν στον καθένα. δε μαθαίνει αγγλικά ή γερμανικά για να σκύβει το κεφάλι. δεν 'σκέφτεται ευρωπαϊκά' σε ξένη γλώσσα. σκέφτεται ότι είμαστε πολίτες μιας χώρας της ευρώπης, πως έχουμε αξιοπρέπεια που δεν εξαργυρώνεται ούτε πωλείται, καλλιεργείται μόνο, από το όραμα της ζωής.

παράρτημα:Γιώργος Σεφέρης, Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης

Πηγή: Γιώργου Σεφέρη, «Δοκιμές», εκδ. Ίκαρος, Αθήναι 1981 (4). πηγή από όπου εγώ, ελένη κονδύλη, βρήκα τώρα το κείμενο, και σας παραπέμπω για να διαβάσετε το συνολικό κείμενο: http://palio.antibaro.gr/culture/seferis_makrugiannhs.htm

Την αιτία της ελληνικής επανάστασης και του ολέθρου των τυράννων τη διατυπώνει ο Μακρυγιάννης με μιά λέξη στο στόμα ενός αντιπάλου, όπως ο Αισχύλος βάζει τους εχθρούς να μιλούν για την καταστροφή της Σαλαμίνας. «Θα χαθούμε γιατί αδικήσαμε». Τους αρχαίους, αν θέλουμε πραγματικά να τους καταλάβουμε, θα πρέπει πάντα να ερευνούμε την ψυχή του λαού μας. Τα λόγια αυτά ειπώθηκαν στα 1821. Ο Μακρυγιάννης τα κρατά στη μνήμη του για να τα σημειώσει χρόνια αργότερα, κατά τα 1829, αφού μάζεψε όλη την πείρα της τρομαχτικής εκείνης πάλης. Tον βλέπω να τα συλλογίζεται σε δύσκολες ώρες. Υπάρχουν πίσω από κάθε του πράξη και από κάθε του απόφθεγμα. Πίσω από την ακόλουθη συνομιλία που έχει με το Γάλλο ναύαρχο de Rigny, όταν ετοιμάζεται να πολεμήσει στους Μύλους:

«Εκεί πού 'φκιανα τις θέσεις στους Μύλους, ήρθε ο Ντερνύς να με ιδεί: Μου λέγει:

»- Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσες είναι αδύνατες· τι πόλεμο θα κάνετε με τον Μπραΐμη αυτού;

»Του λέγω:

»- Είναι αδύνατες οι θέσες κι εμείς. Όμως είναι δυνατός ο Θεός που μας προστατεύει, και θα δείξομε την τύχη μας σ’αυτές τις θέσες τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι στο πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ’έναν τρόπο· ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος παλαιόθε και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Και όταν κάνουν αυτήνη την απόφαση, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν. Η θέση όπου είμαστε σήμερα εδώ είναι τοιούτη. Και θα ιδούμε την τύχη μας οι αδύνατοι με τους δυνατούς.

»- Τρε μπιεν, λέγει κι αναχώρησε ο ναύαρχος» (Β' 169).

Αυτή είναι η πίστη και η ασφάλεια που μας δίνει ο Μακρυγιάννης.

ο θάνατος

έβαλα αυτόν τον τίτλο πριν αρχίσω να γράφω. είναι ο τίτλος που βρήκα χαζεύοντας στο μπλογκ ενός από τους ηλεκτρονικούς φίλους, ανθρώπους μου αγαπημένους, που ανήκουν στο χώρο του διαδικτύου, που τους γνώρισα και τους συναναστράφηκα κυρίως από δω, το προσωπικό μαύρο κουτί μου.
ο αγαπημένος μου μοναχικός ^&* πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, και να που το προσωπικό του μπλογκ, έφερε, τελευταία ανάρτηση, ένα δικό του ποίημα, με τίτλο 'ο θάνατος'.
ο αντώνης, έτσι τον έλεγαν, πέθανε.
εμείς;
ε λοιπόν, εμείς ή ζούμε, ή πρέπει να πω: εμείς δεν ξέρω...

το 1971, στο βέλγιο, στη βροχερή και χειμωνιάτικη λουβαίν, ένας ΧΧΧ χτυπούσε τη γυναίκα του. για να γλυτώσει εκείνη, άνοιξε την πόρτα και βγήκε στο δρόμο.
περνούσε ένα νοσοκομειακό από κεί. το νοσοκομειακό περίμενε γιατί η γυναίκα, που στη βιασύνη της έπεσε στη μέση του δρόμου, έπρεπε να σηκωθεί. ο ΧΧΧ έτρεξε ξωπίσω της, τη σήκωσε και συνέχισε να τη χτυπά! το νοσοκομειακό περίμενε -απλώς- να αδειάσει ο δρόμος να περάσει!
η μάνα μου, που δεν μπορούσε να συνεννοηθεί, έφριξε. χτύπησε το τζάμι του νοσοκομειακού.
ο οδηγός την κοίταξε, σήκωσε τους ώμους του για να καταλάβει η μάνα μου τι της έλεγε, περίπου ας πού΄με: 'τι να γίνει; δεν μπορώ να κάνω τίποτε'.

φρίκη. έχω ζήσει κι άλλες τέτοιες αδιάφορες στιγμές στην ευρώπη. μπορεί να σας τις διηγηθώ κάποτε, είναι μαθήματα ζωής.

τώρα όμως, με αυτόν τον τίτλο θα σας πω τι συνέβη σε εμένα, που -κακό σκυλί ψόφο δεν έχει- είμαι ζωντανή.

λοιπόν, την παρασκευή είχα οργανώσει στη φιλοσοφική μια διάλεξη. ένας παλιός βέλγος συμφοιτητής μου, που έχει αναδειχθεί σε ερευνητή της ιστορίας της ιατρικής, ήλθε στην ελλάδα, κι ειχε την καλοσύνη να έρθει να μιλήσει στους φοιτητές μου για την ιατρική παράδοση από την αρχαία ελλάδα, το βυζάντιο και τους άραβες. το άγχος μου ήταν μεγάλο, να αποκομίσουν οι ακούοντες τα περισσότερα, να ικανοποιηθεί κι ο φιλοξενούμενος.
όλα πήγαν καλά. με πλαισίωσαν με αλήθεια και ευγένεια οι περισσότεροι εκ των φοιτητών μου, που κουράστηκαν κιόλας για να βοηθήσουν.
ένας μόνο φοιτητής -και ο αλαίν, ο βέλγος ομιλητής, κι εγώ προσέξαμε πως το μόνο που έκανε καθόλη τη διάλεξη ήταν να γράφει μηνύματα στο κινητό του... χα χα χα.
έφυγα από την εκδήλωση-μάθημα ευχαριστημένη πολύ! το πολύ οφείλεται στην ευγένεια του κοινού. φοιτητές και άλλοι, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους. δόξα τω θεώ.
είχα όμως μετά ένα ραντεβού πάλι πανεπιστημιακό.
τρέχοντας, έπεσα, με τα 59 ακριβώς χρόνια μου, και την τσάντα με τον υπολογιστή μου, χτύπησα το γόνατό μου, ακριβώς στην έξοδο-είσοδο της φιλοσοφικής. περνούσε κόσμος, πολύς, η ώρα ήταν περίπου 1 το μεσημέρι. πρώτος στο οπτικό μου πεδίο ήταν ένας νέος γύρω στα 30 με το κινητό του στο αυτί. φαντάστηκα ότι θα με βοηθούσε.
το είχα ανάγκη.
πέρασε χωρίς να γυρίσε καν να με κοιτάξει.
μπορεί να μη με είδε.
μα ήμουν μπροστά του.

μη σας τα πολυλογώ. ντρέπομαι. μα δε βοήθησε κανείς!!!
πώς γίνεται; με μισούν;
όχι βέβαια!
τότε; γιατί;

ντράπηκα και λυπήθηκα.
σίγουρα θα μπορούσε η ιστορία να έχει συμβεί διαφορετικά, να έρθουν πολλοί να βοηθήσουν.
γιατί κανείς δε βοήθησε;

το κανείς σήμαινε κάποια λεπτά, γιατί υπάρχουν και κάποια θεματάκια υγείας, ένα σπασμένο πόδι, ένα άδειο κεφάλι, και δεν ήταν εύκολο για μένα να σηκωθώ.

σα να λέμε, αφού ο πρώτος τυχών δε στράφηκε να βοηθήσει, οι άλλοι, απλώς (απλώς; ) ακολούθησαν.

και τότε σκέφτηκα σα δασκάλα: τι μαθαίνουμε στα παιδιά μας; την επανάληψη, την υπακοή στη μη-σκέψη, τη βουβαμάρα, το διάβασμα για την πάρτη του καθενός. ναι;

ξέρω-γω;

Αθήνα, 8-9-10/1/2015. Ιατρική, Αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Μεσόγειος, ανάμεσα στην Ελληνική και την Αραβική

Αθήνα, 8-9-10/1/2015. Ιατρική, Αρχαhttp://soscientgr.blogspot.gr/2015/01/8-9-1012015.htmlιότητα, Μεσαίωνας, Μεσόγειος, ανάμεσα στην Ελληνική και την Αραβική γλώσσα, Αθήνα

1. Ancient Greek Medicine in the Mediterranean and beyond

Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 10:30 π.μ.

Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών - Αμφιθέατρο Λεωνίδας Ζέρβας

Ειδικά θέματα του μεταφραστικού αραβικού κινήματος, σχέση της αραβικής με τη βυζαντινή επιστήμη

2. Arabic into Greek. The Case of Medicine

Alain Touwaide, PhD

Scientific Director-Institute for the Preservation of Medical Traditions
Research Assοciate, History of Sciences-Smithsonian Institution

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου,

ώρα 10.30’, αίθουσα 636

Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

 (λεωφορείο 250 από μετρό Ευαγγελισμός)

http://botany.si.edu/staff/staffPage.cfm?ThisName=71

1971. Βέλγιο, V. το σχολείο Virgo Sapiens και τα δώρα του...

στο σχολείο μου, μετά 'τις δικές μου ενέργειες', βρέθηκα στην τάξη που αναφερόταν ως 'ποεζί'. δεν καταλάβαινα γιατί την έλεγαν έτσι, νόμιζα πως σ'αυτή την τάξη βάζουν παιδιά που τα ενδιαφέρει η λογοτεχνία -πράγμα που με κάλυπτε απίστευτα-. φυσικά δεν ήταν έτσι: ποεζί ονόμαζαν την προτελευταία τάξη του λυκείου γιατί στο μάθημα της μητρικής γλώσσας, δλδ τα γαλλικά, εξηγούσαν μόνο ποιητικά κείμενα, αντίθετα από την τελευταία τάξη που ονομαζόταν 'ρετορίκ', γιατί εκεί έκαναν μαθήματα γύρω από τον πεζό λόγο.

η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας μου άφησε μια τεράστια εμπειρία, και εδώ που τα λέμε, μου έδωσε το πάνω χέρι στη διδασκαλία μιας γλώσσας που ασφαλώς, τουλάχιστον τότε, δεν ήταν δική μου, πλην όμως ήταν μια γλώσσα που γνώριζα με το δικό μου 'βιβλικό' τρόπο.
κάθε μήνα, τα παιδιά έπρεπε να κάνουν 'κόντ ραντύ' προφορικό ένα βιβλίο γαλλικής λογοτεχνίας, όποιο ήθελαν, και αναγκαστικά είχαν διαβάσει εκείνο το μήνα.
εγώ, με τον αγώνα που έκανα να καταφέρω να γραφτώ σ'αυτή την τάξη, με τις απίστευτες ώρες να βρω τα βιβλία, να καταλάβω τι λένε, να δω τι ζητάνε από το διάβασμα, να πάρω πρέφα το λεγόμενο 'ζουρνάλ ντε κλας', πράγματα εντελώς πρωτόγνωρα, δεν είχα πάρει στα σοβαρά την ανακοίνωση για την υποχρέωση του 'κοντ ραντύ' compte-rendu...
ήρθε η σειρά μου.
τι να πω; ποιο βιβλίο είχα διαβάσει; (μεταξύ μας κανένα). πώς όμως να τους το πω, φοβόμουν πως αν το έλεγα, θα έβρισκαν πάλι ευκαιρία να με βάλουν όπως ήθελαν σε μια τάξη μικρότερη, άρα; άρα αποφάσισα να πω ΨΈΜΑ.
τελικά μερικα΄ψέματα δεν είναι και τόσο ψέματα, αλλά αυτό θα το συζητήσουμε άλλοτε, ας το έχουμε κρατούμενο.
εμένα λοιπόν, όταν ήρθε η σειρά μου κι έπρεπε να πω κάτι για το βιβλίο που είχα διαβάσει (ενώ δεν είχα καιρό να το διαβάσω τότε), θυμήθηκα ένα από τα πάμπολλα βιβλία γαλλικής λογοτεχνίας που είχα διαβάσει όταν ήμουν στην ελλάδα -θα ξαναγράψω και γι'αυτό, για το τί καθηγητές έχω γνωρίσει, αιωνία τους η μνήμη.
έτσι λοιπόν, μπροστά στα στρογγυλά μάτια της Μαντάμ Ραϊρ, είπα: ο Ρινόκερως του Ιονέσκο.
είπα ότι ο Ιονέσκο ήταν Ρουμάνος που έμαθε γαλλικά και μετά έγραφε γαλλικά -με είχε εντυπωσιάσει εμένα την ξένη αυτό, τότε που ήμουν στην ελλάδα- (κι αυτό για μένα σήμαινε ότι τα γαλλικά του Ιονέσκο ήταν πιο κοντά στο επίπεδό μου, απλά δλδ), και την απόσταση που είχε από την κοινωνία των ρινοκέρων κάποιος που δεν ήθελε να μεταμορφωθεί σε ρινόκερο, και πάλευε να κρατήσει την ταυτότητά του, και παιζόντουσαν οι φιλίες του, η ψυχή του, ανάμεσα σ'αυτόν και την κοινωνία κλπ.
- και πώς σου ήρθε να διαβάσεις θέατρο; με ρώτησε η κα Ραϊρ.
- το θέατρο, που το διαβάζεις χωρίς να βλέπεις τίποτα, αλλά διαβάζεις τις σημειώσεις πώς το επιθυμεί ο συγγραφέας του, σου επιτρέπει να μπεις σ' έναν κόσμο, να τον φανταστείς εσύ, και να τον κάνεις δικό σου. είναι πιο στενή η σχέση με το κείμενο από την παράσταση όπου βλέπεις τι έχει αποφασίσει ο σκηνοθέτης ανάμεσα σε σένα που το διαβάζεις και το συγγραφέα που το έχει γράψει.
(πράγματι, έκανα χρόνια και χρόνια μέχρι να αποφασίσω να δω θέατρο, που το διάβαζα μετά μανίας...)
τώρα, για να πω και κάποιες συμπληρωματικές αλήθειες, με γοήτευαν τα κενά που υπήρχαν στις σελίδες ενός θεατρικού έργου, όπως και τα κενά στις σελίδες της ποίησης. όταν ιδρώνεις να θυμηθείς αν το γράμμα θ είναι θ ή φ, ή αν το γράμμα 'ζ' είναι ζ ή χ, κ.ο.κ., το κενό στη σελίδα σε γοητεύει και σ'αφήνει να σκεφτείς και να συμπληρώσεις μπροστά στην ενδεχόμενη δυσλεξία σου, για τήν οποία φυσικά κανείς δεν έκανε λ΄γοο τότε.
όταν τέλειωσα την παρουσίαση του βιβλίου, η ραϊρ ρώτησε αν κάποιος από τους συμμαθητές μου είχε διαβάσει το Ρινόκερο, ή γνώριζε τον Ιονέσκο. νέκρα. τότε η ραϊρ τους είπε: να το διαβάσετε, αλλά όχι φέτος, του χρόνου... χα χα χα.
οι μετοχές μοναξιάς αλλά και ψευδούς ανωτερότητας μεγάλωναν μέσα μου.
τη μοναξιά που ένιωθα στο σχολείο την έλυνα με λάθος περιβάλλοντα, όπως το πανεπιστήμιο κι οι βιβλιοθήκες του. αυτά τα λάθος περιβάλλοντα ήταν σωτήρια για μια εξέλιξη και μια σκέψη γύρω από τη ζωή: να βρίσκεις τρόπο, όταν πολύ συχνά νιώθεις σίγουρος ότι δεν μπορείς να ενταχθείς κάπου (πικρό αυτό), να έχεις ένα δικό σου δρόμο. που τον φτιάχνεις με τα χέρια σου.
στην τάξη της 'ποεζί' είχαμε κι ένα μεγάλο όνομα. το μεθυσμένο καράβι.
θα μιλήσουμε γι'αυτό ... προσεχώς!
( :) συνεχίζεται

Ημέρες Νοεμβρίου. 2014.

28η Οκτωβρίου: μαθητικές παρελάσεις.
δλδ όχι πιά, παρέλαση από κάγκελα. πέρασαν τα χρόνια, δεν ξαναπάω...
βρέθηκε κι ένας τύπος -δε θυμάμαι ποιος ήταν, θυμάμαι μόνο τι σήμαινε για τη δικτατορία του 67 ο πατέρας του- που προσβλήθηκε γιατί στο χαλάνδρι, μαζί με τα άλλα τραγούδια, τραγούδησαν και τον ύμνο του εάμ, μου είπαν κάποιοι. κι ο μικρός γιος, πολιτικός τώρα, έχοντας ξεχάσει ότι πια δε μιλάμε για αντάρτικό αλλά για εμφύλιο, και συμφιλίωση δε σημαίνει 'βρίσκω κι εγώ θέση', αλλά συμφιλίωση σημαίνει 'ζούμε μαζί στην ίδια κοινωνία, μοιραζόμαστε μαζί την ίδια κοινή μνήμη' , έλεγε πως αυτό είναι απαράδεκτο...
σήμερα είναι 17 Νοεμβρίου. αν έχει νόημα η σημερνή μέρα είναι η μνήμη της 17 Νοεμβρίου 1973. με τα τανκς σε όλους τους δρόμους την 21 Απριλίου1967 να σημαδεύουν τις ζωές μας, ακόμη και τη δική μου, παιδάκι τότε στα 12, με πατέρα χωροφύλακα! με τους μυστικούς αστυνομικούς που με ρώταγαν γιατί, στην α' γυμνασίου, αλλάζω στάση που περιμένω το λεωφορείο για να πάω από το σχολείο στο σπίτι... και μετά ο ίδιος πούστης αστυνομικός μου ζητούσε να πάω σπίτι του 'να βοηθήσω το γιο του'... θυμάμαι που ρωτούσα τη μητέρα μου 'μαμά, τι εκλογές είναι αν πρέπει να ψηφίσετε όλοι το γιώργο παπαδόπουλο, αφού είναι μόνος υποψήφιος, έχει νόημα' και βέβαια τι να πει η μαμά μου η συχωρεμένη... -πάντως κι ένας άλλος γιώργος, αλύστου ή αλήτου μνήμης, τα ίδια έκανε αργότερα...
και μετά δε θα ξεχάσω το σκυλίσιο πρόσωπο της γυναίκας αστυνομικού, που άκουγα τη μάνα μου να λέει: 'σας παρακαλώ, εμείς είμαστε νομοταγείς άνθρωποι, θα έρθει η μικρή από το σχολείο τώρα, μη συνεχίζετε, δεν κρύβουμε τίποτα' -εγώ εκείνη την ώρα ανέβαινα τις σκάλες, μεσημέρι μετά το σχολείο, κι είδα την εικόνα: να σκίζουν τα στρώματα στο δωμάτιό μου, για να βρουν κρυμένες προκηρύξεις, επειδή ο χωροφύλακας πατέρας μου, κι αυτός συχωρεμένος, είχε στείλει ρούχα σ'έναν εξόριστο στη γιάρο. ο πατέρας μου δεξιός, όπως σχεδόν ο κάθε χωροφύλακας της εποχής του, ήταν. μα ήταν άρχοντας στη συνείδηση, σε κάθε του βήμα.
μετά φύγαμε από την ελλάδα, 20 χρόνια έζησα έξω, μετά γυρίσαμε, μετά έγινα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο, μετά έκανα μάθημα, ήμουν ελεύθερη σκεφτόμουνα, μετά θύμωνα με τις καταλήψεις, και μετά, τώρα δλδ,
η εικόνα των παιδικών μου χρόνων:
ο θάνατος σφραγίζει τις πόρτες του πανεπιστημίου.
δεν μπορώ να μπω μέσα γιατί έχει τα ματ απέξω. στο δρόμο έχει τα ματ, όπως τότε είχε τους στρατιώτες.
παρασκευή περνώ μπροστά από το πανεπιστήμιο. μιλώ στους νεαρούς των ματ που σφραγίζουν την πόρτα και δεν μπορώ να μπω. βλέπω στα μάτια τους παιδιά μου, κι όταν λέω παιδιά μου, τολμώ να πω και φοιτητές μου, και τους λέω ότι αυτοί δε ζούσαν τότε, αλλά η παρουσία τους, που εμποδίζει την είσοδο φοιητητών και καθηγητών στο πανεπιστήμιο, μου φέρνει εκείνη τη νεκρική εικόνα των παιδικών μου χρόνων
και τα παιδιά με σέβονται, αυτά τα σιδηρόφρακτα, με κοιτάνε μου απαντούν με ευγένεια, ΈΝΑΣ ΡΟΥΦΙΆΝΟΣ
ΈΝΑΣ ΡΟΥΦΙΆΝΟΣ όμως, πιο κει, αναλαμβάνει να καθαρίσει με τον τρόπο του 67 'τι λες κυρά μου, ξέρεις πώς λειτουργούν τα πανεπιστήμια στο εξωτερικό, πήγαινε δες και μετά τα λέμε'
και τότε βέβαια, μια κυρία της ηλικίας μου, εγώ δλδ, μεταβάλλομαι σε ύαιναι και του απαντώ όπως του χρειάζεται. σε μένα το λέει, που ζούσα στο εξωτερικό 20 χρόνια, που ήρθα εδώ γιατί εδώ είναι η πατρίδα μου και η ταυτότητά μου, που αγαπώ τη δουλειά μου, που κάνω ό,τι μπορώ! ο τύπος βέβαια έγινε λούης στη συνέχεια.
ημέρα πένθους σήμερα. όχι για τη 17 νοέμβρη 1973. για τις μέρες νοέμβρη 2014.
χτες ο κ. Αλιβιζάτος γράφει στην καθημερινή (16.11.2014, σελ. 22) : ''Για " απαράδεκτη κλιμάκωση αυταρχισμού" μίλησε στη Βουλή ο συνήθως πιο συγκρατημένος κ. Θ. Δρίτσας, ενώ ο κ. Δημ. Τσουκαλάς δε δίστασε να χαρακτηρίσει τον Θ. Φορτσάκη 'πρύτανη των ΜΑΤ' και να τον συγκρίνει με τον Ευ. Σδράκα, δλδ τον θλιβερό εκείνο πρύτανη του ΑΠΘ, ο οποίος, επί δικτατορίας, είχε καλέσει τα τανκσ για να απομακρύνει τους φοιτητές από το πανεπιστήμιο"
και μετά ο κύριος Αλιβιζάτος συνεχίζει:
"Με τα ΜΑΤ βέβαια δεν μπορούν να πορευθούν τα πανεπιστήμια. ούτε όμως και με την ασυδοσία των όποιων περιθωριακών ομάδων".
συμφωνώ απόλυτα με αυτή την τελευταία παράγραφο.
θλίβομαι όμως με τον τίτλο που δίνει ο αγαπητος συνάδελφος στο άρθρο του αυτό: δίνει τον τίτλο 'ΟΙ μεγάλες ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ'
δεν ξέρω τι σχέση έχουν αυτά που αναφέρει με τις ευθύνες του σύριζα.
ημέρα πένθους λοιπόν σήμερα. γιατί τα ματ, η αστυνόμευση, ο πατερναλισμός, φαίνονται να συμβουλεύουν ανθρώπους που δημοκρατικά κατακτούν αξιώματα, και προφανώς κάτι, κάποιο σκάλωμα συμβαίνει, και λειτουργούν, έστω και κατά λάθος, δικτατορικά.
ημέρα πένθους.

ενθύμια, θυμοί, και χαμόγελα

χμ, το έχασα. ποιο; θα μου πείτε. αυτό που έγραφα...
ή μήπως έχασα ένα κομμάτι της ζωής μου επειδή δεν το κατάλαβα;
ή μήπως το κέρδισα επειδή δεν το κατάλαβα, κι επειδή έτσι, τελικά, φάνηκε το μεγαλείο του καθενός...
σκέφτομαι τον χάινριχ χούσμαν, που μου έλεγε γελώντας ότι τον βάφτισαν μέσα σε κολώνια, μιας και μιλούσαμε γαλλικά, και η κολώνια στα γαλλικά λέγεται eau de cologne. ο heinrich hussmann γεννήθηκε στην κολωνία το 1908. να το βιογραφικό του:

Born: December 16, 1908 - Cologne, Germany
Died: November 8, 1983 - Brussels, Belgium

The distinguished German musicologist, Heinrich Husmann, studied musicology with Ludwig at the University of Göttingen, and with Hornbostel, Schering, Wolf, and Blume at the Humboldt University in Berlin. He received his Ph.D. there in 1932.
In 1933 Heinrich Husmann was appointed assistant lecturer at the musicological institute at the University of Leipzig. He completed his Habilitation there in 1941, and then was made its acting director in 1944. He completed a 2^nd Habilitation at the University of Hamburg in 1948. He organised its musicological institute in 1949, was a reader there from 1956 and a professor from 1958. In 1960 he became a professor of musicology at the University of Göttingen.
Heinrich Husmann's books include: Funf- und siebenstellige Centstafeln zur Berechnung musikalischer lntervalle (Leiden, 1951); Vom Wesen der Konsonanz (Heidelberg, 1953); Einführung in die Musikwissenschaft (Heidelberg, 1958); Grundlagen der antiken und orientalischen Musikkultur (Berlin, 1961).Source: Baker’s Biographical Dictionary of 20^th Century Classical Musicians (1997) Contributed by Aryeh Oron (July 2007)

 για τα 60 του χρόνια, έγραψαν, διαπρεπείς μουσικολόγοι από όλα τα μέρη του κόσμου, έναν τόμο γι'αυτόν:

Becker & R. Gerlach, editors: Speculum musicae artis: Festgabefiir Heinrich Husmann (Munich, 1970)

είχε σταθεί για χρόνια επτά μέντοράς μου. αιωνία του η μνήμη, θα ξαναγράψω πάλι και πάλι γι'αυτόν.
μουσικολόγος ειδικευμένος στη μεσαιωνική μουσική, κυρίως την ανατολική, αλλά με εντελώς απόλυτες γνώσεις και για το γρηγοριανό μέλος, και χίλια δυο άλλα, είχε στην ελλάδα δυο αγαπημένους φίλους: τον σίμωνα καρρά, τον αείμνηστο, και τον πολύ φοβερό ιεροψάλτη αγγελόπουλο, τους είχα γνωρίσει και τους δυο, μαζί του και μαζί με τον αδελφό μου.
είχε αντίθετες απόψεις, με κάποιον άλλον, έλληνα μουσικολόγο, φοβερό επίσης επιστήμονα και ιεροψάλτη, τον στάθη, καθηγητή πανεπιστημίου.
μια φορά που είχε έρθει ο γρηγόρης στάθης, ιεροψάλτης χοράρχης με τη χορωδία του στις βρυξέλλες, ο χούσμαν με είχε πάρει μαζί του να πάμε στο ρεσιτάλ που είχαν δώσει στη μητρόπολη των βρυξελλών, τον γοτθικό ναό σάν μισέλ...
αχ, που είναι τα χρόνια, τα ωραία χρόνια, που είχες λουλούδια μεσ' στην καρδιά, κλπ κλπ.
με πήρε σχεδόν από το χέρι, για να συγχαρούμε μαζί το στάθη και τη χορωδία του.

είχαν ακριβώς αντίθετες αντιλήψεις για θέματα μουσικής.
ο στάθης, καλή του ώρα, δε θέλησε να δώσει το χέρι στο χούσμαν, γελάω που το σκέπτομαι, γιατί τον ξέρω το στάθη και τον αγαπώ, και την αείμνηστη γυναίκα του, και τη μια από τις κόρες τους.
ο στάθης είναι φοβερός μουσικός, ιεροψάλτης και μουσικολόγος. γεννήθηκε το 1939, ο χούσμαν γεννήθηκε 30 χρόνια πριν, το 1908. ο γέρος πλέον και σοφός χούσμαν, παρόλο που δε συμφωνούσαν σε πολλά, πήγε να τον συγχαρεί, κι ο φίλος τώρα στάθης, αρνήθηκε τότε, νέος ων και σπαθάτος, να του δώσει το χέρι!
όπως καταλαβαίνετε, αυτό έγινε σιγά σιγά ένα μεγάλο μάθημα για μένα.
μου καρφώθηκε και δε μου ξεκαρφωθεί ελπίζω ποτέ, ότι,

μπορείς να είσαι εναντίον μιας θεωρίας ή μιας τοποθέτησης, μπορείς να διεκδικείς ότι με τα επιχειρήματά σου έχεις δίκιο, ή μπορεί και να κάνεις και λάθος επιμένοντας. 

ΑΥΤΌ ΔΕΝ ΈΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ.

ΣΗΜΑΣΊΑ ΈΧΕΙ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΜΕ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ ΤΗΝ ΈΡΕΥΝΑ

και να παίζεις με τις αλήθειες, τα επιχειρήματα, τα ευρήματα, τα ευφυολογήματα καμιά φορά, τους κοινούς τόπους, τις ιδέες, τις ιδεολογίες, χωρίς να καταδικάζεις κανέναν!!!

να κι εγώ τώρα, κοντά στα εξήντα.
χτες, προέδρευα σε μια ημερίδα, όπου ένας υπέροχος μουσικολόγος και μουσικός, ο Nidaa Abou Mrad, εξέφραζε γνώμες που δεν ανταποκρίνονταν στη σκέψη όλων. κάποιοι από το ακροατήριο εξέφρασαν τις δικές τους γνώμες.
τι να σημαίνει αυτό;
ότι είχε άδικο ο ομιλητής; όχι βέβαια. ότι είχαν άδικοι οι παρεμβαίνοντες; όχι βέβαια!
τι να σημαίνει λοιπόν αυτό;
ότι, με το διάλογο προοδεύει η επιστήμη.
και: ότι η άγνοια χαλί πρέπει να γίνεται, να το πατάμε για να προχωράμε. το χαλί αυτό είναι ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι.
η άγνοια είναι κάτι που πρέπει πάντα να το παίρνεις με το μέρος σου, να το θεωρείς δικό σου, κι όχι να γελάς ειρωνικά και να νομίζεις ότι η άγνοια είναι μακριά σου.

να, αυτά ήθελα να πω.
πέρασα υπέροχα χτες. όντως.