Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011

ΆΔΩΝΗΣ. ΨΕΥΔΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΜΟΥ ΠΟΙΗΤΗ.

http://www.indexonline.gr/site/html/fresh/adonis-poet-nobel.csp?SSOID=02255b76-197a-4ac3-aa10-d231e9753f9a

μου έστειλε το λινκ η μαρία παπανικολάου. η μαρία ήταν αυτή που ρύθμισε τα πάντα όταν ο άδωνης προσκλήθηκε στην ελλάδα για την παρουσίαση του βιβλίου του 'Οι Αναλογίες και οι Αρχές'. τότε με την χριστίνα γιατζόγλου που έκανε την επιμέλεια, με την χρύσα ξενάκη με την οποία συνεργαζόμουνα για τα επιστημονικά βιβλία, τον παύλο παπαχριστοφίλου, και άλλους φίλους ή συνεργάτες, είχε γίνει το πατιρντί. ο άδωνης μου είχε πει ότι έχει ως αρχή του να μην πηγαίνει στις παρουσιάσεις βιβλίων γι' αυτόν, γιατί τότε θα έπρεπε να τρέχει διαρκώς παντού. το είχα αποδεχτεί. και να που το βιβλίο ήταν στο τυπογραφείο, κι εγώ στην εντατική, και τα πάντα σταμάτησαν. ξαναπήραν μπρος όταν αποτέλειωσα το δίγλωσσο λεξιλόγιο στην απομόνωση...
ο άδωνης, ούτε που του πέρασε από το μυαλό να αρνηθεί να έρθει...
πώς τον αγαπάω!
τον φιλοξένησαν σε μια σουίτα στο εσπερία οτέλ για 5 μέρες. όταν έβλεπε ότι κουραζόμουνα με τις μεταφράσεις και τις γύρες κλπ στο μέσο της ημέρας, μου έλεγε: 'εγώ είμαι χωριάτης. έχω μάθει στα δύσκολα. πήγαινε να ξεκουραστείς στο κρεβάτι μου, κι εγώ θα κοιμάμαι στην πολυθρόνα, και θα βάλω τα πόδια μου στο τραπεζάκι'.
τι καλοσύνη...
όταν έφευγε, στο αεροδρόμιο, μου είπε: 'θα σου πω κάτι, μην το παρεξηγήσεις: είσαι αγγελική'
κι εγώ τον αγριοκοίταξα και του είπα: 'πάρε το λόγο σου πίσω γιατί δε θα σου ξαναμιλήσω ποτέ!'
-γράφω ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, θέλεις να διαβάσεις το πρώτο κεφάλαιο; μου είπε.
-δε θέλω να γράψεις αυτοβιογραφικό βιβλίο. έχεις κι άλλα να πεις για μας, του απάντησα, δε σε θέλω στο τέλος...

δεν τον θέλω στο τέλος. τον αγαπώ και εύχομαι να πάρει το νόμπελ. το αξίζει. άσε που θα τον φέρουμε ξανά μετά!

α, κι ένα μικρό δίστιχο δικό του:
τι είναι ο θάνατος;
αραμπάς, από τα σπλάγχνα της γυναίκας στα σπλάγνα της γης.

Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

αναμασάω ενθύμια και ετοιμάζομαι να επιτεθώ.

λοιπόν, στα 16 μου ξαφνικά και στην ψύχρα, λύκειο στα γαλλικά στο βέλγιο.

τα κόμπλεξ στα 16 μου ήταν τόσα όσα και τα σπυράκια της ακμής στα μούτρα μου, ή, στο μουτράκι μου, ήθελα να πω.

ως συνήθως, πρόβλημα στα γαλλικά που διάβαζα από μικρή, προφορά μηδέν, ακουστική μηδέν, δεν τους καταλάβαινα, δεν μπορούσα να απαντήσω. καταλάβαινα, ως συνήθως και περίπου, τα γραπτά. τη λογοτεχνία την είχα φάει με το κουταλάκι του γλυκού που μου την έδινε η αείμνηστη λίνα μακρή.

θέλησαν να με βάλουν στο σχολείο σε μια τάξη λιγότερη, για να μάθω πρώτα γαλλικά.

αδύνατον να το δεχτώ. πήρα τη μαμά μου από τη λουβαίν, η μαμά δεν ήξερε γαλλικά καθόλου, μάθαμε από τον ελεγκτή του μετρό που ήταν το υπουργείο παιδείας στις βρυξέλλες και ζήτησα να δω τον υπουργό.

τι αποκοτιές και τι απόγνωση....:)

δεν ξέρω αν είδα τον υπουργό, δε νομίζω, πάντως έφυγα με μια πολύ θερμή χειραψία, κι ένα χαρτάκι που έλεγε ότι μπορώ να πάω στην τάξη που ήθελα εγώ.

γύρισα θριαμβευτικά στο βίργκο σάπιενς, το σχολείο μου, και βέβαια μετά από μερικούς μήνες έπαθα μια γερή υπερκόπωση με πυρετό και απόλυτη αϋπνία και το μυαλό να συλλαβίζει τη γερμανική γραμματική...:)

τέλος πάντων, άφησα ως σουπιά το μελάνι μου στο σχολείο, με διάφορους τρόπους. και βέβαια κατάλαβα ότι επειδή μπορώ να κάνω ότι θέλω, έκανα κι άλλες παρόμοιες πουστιές, και βρέθηκα γραμμένη στο πανεπιστήμιο παράλληλα με το σχολείο.... (αλήθεια, πώς μ' αφήσανε;)

στην τελευταία τάξη μας έκαναν επαγγελματικό προσανατολισμό με πρώτο βήμα το τεστ νοημοσύνης.

τα έκανα όλα σκατά. μα τόσο, που δεν πήρα καν νούμερο. έτσι έγινα το νούμερο του σχολείου, κι έρχονταν οι συμμαθήτριες με υποτιθέμενη συμπόνοοια και μου έλεγαν: 'πόσο έβγαλες στο τεστ; δε σου έδωσαν αποτέλεσμα, ε; και σε αφήνουν να κάνεις ό,τι θέλεις στις σπουδές; εμένα όχι, μου λένε ότι είμαι ανώτερης εξυπνάδας, κλπ'.

όντως, ήρθε ένα χαρτάκι στη μαμά μου που της έλεγε ότι το τεστ δεν ήταν καλό, λίγο λειτούργησε το μαθηματικό κομμάτι, ΊΣΩΣ θα μπορούσα να σπουδάσω λογιστικά. ευτυχώς που η μαμά δεν καταλάβαινε τίποτε, κι ήταν και ελληνίδα.

α, και τέλειωσα το λύκειο. δε θα πάψω να το επαναλαμβάνω, μπας και το ακούσει κάποιος: ενώ όντως πιο μικρή είχα ιδιαίτερη σχέση με άλγεβρα, εξισώσεις κλπ, στην τελευταία τάξη του λυκείου 'πόμωσα' ή δεν ξέρω πώς το λένε, και δεν καταλάβαινα χριστό από μαθηματικά. ξέρετε με τι βαθμό στα μαθηματικά τέλειωσα το λύκειο; με 33 στα εκατό. δλδ μόνο χαριστικά. άραγε, θα έπρεπε να μείνω, αν σύμφωνα με το νόμο, περνάς ένα μάθημα με 50 στα 100.

ίσως, αν στο σχολείο μου με είχαν αφήσει στην ίδια τάξη, ... θα ήταν πιο δίκαιο... (;;;;;), θα ήταν πιο σωστό ... (;;;;).

πάντως η μετανάστρια μαμά μου δεν τους είχε λαδώσει.

άραγε, αν είχα μείνει, τι θα γινόταν;

άραγε, αν είχε σημασία το τεστ αϊκιού, θα έπρεπε να πάω να γίνω υπάλληλος σε σούπερ μάρκετ, λογίστρια, μοδίστρα, ...

άραγε, πόσο σημασία μπορεί να δώσουμε σε τέτοιου τύπου αξιολογήσεις, και έχουν νόημα;

κυρίως, ΔΩΣΤΕ ΧΩΡΟ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΜΗΝ ΤΑ ΚΑΤΑΤΑΣΣΕΤΕ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ.

ΔΕΝ ΈΧΟΥΝ ΟΎΤΕ ΡΌΔΕς ΟΎΤΕ ΆΛΟΓΑ.

Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΆΝΘΡΩΠΟΣ.

ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΊ ΤΟ ΞΕΧΝΆΜΕ.

φιλάκια από μια άσχετη που πήρε κι ένα δυο διεθνή βραβεία, και ε, γενικά, κάνει τη δουλίτσα της, και δεν είναι τα λογιστικά.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

ζούμε σε μια καθημερνότητα όλο και πιο ζοφερή.

ανοίγουμε την τηλεόραση, και, συνήθως, το ζάπιν μας οδηγεί σε δύο καθεστώτα: ή θα βλέπουμε ένα τουρκικό σίριαλ με εναλλακτική μια διαφήμιση ενός τηλεπεριοδικού που θα περιέχει σιντί ενός τουρκικού σίριαλ, ή θα βλέπουμε ειδήσεις με κάποιο πάγκαλο, με κάποιο τύπο πολιτικού, εννοείται χοντρού από την πολυφαγία ή την πολυκλεψία, που θα λέει ότι η Ε.Ε. ζητά από τον ελληνικό λαό όλα τα κλοπιμαία των πρόστυχων πολιτικών μας.

πρόστυχος δεν είναι η πουτάνα ούτε ο πούστης. μ' αυτές τις δύο άγριες λέξεις εννοούμε συνήθως ως πουτάνα κάποια γυναίκα που έχει νόμιμο επάγγελμα την πορνεία (ο νόμος των ανθρώπων δέχεται περισσότερα από ό,τι η κοινωνία που τα δημιουργεί), και πούστη ονομάζουμε κάποιον που εμείς, ως ηδονοβλεψίες, ανεβαίνουμε στο κρεβάτι του και παρακολουθούμε με ποιον κοιμάται!!!

η προστυχία δεν είναι με το μέρος τους, αλλά με το δικό μας.

πρόστυχοι και ευτελείς είναι αυτοί που δηλώνουν ότι μπορούν να κάνουν κάτι, τους εμπιστευόμαστε εμείς ως συμμέτοχοι, και μετά αποδεικνύεται ότι όχι μόνο ποτέ δεν θα ήταν ικανοί να κάνουν αυτό για το οποίο είπαν ότι είναι ικανοί, αλλά επί πλέον, κάνοντας την ανάγκη δική τους ευκαιρία, έχοντας πλουτίσει, κατηγορούν και ζητούν από τους πολλούς αυτά που ως 'άριστοι', 'ολίγοι' (δλδ γύρω στους 300), 'αριστο-κράτες' (και όχι δημοκράτες), αυτά τα οποία έκλεψαν.

και δεν είναι μόνο αυτοί. είναι όλοι όσοι παριστάνουν τους αρίστους, που είναι πρόσ-τυχοι. τυχάρπαστου βίου κατά κυριολεξία.

- τώρα με διέκοψαν, πάνω στον οίστρο μου- κάτι φοιτητές για τις εξετάσεις που δε γίνονται και τι θα κάνουν, κι έχασα τον ειρμό μου, η καημένη!

πάντως, μη νομίζετε ότι αυτά που γράφω τα εξαγριωμένα ότι είναι άμοιρα του καημένου του ιμπν χαλντούν.

ήταν ένας σοφός της εποχής του. βορειοαφρικάνος άραβας του 14ου αιώνα. τόσο παραδοσιακός, τόσο αναγνωρισμένος, τόσο πιστός μουσουλμάνος, που για τον ίμπν άραμπι, ένα σούφι όλο και πιο γνωστό σήμερα και μουσουλμάνο επίσης, έλεγε πως θα πρέπει τα έργα του και οι κόπιες τους να εξαφανιστούν από προσώπου γης. δλδ ο περίφημος ιμπν χαλντούν ήταν ένας άνθρωπος της εποχής του.

σοφός, όντως.

παραδοσιακός, μάλλον.

σοφός όμως.

σ' αυτόν ζήτησαν κάτι το τρομερό: να μεσολαβήσει ώστε ο ταμερλάνος να μην κάψει τη δαμασκό.

ο ταμερλάνος είχε ακούσει για τον ιμπν χαλντούν.

στην αρχή τον φυλάκισε, και μετά, ακούγοντάς τον να μιλά με τόση σοφία, τον κράτησε κοντά του, και ερχόταν σε καθημερινή συζήτηση μαζί του για 35 μέρες!

παρ'όλη την προσπάθεια του ιμπν χαλντούν, ο μουσουλμάνος ταμερλάνος έκαψε τη δαμασκό. οι μουσουλμάνοι, πιστεύοντας ότι ο ταμερλάνος θα σεβαστεί το μεγάλο τέμενος της δαμασκού, τον ιστορικό ναό/εκκλησία/αργότερα τέμενος, μπήκαν μέσα και παρακαλούσαν τον αλλάχ να τους σώσει.

ο ταμερλάνος διέταξε να σφραγίσουν τις πόρτες.

το μεγάλο τέμενος κάηκε μαζί με τους πιστούς....

...

πώς να ενιωσε άραγε ο ιμπν χαλντούν, τι μάθημα να πήρε από τη φριχτή πράξη, που τέλειωσε μάλιστα και με ένα φετβά που καθαγίαζε τον ταμερλάνο και το έγκλημά του...


'έχει γυρίσματα ο καιρός', έμεινε ιστορική η κουβέντα του ιμπν χαλντούν.

ασαμπίγια....


ζούμε σε παρόμοιους χρόνους.

Η ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΜΠΝ ΧΑΛΝΤΟΥΝ ΑΝΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΛΟΓΩ ΑΠΕΡΓΙΑΣ.


ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ 3 ΟΚΤΩΒΡΗ, ώρα 7 το απόγευμα, στο μορφωτικό κέντρο της πρεσβείας της Αιγύπτου, πανεπιστημίου 6.


η ζωή συνεχίζεται. μερικοί προσπαθούν να μας πείσουν πως αν δεν συνεχίσουν να κλέβουν, δε θα επιβιώσουμε ούτε εμείς. βέβαια, προσωπικές κυκλοθυμικές απόψεις είναι αυτές.

η ημερίδα όμως αξίζει τον κόπο, θα μιλήσουν σοφοί, κι εγώ θα είμαι εκεί.


Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2011

τι θα κάνουμε αγράμπελη;

λοιπόν, κλείσανε τα ελληνικά γράμματα ή κάπως έτσι.
το βιβλίο μου 'αραβικός πολιτισμός' θα βγει, θεού θέλοντος και προς το παρόν, σε έναν άλλον εκδοτικό οίκο. τα τρία χρόνια, άντε 4 από την έκδοσή τους, δε μου επιτρέπουν να το βγάλω ακριβώς ίδιο. όλο και κάποιο τουλάχιστον βιβλιογραφικό συμπληρωματάκι, το θέλει. τα τυχόν μεγαλύτερα ζητήματα ή λάθη, ας τα αφήσω τώρα. είναι μια μικρή δουλίτσα όπως καταλαβαίνετε. το 'μικρή' είναι μέγεθος υστερίας και ειρωνίας, όχι πραγματικό.
το ίδιο θα συμβεί και με την εισαγωγή στη λογοτεχνία των αράβων.
τι θα γίνει με τους φοιτητές που κάνουν κάποιες εργασίες μαζί μας; τους αφήνουμε ξέμπαρκους λόγω φραππέ ή καπουτσίνο (αυτοί φραππέ κι εμείς καπουτσίνο); όχι βέβαια. και σας διαβεβαιώ, αυτή είναι η πραγματική δουλειά μας που δε φαίνεται πουθενά.
ελένη, το άρθρο της νάπολης το έστειλες; της γρανάδας; όχι ακόμη, ε... τι να πω.
διαβάζεις όμως καινούρια βιβλιογραφία για κάποια ζητήματα.
ξέρεις τι χρειάζεται όταν οργανώνεις μια ημερίδα; χαζά πράματα, που τρώνε πολύ χρόνο.
ετοιμάζεις λοιπόν μια ημερίδα, έχεις άρθρα να στείλεις και δεν τα έχεις φέρει στο τελικό φινίρισμα, έχεις τα βιβλία που πρέπει να τελειώσουν, έχεις εργασίες διαφόρων επιπέδων με τους φοιτητές, και τον κόπο να προσπαθείς να είσαι άνθρωπος.
α, ξέχασα, είμαι και μαμά: θα στείλω λεφτά στην άννα που σπουδάζει σε άλλη πόλη. στο λουκά επίσης, ναι μεν είναι ακόμη εδώ γιατί έχουν κατάληψη στον τόπο που σπουδάζει, αλλά κι αυτός χρειάζεται χρήματα. την προσοχή μου όμως απορροφά και το τρίτο μου καμάρι, ο σεραφείμ, που πηγαίνει στο λύκειο, μαζί με τον απαραίτητο συνοδό λόγω της ασθένειάς του. και φυσικά τον πληρώνω εγώ. 'μα μην ανησυχείτε, το δημόσιο δίνει ένα ποσοστό πίσω', ναι, ξέρω, όσο και να ανησυχώ ή να μην ανησυχώ, οι παροικούντες εν ιερουσαλήμ ξέρουν. παραλείπω τα τυχόν ευ-φάνταστα υπόλοιπα: πεντικιούρ ή σούπερ μάρκετ; πασαρέλα σε οίκους μόδας ή δόξα τω θεώ ρούχα έχουμε; κλπ.
είμαι πλούσια, έχω τρία παιδιά, και την αγάπη των ανθρώπων.
αυτή είμαι, η άννα παναγιωταρά. μια εργαζόμενη γυναίκα και μαμά.
χτες, 14/9 μας ήρθαν δυο επιστολές: η μια είναι με τη συνήθη εφορία. η δεύτερη είναι η έκτακτη εισφορά: 1500 και κάτι στο οικογενειακό πουθενά.
προθεσμία πληρωμής: 29/9!!!!
και δεν προλαβαίνω ν' αγοράσω ρούχα ούτε για να βγω στη συγγρού. από πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα;

1. από πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; (το ξαναγράφω)
2. έχω τώρα μυαλό να γράψω το βιβλίο μου, να φορτώσω το κεφάλι των φοιτητών, να κάνω αυτά για τα οποία υποτίθεται ότι πληρώνομαι, να είμαι άνθρωπος πολλαπλών χρήσεων όπως οφείλουμε να είμαστε όλοι;
Η ΎΦΕΣΗ ΕΔΏ ΟΝΟΜΆΖΕΤΑΙ ΚΑΤΑΠΊΕΣΗ.

ε, λοιπόν, δε θα τους περάσει.

Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2011

8 σεπτεμβρίου.

πάντα στέκομαι στις λέξεις. είναι τα λεωφορεία μου. δεν καθυστερούν ποτέ, έχουν φώτα, μουσική, διαδρομές υπέροχες. όντως λεω/φορεία.
κι όσα κείμενα στέκουν μπροστά μας με λέξεις πραγματικά λεω/φορεία, είναι κείμενα τόσο σεβαστά, που τους χρωστάς ευγνωμοσύνη γιατί σε οδηγούν σε μεγάλα ταξίδια. άφοβα. αγέρωχα. μεγαλειώδη.
τι να πω, σε μένα οι λέξεις δεν είναι λεωφορεία, είναι απλώς εργαλεία μέτριας ψυχοθεραπείας ή μαγειρικής. με τις λέξεις προσπαθώ να καλέσω σε τραπ΄ζι τους φίλους. ένα 'έλα πάρε', κι ο φίλος, λέει 'χμ, εντάξει'. το διαβάζει από ευγένεια. λίγα παίρνει. το φαγητό μου είναι μέτριο. αλλά η θέληση της επικοινωνίας βασίζεται στη σκέψη του μεγαλείου όσων μ' αγγίζουν.

σήμερα η σκέψη ότι το μέσα και το έξω ανήκουν στο Όλον.
στο Παν, που πάντα μας αγκαλιάζει, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουμε.

μια γυναίκα του φώναξε: μακάρια η κοιλιά που σε βάσταξε κι οι μαστοί που σε θήλασαν.
κι αυτός της είπε: ΑΚΡΙΒΩΣ! μενούν γε! μακάριοι αυτοί που ακούνε το λόγο του Θεού και οι φυλάσσοντες αυτόν!!!!
'η κοιλία η βαστάσασά Σε' είναι λοιπόν ακριβώς αυτό: 'οι ακούοντες τον λόγον του θεού'
"Σε" είναι ο λόγος που έγινε σάρκα. είναι το απανταχού παρόν δεύτερο πρόσωπο, ο διάλογος με τον κόσμο, η προσ-ευχή του ανθρώπου στον ύψιστο, που ήρθε κοντά, και σπλαγχνικός εσκήνωσε στη σάρκα και την κοιλία γυναίκας.
αυτή που τον βάστηξε είναι αυτή που τον κράτησε, που άνοιξε την καρδιά της στο θέλημα του πανάγαθου. ακούω και ακουτισθήσομαι... δέχομαι και απολαμβάνω το λόγο της ελπίδας σου θεέ μου και κύριέ μου.
κι άμα κρατάς στο σκοτάδι του χέρι του φωτός που άκουσες, κι έχεις το νου σου στα λόγια του απερινόητου, κι ακουμπάς την πίστη σου σ' εκείνον που δεν είδες αλλά δέχτηκες, τότε μεγαλώνει σε σένα ο σπόρος του σπορέα, κι ο αμνός κι ο ποιμένας, κι η ρίζα στο χώμα και το άνθος της ευωδιάς, και το δέντρο της ζωής κι ο σταυρός της ανάστασης, κι η αγάπη για τα πάντα του πανταχού παρόντος.
αυτή είναι η κυοφορία της ανθρώπινης κοιλίας, αυτά γεννάει κι όχι τις μετοχές για έναν παράδεισο ή μια κόλαση.
κι η φωνή είπε: μακαρία η κοιλία που σε είχε μέσα της και το στήθος που σε θήλασε όταν βγήκες έξω και σε μεγάλωσε.
κι οι μαστοί ους εθήλασας = είναι οι φυλάσσοντες αυτόν, αυτό ακριβώς, λέει εκείνος.
οι φυλάσσοντες τον λόγο στη σιωπή, είναι οι μαστοί. αυτοί θρέφουν το λόγο, όχι τα λόγια.
εγώ μιλάω. αν όμως αντί να μιλάω το βουλώνω και θρέφω τον κόσμο, και δωρίζω τη ζωή που μου έδωσες υπηρετώντας γύρω μου, και αναλώνω το χρόνο αγαθύνοντας γύρω μου, αυτό είναι η μεγαλύτερη φωνή που μιλάει με τη σιωπή της ταπείνωσης και της θυσίας....

σήμερα πήγα για λίγο στην εκκλησία, είναι το γενέθλιο της Παναγίας. άκουσα το ευαγγέλιο, θυμήθηκα την μ.π. που έλεγε, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο χωρίο: στην κοινωνία της λεγόμενης ανδροκρατίας του μεσαίωνα, εδώ οι πατέρες της εκκλησίας βρίσκουν το χωρίο αυτό και λένε ότι ο Χριστός μας καλεί όλους να μοιάσουμε μ' έναν άνθρωπο: με μια γυναίκα. Σ'αυτήν δίνει τα σκήπτρα της ομοιότητας προς τη σωτηρία.
αλήθεια, τι είναι σωτηρία;
είναι η πράξη που σώζει κι ο λόγος που σωπαίνει.
είναι ο λόγος που γίνεται σάρκα. Ας σκηνώσει στην πίστη του καθενός μας, ας γίνουμε άνθρωποι με ανοιχτά τα αυτιά και την εσωτερική διάθεση, σε σιωπηλή διαρκή συνομιλία με την καλοσύνη και την ταπείνωση που σώζει.

το κομμάτι του ευαγγελίου που άκουσα: επάρασά τις φωνή εκ του όχλου και είπε 'μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ούς εθήλασας'.
ο Χριστός απάντησε:
'μενούν γε, μακάριοι οι ακούοντες τον λόγον του θεού και φυλάσσοντες αυτόν'.