δεκαεννέα.
νεκροί. η εκπρόσωπος του ισραήλ, την άκουσα με τα αυτιά μου είπε:
αυτοί που επέβαιναν στο πλοίο πήραν όπλα από τους ισραηλινούς στρατιώτες!τόλμησε ακόμη να πει ότι επετέθηκαν -στους στρατιώτες!!- με αιχμηρά αντικείμενα που είχαν γι' αυτό!!!
για να μας προδιαθέσει καλύτερα το ισραήλ διάλεξε γυναίκα για εκπρόσωπο τύπου.
θέλω να ρωτήσω αυτή τη γυναίκα:
πώς νιώθει όταν σκοτώνονται παιδιά; όταν ο χίτλερ σκότωνε τη γενιά της, την αθώα γενιά της, ήταν καλό;
όταν το ισραήλ όχι μόνο απαγορεύει την ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει σε ανθρώπους, αλλά και σκοτώνει αυτούς που τη φέρνουν,
είναι όντως ένα καλό χαρτί υπέρ του φανατισμού όχι μόνο των μουσουλμάνων, μα και όλων των απανταχού ανθρώπων!
έχετε γεννήσει, κυρία;
έχετε χάσει παιδί;
έχετε ζήσει τη συμπαράσταση των άλλων, τους έχετε κάνει φίλους σας αυτούς που σας συμπαραστάθηκαν;
ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΔΕΚΑΕΝΝΕΑ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ ΠΙΑ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΟΙ
ΟΛΟΙ ΜΑΣ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΥΨΩΘΟΥΜΕ ΠΆΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠτΩΜΑΤΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΣΑΣ ΠΟΥΜΕ:
ΦΤΑΝΕΙ Η ΤΟΣΗ ΑΔΙΚΙΑ. ΔΕΝ ΟΔΗΓΕΙ ΠΟΥΘΕΝΑ. ΤΟ ΒΛΕΠΕΤΕ, ΘΑ ΤΟ ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ.
Δευτέρα 31 Μαΐου 2010
Κυριακή 30 Μαΐου 2010
Αραβικός πολιτισμός και ποια ελληνικά γράμματα;
Αραβικός πολιτισμός και ποια ελληνικά γράμματα;
Ελένη Κονδύλη
Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Σπουδών Μέσης Ανατολής
περίληψη.
Είναι πολύ γνωστό το γεγονός ότι στη Βαγδάτη των Αββασιδών, δλδ στην πρωτεύουσα του απόγειου του αραβικού πολιτισμού (8ος-10ος μ.Χ. αι.), μεταφράζονταν πρωτίστως ελληνικά (αλλά και κάποια άλλα, από άλλη γλωσσική σφαίρα) έργα. Στη μετάφραση από τα αγγλικά του βιβλίου του Δημήτρη Γούτα, περίφημου αραβολόγου, που έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του σχεδόν στο μεταφραστικό κίνημα και την αραβική φιλοσοφία, η λέξη Greek thought μεταφράστηκε ως ‘η αρχαία ελληνική σκέψη’. Όντως: αρχαία ελληνική σκέψη είναι ο Αριστοτέλης, ο Διοφάντης, ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός.
Πρώτος ο αλ-Κίντι (801-873) στην Ανατολή, αργότερα ο Αβερόης (1126-1198) κι ο Μαϊμονίδης (1138-1204) στη Δύση, δλδ στην αραβική Ισπανία, και όλη η ενδιάμεση σειρά σπουδαίων αράβων φιλοσόφων, έχτισαν τη φιλοσοφική τους σκέψη πάνω σε αρχαία ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα.
Η ‘Θεολογία του Αριστοτέλη’ έργο που μεταφράστηκε από τα αραβικά στα λατινικά επηρεάζοντας και τη λατινική Δύση, είναι άραγε κι αυτό ‘αρχαία ελληνική σκέψη’; Όχι βέβαια, εφόσον γνωστό με τον τίτλο αυτό στα αραβικά είναι η μετάφραση των τριών Εννεάδων του Πλωτίνου (205-270 μ.Χ.).
Στη σύντομη ομιλία μου θέλω να αναφερθώ στο γεγονός ότι τα ελληνικά έργα και γράμματα που μετέφραζαν και εργάζονταν πάνω σ’ αυτά οι Άραβες, δεν είναι μόνο τα λεγόμενα ‘αρχαία’, ‘ταριχευμένα’ ‘νεκρά’ ελληνικά του οριενταλιστικού κινήματος (και ‘νεκρά’ ελληνικά είναι βέβαια μόνο σε αυτό το κίνημα που δυστυχώς τόσο μας έχει επηρεάσει κι εμάς τους ίδιους). Είναι τα ελληνικά έργα και η ελληνική γλώσσα για τα οποία έρχονταν σε συναλλαγή και σύ-σκεψη και διάδραση μ’ αυτούς που τα μιλούσαν τότε, δλδ με τους ‘βυζαντινούς’ (κατά τη δύση), ‘Ρωμιούς’ γείτονές τους.
==================================
κείμενο ανακοίνωσης
Αραβικός πολιτισμός και ποια ελληνικά γράμματα;
1. Πρέπει να κάνουμε τη διαφορά ανάμεσα στις γλώσσες, αυτονόητο θα μου πείτε: τα αραβικά είναι αραβκά, και τα ελληνικά, ελληνικά!
Βεβαίως. …Προσοχή μόνο στη διαφορά ανάμεσα στο αλφάβητο και τη γλώσσα: αν δλδ είναι αυτονόητο ότι τα γερμανικά και τα γαλλικά γράφονται με το ίδιο αλφάβητο, όσο και να μας φανεί περίεργο, πρέπει να θυμηθούμε ότι παλαιότερα και τα αραβικά, και τα ελληνικά γράφονταν καμιά φορά με διαφορετικά αλφάβητα: ΚΑΙ για κείμενα που DEN είχαν μη λόγια μορφή της γλώσσας.
Δίδαγμα: παλαιότερα η επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους ήταν ουσιαστική και βασιζόταν σε μεγαλύτερη γνώση, ακόμη και μεταξύ σχετικά αγραμμάτων ή μη ιδιαιτέρως λογίων. Άρα η γνώση είχε σαφέστερα κοινωνικότερο χαρακτήρα από ό,τι έχει σήμερα.
2. Έχουμε κοινά στοιχεία λέξεων και ορολογίας μεταξύ ελληνικών και αραβικών. Θα σταθώ περισσότερο στις ελληνικές λέξεις που ενσωματώθηκαν στο αραβικό λεξιλόγιο:
Φιλοσοφία: φάλσαφα
Φιλόσοφος: φαϊλασούφ, πληθυντικός φαλάσιφα
Γλώσσα: λούγα, πληθυντικός λουγάτ
Σοφία: σουφίγια
Πύργος: μπουρτζ, πληθυντικός μπουράτζ, αμπράτζ.
Αυτό το τελευταίο το επέλεξα για να σας δείξω ότι όχι μόνο ο δανεισμός λέξεων και ορολογίας σημαίνει επίδραση σε ένα λόγιο τομέα, αλλά και ότι οι λέξεις που πάρθηκαν από τα ελληνικά, έζησαν βαθιά μέσα στην αραβική γλώσσα, ενσωματώθηκαν απόλυτα, κι έκαναν σ’ αυτήν τη δική τους πορεία.
Ήδη για την προϊσλαμική εποχή ο Régis Blachère, ειδικός της αραβικής λογοτεχνίας, αναφέρει ότι οι αραβικές φυλές του βορρά, της Πετραίας Αραβίας θα λέγαμε χοντρικά, επειδή είχαν χριστιανικό θρήσκευμα ήταν ακριβώς αυτοί που ενσωμάτωσαν στην αραβική γλώσσα λέξεις και έννοιες που οδήγησαν την αραβική ταυτότητα πιο κοντά και σε άλλες κοινωνικές και γλωσσικές ομάδες της εποχής τους.
Ένα γλυκύτατο παράδειγμα είναι η μεσαιωνική συζήτηση, στις πρώτες σελίδες ενός βιβλίου γραμμένο από τους σούφι για τους σούφι, για την ετυμολογία της λέξης ‘τασαούφ’, που προέρχεται από το ‘σούφι’:
Έχει επικρατήσει η σκέψη ότι η λέξη σούφι προέρχεται από τη λέξη σάουφ, που σημαίνει μαλλί, και παραπέμπει στο τρίχινο ένδυμα των ασκητών, είτε χριστιανών, είτε προ-χριστιανών. Ο Ναζμ αλ-Ντιν Κουμπρά, σούφι του 12ου αιώνα, προσφέρει όντως μια λαϊκή ετυμολογία γράφοντας ότι τα τρία γράμματα της λέξης ‘σάουφ ’ δείχνουν τις ιδιότητες και τις αρετές του σούφι, λέξη που αποτελείται από αυτά τα 3 γράμματα επίσης. Ο Καλαμπάδι όμως, σούφι του 10ου αιώνα (πέθανε γύρω στο 990), με απόλυτη επιστημονικότητα και ταπείνωση, χωρίς δλδ να παίρνει θέση, παραθέτει για τη λέξη ‘σούφι’ τις εξής ετυμολογίες:
-σάουφ, μάλλινο (σκουφί των χριστιανών μοναχών)
-σάφ, καθαρότητα (μην ξεχνάμε το ‘σοφόν το σαφές’
-σούφα, ο πάγκος όπου οι πρώτοι πιο ένθερμοι μουσουλμάνοι στέκονταν περιμένοντας έτοιμοι τα προστάγματα του Μωάμεθ,
και καταλήγει βέβαια στο
-σοφός, σοφία, η ελληνική λέξη.
3. όχι όμως μόνο στην ορολογία, αλλά τα ελληνικά και τα αραβικά αλλελεπιδρούσαν και φανέρωναν συγγένεια στην απόδοση εννοιών και επιστημών:
Εδώ θα σταθώ και σε μια λέξη-επιστήμη όχι μόνο των Αράβων, αλλά ειδικότερα του Ισλάμ. Τη λέξη καλάμ, που σημαίνει στα αραβικά ‘λόγος, κουβέντα’. Καλάμ είναι μια εντελώς αραβική λέξη που επιλέχτηκε για να σημαίνει την πρώτη ισλαμική θεολογία, που ήταν διαλεκτική θεολογία, σύμφωνα με τους ειδικούς . Ήταν η επιστήμη της σωστής παράδοσης, της σωστής μεταφοράς των επιχειρημάτων από το Ισλάμ προς τον έξω κόσμο.
-Ο πνευματικός διάλογος των ειδικών του Ισλάμ με την ελληνική φιλοσοφία είναι η ‘φάλσαφα’, ενώ
-η διαλεκτική φιλοσοφία του Ισλάμ ονομάστηκε ‘καλάμ’,
Τυχαία άραγε η λέξη καλάμ για να μιλήσει κανείς για θεο-λογία;
Ας μην ξεχνάμε ότι η αραβική εποχή κατά την οποία αναπτύχθηκε η θεολογία του καλάμ συνέβη να έχει έδρα της τη Δαμασκό. Και η Δαμασκός, και όλη η ευρύτερη Συροπαλαιστίνη, ήταν ο τόπος όπου υπήρχε η μεγαλύτερη πολιτιστική και ιδεολογική επένδυση του Βυζαντίου για τον απλούστατο λόγο: η πρώτη χριστιανική αυτοκρατορία στον κόσμο, με το όραμα του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου είχε επενδύσει πολύ στους Αγίους Τόπους της Χριστιανοσύνης, και ας μην ξεχνάμε βέβαια, πως ναι μεν, βυζάντιο σκεφτόμαστε ‘αγία σοφία’, αλλά, η αγία σοφία είναι η εκκλησία που τελειοποιήθηκε την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αι., όμως ο περίφημος Ναός της Αναστάσεως χτίστηκε από τη μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου τον 4ο αιώνα, στα έγκατα των Αγίων Τόπων, στα έγκατα της Ανάστασης.
Η εξέλιξη των αραβικών γραμμάτων, ιδιαιτέρως στο απόγειό τους, μεταξύ 8ου και 10ου αιώνα, ήταν ουσιαστικά μια συ-ζήτηση, ανά-ζήτηση με τον ελληνικό και ιρανικό πολιτισμό.
Το γεγονός ότι η εξάπλωση των Αράβων έγινε πρώτα στις βυζαντινές επαρχίες, εκεί όπου το ελληνόφωνο στοιχείο, από ελληνιστικό συνέπραξε ελληνικό και χριστιανικό, στάθηκε εντελώς προτρεπτικό στην εμφύτευση της ελληνικής σκέψης στο αραβικό γίγνεσθαι. Τα ελληνικά γράμματα που πρωτοσυνάντησαν οι Άραβες τότε ήταν συνυφασμένα με το χριστιανισμό. Αντίθετα από τη νομοθεσία του Ιουλιανού που απαγόρευε στους χριστιανούς να διδάσκουν τα ελληνικά γράμματα της αρχαιότητας, οι Άραβες γνώρισαν τα ελληνικά γράμματα –λέγεται, γιατί πια δεν είναι σίγουρο- μέσα από τα συρόφωνα μοναστήρια.
Αυτό το τελευταίο στοιχείο μας βοηθά ίσως να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο η δεύτερη εξάπλωση του ελληνικού κύματος μετά το κύμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν η χριστιανική γραμματεία, που, ακόμη και συρόφωνη, έφερε τη σφραγίδα της επιχειραματολογίας και της αρμονίας των ελληνικών γραμμάτων και φιλοσοφίας, εφόσον και η συζήτηση του χριστιανικού δόγματος γινόταν με βάση την ελληνική γλώσσα και λογική.
Αργότερα, όταν οι Άραβες επέλεξαν κέντρο τους τη Βαγδάτη, και βρέθηκαν ως άρχουσα μειονότητα στην γεωγραφική ζώνη όπου για αιώνες απλωνόταν ο περσικός πολιτισμός, οι Άραβες καλλιέργησαν ιδιαιτέρως τα ελληνικά γράμματα ως απόδειξη πολιτισμού ενάντια στον περσικό πολιτισμό και το υπόστρωμά του. Όντως, υπήρξε ένα ιδεολογικό κίνημα, η σουουμπίγια, όπου υπήρχε, πολύ απλοποιημένα, το εξής επιχείρημα, από πλευράς των Περσών μουσουλμάνων: ‘αφού έχουμε ισότητα με τους άραβες λόγω της κοινής πίστης μας στο Ισλάμ, είμαστε ανώτεροι από αυτούς αφού έχουμε αρχαιότερο πολιτισμό’. Έτσι, η ένθερμη υποστήριξη των ελληνικών γραμμάτων από μεριάς των Αράβων, και η μετάφραση στα αραβικά του συνόλου σχεδόν των ελληνικών έργων, έδινε στους Άραβες το προβάδισμα σε σχέση με τους Πέρσες.
Ένα ζήτημα απλό είναι: Ποιοι έκαναν τις μεταφράσεις; Μα, αυτονόητο: άνθρωποι που ήξεραν ελληνικά.
Ο Φαράμπι (872-950), μεγάλος φιλόσοφος, δεν γνώριζε ελληνικά. Είναι όμως γνωστό ότι είχε έναν έλληνα σκλάβο, από τον οποίο μάθαινε διάφορα που τον απασχολούσαν
Ο Μαάρι, μεγάλος ποιητής και δοκιμιογράφος του 11ου αιώνα, είχε μείνει σε μονή περνώντας τα σύνορα της Συρίας μέσα στο βυζαντινό έδαφος, για κάμποσους μήνες, ακριβώς για να βιώσει και να μάθει πράγματα που δεν αφορούσαν τόσο την πίστη –άλλωστε πιστός μουσουλμάνος έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του-, αλλά τα γράμματα.
Από τα λίγα αυτά παραδείγματα βλέπουμε ότι οι Άραβες καλλιεργούσαν όντως τα ελληνικά γράμματα, με το δικό τους σύγ-χρονο τρόπο. Δεν είναι απλώς σχολιαστές του Αριστοτέλη οι ένδοξοι άραβες φιλόσοφοι, Κίντι (801-873), Φαράμπι, Αβικέννας (980-1037), Αβερρόης (1126-1198) και τόσοι άλλοι. Χάραξαν το δικό τους δρόμο, και έρχονταν σε επαφή με τους συνανθρώπους τους Ρωμιούς, που συ-ζητούσαν μαζί τους για τη ζωντανή γνώση.
Η γνώση της ελληνικής γλώσσας και γραμμάτων δεν ήταν κάτι που μεταδιδόταν νεκρό. Ζωντανή, ήταν η γλώσσα και το αμφίδρομο ενδιαφέρον γειτόνων λαών, άλλοτε εχθρών και άλλοτε φίλων.
Ας μην ξεχνάμε ότι και οι βυζαντινοί (η λέξη δεν υπήρχε τότε, ρωμιοί ήταν το όνομα της αυτοδιάθεσής τους), ενδιαφέρονταν, γνώριζαν και μετέφραζαν έργα των συγχρόνων τους Αράβων.
Ο Τζάχιζ (781-869), ένας από τους μεγαλύτερους πεζογράφους, λέει
… μπλα μπλα ζωγραφική, επαγγέλματα, τέχνες επιστήμες των Ελλήνων (βαριέμαι να τα γράψω όλα εδώ)J
έλληνες, καλλιτέχνες, αλλά και ότι οι Έλληνες, που τους αποκαλεί ρουμ, είναι τρελοί, θέλουν ένα θεό σε τρία, όπως το φως για να λάμψει θέλει τρία πράματα: το καντηλάκι, το λαδάκι και το φυτίλι (ίδιο με τη λαϊκή εξήγηση της τριαδικότητας του αγίου Σπυρίδωνα, στην πρώτη οικουμενική σύνοδο),
άρα για τους άραβες ήταν κοινός τόπος ότι τα ελληνικά ανήκαν σ’ αυτούς που τα μιλούσαν τότε.
Πώς τους έλεγαν λοιπόν; Ρουμί και γιουνάνι (ρωμιούς και ίωνες), άσχετα θρησκείας.
Ρουμί ήταν λοιπόν αυτοί που είχαν ενστερνιστεί χριστιανοσύνη και ελληνικότητα μαζί. Για το λόγο αυτό, και χριστιανοί που δε μιλούν ελληνικά πια, είναι ρουμ-ορτοντόξ. Γι’ αυτό το λόγο αραβικές εικόνες έχουν ακόμη ελληνικά γράμματα στις επιγραφές τους. Γι’ αυτό το λόγο, επειδή ό,τιδήποτε είναι πολιτισμός, είναι ζωντανό και οδηγεί στη ζωή. Ζωντανά τα ελληνικά γράμματα ένωναν λαούς, συμβάδιζαν μαζί τους, δημιουργούσαν λόγους συμβίωσης.
Ναι, τα ζωντανά, των βυζαντινών ρωμιών γράμματα, ήταν γιοφύρια για να ενώνουν ανθρώπους και εποχές.
Πολλές μελέτες πρέπει να γίνουν για να δείξουν πόσο η ιστορία των λαών έχει να μάθει πολλά πέραν των πολέμων. Γιατροί και μαθηματικοί αντήλασσαν απόψεις μεταξύ ΚΠ και Βαγδάτης, Αντιόχειας και Καϊρου. Φιλόσοφοι και μουσικοί συζητούσαν και άκουγαν ο ένας τον άλλον.
Η αραβική αναγνώριση των ελληνικών γραμμάτων είναι σχεδόν απόδειξη της σχέσης των αρχαιοελληνικών γραμμάτων με τη Ρωμηοσύνη.
Είθε η Ρωμηοσύνη και σήμερα να συμβάλει στην παρηγορία και αναζωογόνηση των χειμαζομένων Αράβων, είτε Χριστιανών, είτε Μουσουλμάνων.
Ελένη Κονδύλη
Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Σπουδών Μέσης Ανατολής
περίληψη.
Είναι πολύ γνωστό το γεγονός ότι στη Βαγδάτη των Αββασιδών, δλδ στην πρωτεύουσα του απόγειου του αραβικού πολιτισμού (8ος-10ος μ.Χ. αι.), μεταφράζονταν πρωτίστως ελληνικά (αλλά και κάποια άλλα, από άλλη γλωσσική σφαίρα) έργα. Στη μετάφραση από τα αγγλικά του βιβλίου του Δημήτρη Γούτα, περίφημου αραβολόγου, που έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του σχεδόν στο μεταφραστικό κίνημα και την αραβική φιλοσοφία, η λέξη Greek thought μεταφράστηκε ως ‘η αρχαία ελληνική σκέψη’. Όντως: αρχαία ελληνική σκέψη είναι ο Αριστοτέλης, ο Διοφάντης, ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός.
Πρώτος ο αλ-Κίντι (801-873) στην Ανατολή, αργότερα ο Αβερόης (1126-1198) κι ο Μαϊμονίδης (1138-1204) στη Δύση, δλδ στην αραβική Ισπανία, και όλη η ενδιάμεση σειρά σπουδαίων αράβων φιλοσόφων, έχτισαν τη φιλοσοφική τους σκέψη πάνω σε αρχαία ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα.
Η ‘Θεολογία του Αριστοτέλη’ έργο που μεταφράστηκε από τα αραβικά στα λατινικά επηρεάζοντας και τη λατινική Δύση, είναι άραγε κι αυτό ‘αρχαία ελληνική σκέψη’; Όχι βέβαια, εφόσον γνωστό με τον τίτλο αυτό στα αραβικά είναι η μετάφραση των τριών Εννεάδων του Πλωτίνου (205-270 μ.Χ.).
Στη σύντομη ομιλία μου θέλω να αναφερθώ στο γεγονός ότι τα ελληνικά έργα και γράμματα που μετέφραζαν και εργάζονταν πάνω σ’ αυτά οι Άραβες, δεν είναι μόνο τα λεγόμενα ‘αρχαία’, ‘ταριχευμένα’ ‘νεκρά’ ελληνικά του οριενταλιστικού κινήματος (και ‘νεκρά’ ελληνικά είναι βέβαια μόνο σε αυτό το κίνημα που δυστυχώς τόσο μας έχει επηρεάσει κι εμάς τους ίδιους). Είναι τα ελληνικά έργα και η ελληνική γλώσσα για τα οποία έρχονταν σε συναλλαγή και σύ-σκεψη και διάδραση μ’ αυτούς που τα μιλούσαν τότε, δλδ με τους ‘βυζαντινούς’ (κατά τη δύση), ‘Ρωμιούς’ γείτονές τους.
==================================
κείμενο ανακοίνωσης
Αραβικός πολιτισμός και ποια ελληνικά γράμματα;
1. Πρέπει να κάνουμε τη διαφορά ανάμεσα στις γλώσσες, αυτονόητο θα μου πείτε: τα αραβικά είναι αραβκά, και τα ελληνικά, ελληνικά!
Βεβαίως. …Προσοχή μόνο στη διαφορά ανάμεσα στο αλφάβητο και τη γλώσσα: αν δλδ είναι αυτονόητο ότι τα γερμανικά και τα γαλλικά γράφονται με το ίδιο αλφάβητο, όσο και να μας φανεί περίεργο, πρέπει να θυμηθούμε ότι παλαιότερα και τα αραβικά, και τα ελληνικά γράφονταν καμιά φορά με διαφορετικά αλφάβητα: ΚΑΙ για κείμενα που DEN είχαν μη λόγια μορφή της γλώσσας.
Δίδαγμα: παλαιότερα η επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους ήταν ουσιαστική και βασιζόταν σε μεγαλύτερη γνώση, ακόμη και μεταξύ σχετικά αγραμμάτων ή μη ιδιαιτέρως λογίων. Άρα η γνώση είχε σαφέστερα κοινωνικότερο χαρακτήρα από ό,τι έχει σήμερα.
2. Έχουμε κοινά στοιχεία λέξεων και ορολογίας μεταξύ ελληνικών και αραβικών. Θα σταθώ περισσότερο στις ελληνικές λέξεις που ενσωματώθηκαν στο αραβικό λεξιλόγιο:
Φιλοσοφία: φάλσαφα
Φιλόσοφος: φαϊλασούφ, πληθυντικός φαλάσιφα
Γλώσσα: λούγα, πληθυντικός λουγάτ
Σοφία: σουφίγια
Πύργος: μπουρτζ, πληθυντικός μπουράτζ, αμπράτζ.
Αυτό το τελευταίο το επέλεξα για να σας δείξω ότι όχι μόνο ο δανεισμός λέξεων και ορολογίας σημαίνει επίδραση σε ένα λόγιο τομέα, αλλά και ότι οι λέξεις που πάρθηκαν από τα ελληνικά, έζησαν βαθιά μέσα στην αραβική γλώσσα, ενσωματώθηκαν απόλυτα, κι έκαναν σ’ αυτήν τη δική τους πορεία.
Ήδη για την προϊσλαμική εποχή ο Régis Blachère, ειδικός της αραβικής λογοτεχνίας, αναφέρει ότι οι αραβικές φυλές του βορρά, της Πετραίας Αραβίας θα λέγαμε χοντρικά, επειδή είχαν χριστιανικό θρήσκευμα ήταν ακριβώς αυτοί που ενσωμάτωσαν στην αραβική γλώσσα λέξεις και έννοιες που οδήγησαν την αραβική ταυτότητα πιο κοντά και σε άλλες κοινωνικές και γλωσσικές ομάδες της εποχής τους.
Ένα γλυκύτατο παράδειγμα είναι η μεσαιωνική συζήτηση, στις πρώτες σελίδες ενός βιβλίου γραμμένο από τους σούφι για τους σούφι, για την ετυμολογία της λέξης ‘τασαούφ’, που προέρχεται από το ‘σούφι’:
Έχει επικρατήσει η σκέψη ότι η λέξη σούφι προέρχεται από τη λέξη σάουφ, που σημαίνει μαλλί, και παραπέμπει στο τρίχινο ένδυμα των ασκητών, είτε χριστιανών, είτε προ-χριστιανών. Ο Ναζμ αλ-Ντιν Κουμπρά, σούφι του 12ου αιώνα, προσφέρει όντως μια λαϊκή ετυμολογία γράφοντας ότι τα τρία γράμματα της λέξης ‘σάουφ ’ δείχνουν τις ιδιότητες και τις αρετές του σούφι, λέξη που αποτελείται από αυτά τα 3 γράμματα επίσης. Ο Καλαμπάδι όμως, σούφι του 10ου αιώνα (πέθανε γύρω στο 990), με απόλυτη επιστημονικότητα και ταπείνωση, χωρίς δλδ να παίρνει θέση, παραθέτει για τη λέξη ‘σούφι’ τις εξής ετυμολογίες:
-σάουφ, μάλλινο (σκουφί των χριστιανών μοναχών)
-σάφ, καθαρότητα (μην ξεχνάμε το ‘σοφόν το σαφές’
-σούφα, ο πάγκος όπου οι πρώτοι πιο ένθερμοι μουσουλμάνοι στέκονταν περιμένοντας έτοιμοι τα προστάγματα του Μωάμεθ,
και καταλήγει βέβαια στο
-σοφός, σοφία, η ελληνική λέξη.
3. όχι όμως μόνο στην ορολογία, αλλά τα ελληνικά και τα αραβικά αλλελεπιδρούσαν και φανέρωναν συγγένεια στην απόδοση εννοιών και επιστημών:
Εδώ θα σταθώ και σε μια λέξη-επιστήμη όχι μόνο των Αράβων, αλλά ειδικότερα του Ισλάμ. Τη λέξη καλάμ, που σημαίνει στα αραβικά ‘λόγος, κουβέντα’. Καλάμ είναι μια εντελώς αραβική λέξη που επιλέχτηκε για να σημαίνει την πρώτη ισλαμική θεολογία, που ήταν διαλεκτική θεολογία, σύμφωνα με τους ειδικούς . Ήταν η επιστήμη της σωστής παράδοσης, της σωστής μεταφοράς των επιχειρημάτων από το Ισλάμ προς τον έξω κόσμο.
-Ο πνευματικός διάλογος των ειδικών του Ισλάμ με την ελληνική φιλοσοφία είναι η ‘φάλσαφα’, ενώ
-η διαλεκτική φιλοσοφία του Ισλάμ ονομάστηκε ‘καλάμ’,
Τυχαία άραγε η λέξη καλάμ για να μιλήσει κανείς για θεο-λογία;
Ας μην ξεχνάμε ότι η αραβική εποχή κατά την οποία αναπτύχθηκε η θεολογία του καλάμ συνέβη να έχει έδρα της τη Δαμασκό. Και η Δαμασκός, και όλη η ευρύτερη Συροπαλαιστίνη, ήταν ο τόπος όπου υπήρχε η μεγαλύτερη πολιτιστική και ιδεολογική επένδυση του Βυζαντίου για τον απλούστατο λόγο: η πρώτη χριστιανική αυτοκρατορία στον κόσμο, με το όραμα του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου είχε επενδύσει πολύ στους Αγίους Τόπους της Χριστιανοσύνης, και ας μην ξεχνάμε βέβαια, πως ναι μεν, βυζάντιο σκεφτόμαστε ‘αγία σοφία’, αλλά, η αγία σοφία είναι η εκκλησία που τελειοποιήθηκε την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αι., όμως ο περίφημος Ναός της Αναστάσεως χτίστηκε από τη μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου τον 4ο αιώνα, στα έγκατα των Αγίων Τόπων, στα έγκατα της Ανάστασης.
Η εξέλιξη των αραβικών γραμμάτων, ιδιαιτέρως στο απόγειό τους, μεταξύ 8ου και 10ου αιώνα, ήταν ουσιαστικά μια συ-ζήτηση, ανά-ζήτηση με τον ελληνικό και ιρανικό πολιτισμό.
Το γεγονός ότι η εξάπλωση των Αράβων έγινε πρώτα στις βυζαντινές επαρχίες, εκεί όπου το ελληνόφωνο στοιχείο, από ελληνιστικό συνέπραξε ελληνικό και χριστιανικό, στάθηκε εντελώς προτρεπτικό στην εμφύτευση της ελληνικής σκέψης στο αραβικό γίγνεσθαι. Τα ελληνικά γράμματα που πρωτοσυνάντησαν οι Άραβες τότε ήταν συνυφασμένα με το χριστιανισμό. Αντίθετα από τη νομοθεσία του Ιουλιανού που απαγόρευε στους χριστιανούς να διδάσκουν τα ελληνικά γράμματα της αρχαιότητας, οι Άραβες γνώρισαν τα ελληνικά γράμματα –λέγεται, γιατί πια δεν είναι σίγουρο- μέσα από τα συρόφωνα μοναστήρια.
Αυτό το τελευταίο στοιχείο μας βοηθά ίσως να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο η δεύτερη εξάπλωση του ελληνικού κύματος μετά το κύμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν η χριστιανική γραμματεία, που, ακόμη και συρόφωνη, έφερε τη σφραγίδα της επιχειραματολογίας και της αρμονίας των ελληνικών γραμμάτων και φιλοσοφίας, εφόσον και η συζήτηση του χριστιανικού δόγματος γινόταν με βάση την ελληνική γλώσσα και λογική.
Αργότερα, όταν οι Άραβες επέλεξαν κέντρο τους τη Βαγδάτη, και βρέθηκαν ως άρχουσα μειονότητα στην γεωγραφική ζώνη όπου για αιώνες απλωνόταν ο περσικός πολιτισμός, οι Άραβες καλλιέργησαν ιδιαιτέρως τα ελληνικά γράμματα ως απόδειξη πολιτισμού ενάντια στον περσικό πολιτισμό και το υπόστρωμά του. Όντως, υπήρξε ένα ιδεολογικό κίνημα, η σουουμπίγια, όπου υπήρχε, πολύ απλοποιημένα, το εξής επιχείρημα, από πλευράς των Περσών μουσουλμάνων: ‘αφού έχουμε ισότητα με τους άραβες λόγω της κοινής πίστης μας στο Ισλάμ, είμαστε ανώτεροι από αυτούς αφού έχουμε αρχαιότερο πολιτισμό’. Έτσι, η ένθερμη υποστήριξη των ελληνικών γραμμάτων από μεριάς των Αράβων, και η μετάφραση στα αραβικά του συνόλου σχεδόν των ελληνικών έργων, έδινε στους Άραβες το προβάδισμα σε σχέση με τους Πέρσες.
Ένα ζήτημα απλό είναι: Ποιοι έκαναν τις μεταφράσεις; Μα, αυτονόητο: άνθρωποι που ήξεραν ελληνικά.
Ο Φαράμπι (872-950), μεγάλος φιλόσοφος, δεν γνώριζε ελληνικά. Είναι όμως γνωστό ότι είχε έναν έλληνα σκλάβο, από τον οποίο μάθαινε διάφορα που τον απασχολούσαν
Ο Μαάρι, μεγάλος ποιητής και δοκιμιογράφος του 11ου αιώνα, είχε μείνει σε μονή περνώντας τα σύνορα της Συρίας μέσα στο βυζαντινό έδαφος, για κάμποσους μήνες, ακριβώς για να βιώσει και να μάθει πράγματα που δεν αφορούσαν τόσο την πίστη –άλλωστε πιστός μουσουλμάνος έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του-, αλλά τα γράμματα.
Από τα λίγα αυτά παραδείγματα βλέπουμε ότι οι Άραβες καλλιεργούσαν όντως τα ελληνικά γράμματα, με το δικό τους σύγ-χρονο τρόπο. Δεν είναι απλώς σχολιαστές του Αριστοτέλη οι ένδοξοι άραβες φιλόσοφοι, Κίντι (801-873), Φαράμπι, Αβικέννας (980-1037), Αβερρόης (1126-1198) και τόσοι άλλοι. Χάραξαν το δικό τους δρόμο, και έρχονταν σε επαφή με τους συνανθρώπους τους Ρωμιούς, που συ-ζητούσαν μαζί τους για τη ζωντανή γνώση.
Η γνώση της ελληνικής γλώσσας και γραμμάτων δεν ήταν κάτι που μεταδιδόταν νεκρό. Ζωντανή, ήταν η γλώσσα και το αμφίδρομο ενδιαφέρον γειτόνων λαών, άλλοτε εχθρών και άλλοτε φίλων.
Ας μην ξεχνάμε ότι και οι βυζαντινοί (η λέξη δεν υπήρχε τότε, ρωμιοί ήταν το όνομα της αυτοδιάθεσής τους), ενδιαφέρονταν, γνώριζαν και μετέφραζαν έργα των συγχρόνων τους Αράβων.
Ο Τζάχιζ (781-869), ένας από τους μεγαλύτερους πεζογράφους, λέει
… μπλα μπλα ζωγραφική, επαγγέλματα, τέχνες επιστήμες των Ελλήνων (βαριέμαι να τα γράψω όλα εδώ)J
έλληνες, καλλιτέχνες, αλλά και ότι οι Έλληνες, που τους αποκαλεί ρουμ, είναι τρελοί, θέλουν ένα θεό σε τρία, όπως το φως για να λάμψει θέλει τρία πράματα: το καντηλάκι, το λαδάκι και το φυτίλι (ίδιο με τη λαϊκή εξήγηση της τριαδικότητας του αγίου Σπυρίδωνα, στην πρώτη οικουμενική σύνοδο),
άρα για τους άραβες ήταν κοινός τόπος ότι τα ελληνικά ανήκαν σ’ αυτούς που τα μιλούσαν τότε.
Πώς τους έλεγαν λοιπόν; Ρουμί και γιουνάνι (ρωμιούς και ίωνες), άσχετα θρησκείας.
Ρουμί ήταν λοιπόν αυτοί που είχαν ενστερνιστεί χριστιανοσύνη και ελληνικότητα μαζί. Για το λόγο αυτό, και χριστιανοί που δε μιλούν ελληνικά πια, είναι ρουμ-ορτοντόξ. Γι’ αυτό το λόγο αραβικές εικόνες έχουν ακόμη ελληνικά γράμματα στις επιγραφές τους. Γι’ αυτό το λόγο, επειδή ό,τιδήποτε είναι πολιτισμός, είναι ζωντανό και οδηγεί στη ζωή. Ζωντανά τα ελληνικά γράμματα ένωναν λαούς, συμβάδιζαν μαζί τους, δημιουργούσαν λόγους συμβίωσης.
Ναι, τα ζωντανά, των βυζαντινών ρωμιών γράμματα, ήταν γιοφύρια για να ενώνουν ανθρώπους και εποχές.
Πολλές μελέτες πρέπει να γίνουν για να δείξουν πόσο η ιστορία των λαών έχει να μάθει πολλά πέραν των πολέμων. Γιατροί και μαθηματικοί αντήλασσαν απόψεις μεταξύ ΚΠ και Βαγδάτης, Αντιόχειας και Καϊρου. Φιλόσοφοι και μουσικοί συζητούσαν και άκουγαν ο ένας τον άλλον.
Η αραβική αναγνώριση των ελληνικών γραμμάτων είναι σχεδόν απόδειξη της σχέσης των αρχαιοελληνικών γραμμάτων με τη Ρωμηοσύνη.
Είθε η Ρωμηοσύνη και σήμερα να συμβάλει στην παρηγορία και αναζωογόνηση των χειμαζομένων Αράβων, είτε Χριστιανών, είτε Μουσουλμάνων.
Πέμπτη 27 Μαΐου 2010
θρησκεία, μόδα, κοινωνία
Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών
και η
Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Σπουδών Μέσης Ανατολής
σας προσκαλούν στη διάλεξη της
Αναστασίας Φαλιέρου
με τίτλο
Ισλαμική θρησκεία και ευρωπαϊκή μόδα
στην Κωνσταντινούπολη (19ος-20ος αι.)
Δευτέρα 31 Μαϊου 2010, 7.15΄ μμ
στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών
(Θόλου 5 και Κλεψύδρας, Πλάκα)
Σάββατο 22 Μαΐου 2010
για τον αχιλλέα και τον κάθε αχιλλέα, για μένα, για σένα
αχιλλέα πού είσαι; όπου κι αν είσαι, κράτα καλά!
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ "18 ΑΝΩ" - 11/5/2010
Tuesday, May 11, 2010
Απεξαρτημένος καταδικάζεται σε 4 χρόνια φυλακή !
Στις 06/05/2010 ο Αχιλλέας Δεσποτάκης που έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης του 18 άνω και είναι ήδη πάνω από τρία χρόνια καθαρός από όλες τις ουσίες καταδικάστηκε από το εφετείο της Λάρισας σε 4 χρόνια φυλακή. Ο Αχιλλέας, ο οποίος είναι ήδη 49 ετών με πολλά παθολογικά προβλήματα (καρδιολογικά κ.α.) βρήκε το κουράγιο να ενταχθεί σε στεγνό θεραπευτικό πρόγραμμα και να πραγματοποιήσει βαθειές αλλαγές στον εαυτό του και στον τρόπο ζωής του για να διεκδικήσει με αξιοπρέπεια μια ισότιμη θέση μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Και τώρα η Πολιτεία ως «επιβράβευση» αυτής της τεράστιας προσπάθειας που κάνει για να κερδίσει τη μάχη της ζωής του τον στέλνει στη φυλακή για αδικήματα που διέπραξε όταν ήταν εξαρτημένος από τις ουσίες και λόγω της εξάρτησης του.
Το μήνυμα που συνάγεται από αυτή την απόφαση του Δικαστηρίου είναι ότι δεν αξίζει να προσπαθήσει να απεξαρτηθεί κανείς αφού έτσι κι αλλιώς θα καταλήξει στη φυλακή. Κατανοούν οι αρμόδιοι τι σημαίνει αυτό για τους χιλιάδες εξαρτημένους που κατακλύζουν τις πλατείες και διστάζουν να πάρουν τη μεγάλη απόφαση της απεξάρτησης τους ; Κατανοούν το μέγεθος της ευθύνης που αναλαμβάνουν όταν αποτρέπουν ουσιαστικά από τη θεραπεία όλους αυτούς τους νέους ανθρώπους;
Πρόσφατα οδηγήθηκε στη φυλακή για τον ίδιο λόγο και άλλος απεξαρτημένος από την κοινότητα «ΙΘΑΚΗ» του ΚΕΘΕΑ. Χρειάστηκε να δοθεί μάχη για την απελευθέρωση του ( που έγινε πριν λίγες μέρες).
Θεωρούμε αυτή τη στάση της Πολιτείας ανάλγητη και υποκριτική. Ανάλγητη γιατί οδηγεί στη φυλακή (και στην πιθανή υποτροπή εκεί μέσα) έναν άνθρωπο που κατάφερε να απεξαρτηθεί και να ξαναρχίσει τη ζωή του μακρυά από τις ουσίες και τον κόσμο τους.
Υποκριτική γιατί καλεί σε όλους τους τόνους τους εξαρτημένους να ενταχθούν σε θεραπευτικό πρόγραμμα γιατί «τα ναρκωτικά σκοτώνουν» και στη συνέχεια με αποφάσεις τέτοιου τύπου ακυρώνει την προσπάθεια τους αλλά και τα ίδια τα θεραπευτικά προγράμματα !
Ζητάμε την ανάκληση αυτής της απαράδεκτης απόφασης.
Στεκόμαστε στο πλευρό του Αχιλλέα και μαζί του δίνουμε όλοι μαζί τη μάχη για την κατοχύρωση όλων των δικαιωμάτων των απεξαρτημένων και προπάντων του «ιερού» δικαιώματος τους σε μια καθαρή, καινούργια ζωή, σε μια απρόσκοπτη πορεία κοινωνικής επανένταξης
Για τη θεραπευτική ομάδα
Η Επιστημονικά Υπεύθυνη της
Μονάδας Απεξάρτησης 18Ανω
Δρ. Κατερίνα Μάτσα
Ψυχίατρος
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ "18 ΑΝΩ" - 11/5/2010
Tuesday, May 11, 2010
Απεξαρτημένος καταδικάζεται σε 4 χρόνια φυλακή !
Στις 06/05/2010 ο Αχιλλέας Δεσποτάκης που έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης του 18 άνω και είναι ήδη πάνω από τρία χρόνια καθαρός από όλες τις ουσίες καταδικάστηκε από το εφετείο της Λάρισας σε 4 χρόνια φυλακή. Ο Αχιλλέας, ο οποίος είναι ήδη 49 ετών με πολλά παθολογικά προβλήματα (καρδιολογικά κ.α.) βρήκε το κουράγιο να ενταχθεί σε στεγνό θεραπευτικό πρόγραμμα και να πραγματοποιήσει βαθειές αλλαγές στον εαυτό του και στον τρόπο ζωής του για να διεκδικήσει με αξιοπρέπεια μια ισότιμη θέση μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Και τώρα η Πολιτεία ως «επιβράβευση» αυτής της τεράστιας προσπάθειας που κάνει για να κερδίσει τη μάχη της ζωής του τον στέλνει στη φυλακή για αδικήματα που διέπραξε όταν ήταν εξαρτημένος από τις ουσίες και λόγω της εξάρτησης του.
Το μήνυμα που συνάγεται από αυτή την απόφαση του Δικαστηρίου είναι ότι δεν αξίζει να προσπαθήσει να απεξαρτηθεί κανείς αφού έτσι κι αλλιώς θα καταλήξει στη φυλακή. Κατανοούν οι αρμόδιοι τι σημαίνει αυτό για τους χιλιάδες εξαρτημένους που κατακλύζουν τις πλατείες και διστάζουν να πάρουν τη μεγάλη απόφαση της απεξάρτησης τους ; Κατανοούν το μέγεθος της ευθύνης που αναλαμβάνουν όταν αποτρέπουν ουσιαστικά από τη θεραπεία όλους αυτούς τους νέους ανθρώπους;
Πρόσφατα οδηγήθηκε στη φυλακή για τον ίδιο λόγο και άλλος απεξαρτημένος από την κοινότητα «ΙΘΑΚΗ» του ΚΕΘΕΑ. Χρειάστηκε να δοθεί μάχη για την απελευθέρωση του ( που έγινε πριν λίγες μέρες).
Θεωρούμε αυτή τη στάση της Πολιτείας ανάλγητη και υποκριτική. Ανάλγητη γιατί οδηγεί στη φυλακή (και στην πιθανή υποτροπή εκεί μέσα) έναν άνθρωπο που κατάφερε να απεξαρτηθεί και να ξαναρχίσει τη ζωή του μακρυά από τις ουσίες και τον κόσμο τους.
Υποκριτική γιατί καλεί σε όλους τους τόνους τους εξαρτημένους να ενταχθούν σε θεραπευτικό πρόγραμμα γιατί «τα ναρκωτικά σκοτώνουν» και στη συνέχεια με αποφάσεις τέτοιου τύπου ακυρώνει την προσπάθεια τους αλλά και τα ίδια τα θεραπευτικά προγράμματα !
Ζητάμε την ανάκληση αυτής της απαράδεκτης απόφασης.
Στεκόμαστε στο πλευρό του Αχιλλέα και μαζί του δίνουμε όλοι μαζί τη μάχη για την κατοχύρωση όλων των δικαιωμάτων των απεξαρτημένων και προπάντων του «ιερού» δικαιώματος τους σε μια καθαρή, καινούργια ζωή, σε μια απρόσκοπτη πορεία κοινωνικής επανένταξης
Για τη θεραπευτική ομάδα
Η Επιστημονικά Υπεύθυνη της
Μονάδας Απεξάρτησης 18Ανω
Δρ. Κατερίνα Μάτσα
Ψυχίατρος
Παρασκευή 21 Μαΐου 2010
ΙΙΙΙΙιιιιι!!!!
αποσύρω το παραπάνω, γιατί έμαθα ότι δεν ήταν ακριβή όλα τα στοιχεία που είχα δώσει.
τα παιδιά μπορεί να μην κατάλαβαν καλά.
έτσι αποσύρω το κείμενο και τα σχόλια.
τα παιδιά μπορεί να μην κατάλαβαν καλά.
έτσι αποσύρω το κείμενο και τα σχόλια.
Τετάρτη 19 Μαΐου 2010
πρόσκληση. σήμερα.
αν ο αναγνώστης έχει να κάνει με το 'γραφέα' ενός κειμένου,
σημαίνει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στον αναγνώστη και το συγγραφέα ενός κειμένου.
επειδή λοιπόν, όσοι διαβάζετε εδώ μέσα έχετε σχέση με κάποιες από τις πλευρές των κειμένων, σας προσκαλώ σήμερα στον ακροβάτη, καφέ-μεζεδοπωλείο οδός ψαρρών και μαιζώνος μετρό μεταξουργείο έξοδος δεληγιάννη γύρω στις 8μιση το βράδυ.
θέλω να μιλήσω για 'ποιητική γραφή', για το γένος της, για τις προσωπικές ιστορίες της, θέλω να μιλήσω για αυτά που γράφω ίσως. η ούλα θα απαγγείλει ένα δυο πραματάκια, ίσως, άμα με θέλετε (ή άμα δεν πείτε όχι), κι εγώ...
ελάτε.
αύρα ποίησης λέει ο χρίστος. σήμερα εγώ, αύριο εσύ, λέει ο θοδωράκης.
ελάτε, λέω εγώ. σας θέλω. υπάρχει πάντα λόγος, για όλους και για όλα.
καλημέρα!
σημαίνει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στον αναγνώστη και το συγγραφέα ενός κειμένου.
επειδή λοιπόν, όσοι διαβάζετε εδώ μέσα έχετε σχέση με κάποιες από τις πλευρές των κειμένων, σας προσκαλώ σήμερα στον ακροβάτη, καφέ-μεζεδοπωλείο οδός ψαρρών και μαιζώνος μετρό μεταξουργείο έξοδος δεληγιάννη γύρω στις 8μιση το βράδυ.
θέλω να μιλήσω για 'ποιητική γραφή', για το γένος της, για τις προσωπικές ιστορίες της, θέλω να μιλήσω για αυτά που γράφω ίσως. η ούλα θα απαγγείλει ένα δυο πραματάκια, ίσως, άμα με θέλετε (ή άμα δεν πείτε όχι), κι εγώ...
ελάτε.
αύρα ποίησης λέει ο χρίστος. σήμερα εγώ, αύριο εσύ, λέει ο θοδωράκης.
ελάτε, λέω εγώ. σας θέλω. υπάρχει πάντα λόγος, για όλους και για όλα.
καλημέρα!
Κυριακή 16 Μαΐου 2010
μια πανέμορφη βραδιά
- ρε συ, θα είναι πιασοκωλάδικο, ξέρω εγώ, με διαφημίσεις στο τάδε περιοδικό
- δε νομίζω...
- άκου να σου πω, λεφτά δεν έχουμε, ...
- έλα σήμερα πληρώθηκα
- πληρώθηκες δε πληρώθηκες...
πήγαμε. μου κοπήκανε κάθε είδους αναστολές.
ήτανε κάτι γλάστρες εκεί έξω, ίδιες στο σπίτι της μάνας μου, καλοκαιρι βράδυ, να περιμένουν στην αυλή την ύπαρξη της πραγματικής ζωής.
αυτές οι γλάστρες ήταν στον πεζόδρομο.
ένα μεγάλο τραπέζι περίμενε ένα κορίτσι που γιόρταζε, κι έφερε τους φίλους της.
μια άλλη παρεούλα έτρωγε, κουβέντιαζε ήσυχα, δυο τρεις γάτες περίμεναν το πουρμπουάρ
που βρήκε ο τύπος τέτοιο ρεμπετικο ήσυχο, σαν να ακούγεται από καλοκαιρι γείτονα που κοιτάει τ' άστρα
χαλάρωνες. ένιωθες ότι ο τόπος σε περίμενε.
ψαροκατάσταση
ταραμά με φρέσκο κρεμμύδι στη σωστή αναλογία
τέτοιο χέλι δεν έχω φάει πουθενά, ούστε στο σπεσιαλάδικο στη θεσσαλονίκη
γόπα για το πορτοφόλι μου, τόσο ζωντανή στο τηγάνι,
χόρτα, πατάτες τηγανητές ζωντανες επίσης σαν τα ψαράκια,
ψωμί, τι ψωμί!
κρασάκι χύμα, ήπιο, ...
ο νίκος είναι ο μαγαζάτορας. σωστός, μετρημένος, οικείος ακόμη και για μας, που μας έβλεπε πρώτη φορά.
το ίδιο ευγενική η σταυρούλα, που έπαιρνει τις παραγγελίες.
άξιζε, ναι, άξιζε τον κόπο.
παιδιά, αν δεν έχετε πάει στα λόγια της πλώρεης (Αγησιλάου 71, Κεραμεικός, Τηλ.: 210 3460 488, μετρό κεραμεικός), να πάτε!
όταν είδαμε και το λογαριασμό, πάθαμε! πραγματικά, και για ταπεινά πορτοφόλια σαν κι εμάς, εξαιρετικό φαγητό, σωστή ατμόσφαιρα, πολυ καλή κουζίνα. μια γωνιά με αισθητική, ποιότητα και ανθρώπινη στάση ζωής.
ευχόμαστε στα παιδιά να συνεχίζουν έτσι! στολίζουν την αθήνα.
-------------
το σαββατοκύριακο πήγα στην κέρκυρα, στο γιο μου.
το βράδυ πήγαμε σε ένα εστιατόριο με τίτλο 'το παραδοσιακό', τρομάρα του.
παραγγείλαμε δύο χοιρινές, 2 μπύρες μύθος, ένα τζατζίκι (λιγάκι γιαούρτι με σκόρδο βγήκε), 1 πατάτες, 1 τζατζίκι, μια μαρούλι,
ο τύπος έφερε μια χωριάτικη. στις μπριζόλες η συνοδεία ήταν μαρούλι ο θεός να το κάνει: δεν ήταν μαρούλι, ήταν τα εξωτερικά φύλλα γαλλικής σαλάτας, άνοστα, χοντροκομένα χωρίς τίποτε επάνω τους. κάνανε και λάθος στο λογαριασμό οι καημένοι...
ένα σαραντάρι (39 ευρώ για την ακρίβεια). στην πόρτα είχε το σήμα του guide du routard του 1999. είπα από μέσα μου, ε, του 99. αν έρχονταν σήμερα, σιγά μη σας βάζανε ξανά εκεί πέρα...
- δε νομίζω...
- άκου να σου πω, λεφτά δεν έχουμε, ...
- έλα σήμερα πληρώθηκα
- πληρώθηκες δε πληρώθηκες...
πήγαμε. μου κοπήκανε κάθε είδους αναστολές.
ήτανε κάτι γλάστρες εκεί έξω, ίδιες στο σπίτι της μάνας μου, καλοκαιρι βράδυ, να περιμένουν στην αυλή την ύπαρξη της πραγματικής ζωής.
αυτές οι γλάστρες ήταν στον πεζόδρομο.
ένα μεγάλο τραπέζι περίμενε ένα κορίτσι που γιόρταζε, κι έφερε τους φίλους της.
μια άλλη παρεούλα έτρωγε, κουβέντιαζε ήσυχα, δυο τρεις γάτες περίμεναν το πουρμπουάρ
που βρήκε ο τύπος τέτοιο ρεμπετικο ήσυχο, σαν να ακούγεται από καλοκαιρι γείτονα που κοιτάει τ' άστρα
χαλάρωνες. ένιωθες ότι ο τόπος σε περίμενε.
ψαροκατάσταση
ταραμά με φρέσκο κρεμμύδι στη σωστή αναλογία
τέτοιο χέλι δεν έχω φάει πουθενά, ούστε στο σπεσιαλάδικο στη θεσσαλονίκη
γόπα για το πορτοφόλι μου, τόσο ζωντανή στο τηγάνι,
χόρτα, πατάτες τηγανητές ζωντανες επίσης σαν τα ψαράκια,
ψωμί, τι ψωμί!
κρασάκι χύμα, ήπιο, ...
ο νίκος είναι ο μαγαζάτορας. σωστός, μετρημένος, οικείος ακόμη και για μας, που μας έβλεπε πρώτη φορά.
το ίδιο ευγενική η σταυρούλα, που έπαιρνει τις παραγγελίες.
άξιζε, ναι, άξιζε τον κόπο.
παιδιά, αν δεν έχετε πάει στα λόγια της πλώρεης (Αγησιλάου 71, Κεραμεικός, Τηλ.: 210 3460 488, μετρό κεραμεικός), να πάτε!
όταν είδαμε και το λογαριασμό, πάθαμε! πραγματικά, και για ταπεινά πορτοφόλια σαν κι εμάς, εξαιρετικό φαγητό, σωστή ατμόσφαιρα, πολυ καλή κουζίνα. μια γωνιά με αισθητική, ποιότητα και ανθρώπινη στάση ζωής.
ευχόμαστε στα παιδιά να συνεχίζουν έτσι! στολίζουν την αθήνα.
-------------
το σαββατοκύριακο πήγα στην κέρκυρα, στο γιο μου.
το βράδυ πήγαμε σε ένα εστιατόριο με τίτλο 'το παραδοσιακό', τρομάρα του.
παραγγείλαμε δύο χοιρινές, 2 μπύρες μύθος, ένα τζατζίκι (λιγάκι γιαούρτι με σκόρδο βγήκε), 1 πατάτες, 1 τζατζίκι, μια μαρούλι,
ο τύπος έφερε μια χωριάτικη. στις μπριζόλες η συνοδεία ήταν μαρούλι ο θεός να το κάνει: δεν ήταν μαρούλι, ήταν τα εξωτερικά φύλλα γαλλικής σαλάτας, άνοστα, χοντροκομένα χωρίς τίποτε επάνω τους. κάνανε και λάθος στο λογαριασμό οι καημένοι...
ένα σαραντάρι (39 ευρώ για την ακρίβεια). στην πόρτα είχε το σήμα του guide du routard του 1999. είπα από μέσα μου, ε, του 99. αν έρχονταν σήμερα, σιγά μη σας βάζανε ξανά εκεί πέρα...
Πέμπτη 13 Μαΐου 2010
κλήρωσε σήμερα η αγάπη
ποια αγάπη καλέ;
τι χαζή ερώτηση!
η αγάπη, όλη.
η αγάπη είναι εν-θου-σ-ιασμός.
τις πέμπτες έχω ένα μάθημα λογοτεχνίας.
λόγω βλακείας, αρχίζω πάντα το μάθημα με μια ασχετοσύνη. αυτό, όπως καταλαβαίνετε με εκφράζει. είναι μαγεία η ασχετοσύνη. γιατί μας βοηθάει να φτιάχνουμε γέφυρες και σχέσεις, πώς αλλιώς να έρθει η γνώση κοντά σου;
διαβάζω λοιπόν στα παιδιά ένα άσχετο προς το περιεχόμενο του μαθήματος κείμενο. δεν το έχουν μπροστά στα μάτια τους, το ακούνε μονάχα δυο φορές, και μετά το σχολιάζουμε.
έχω την αίσθηση ότι αυτό δίνει αποτέλεσμα, όχι μόνο όταν τα παιδιά απαντάνε, αλλά, κυρίως, κι από αυτά που ρωτάνε κι έτσι εντοπίζουν.
σήμερα αναρωτιόμουν αν θα επέλεγα κάποιο κείμενο, μήπως έπεφτε πολύ, μιας και το θέμα μας ήταν σήμερα οι χίλιες και μία νύχτες.
πριν το μάθημα όμως διάβασα στο διαδίκτυο το σχόλιο του ξένου.
και σκέφτηκα: τις περισσότερες φορές μαθαίνουμε στους φοιτητές τη λογοτεχνία ως παρελθόν. ή ως προϊόν προώθησης.
να που το διαδίκτυο σπάει αυτή την αλυσίδα.
ένα κείμενο μπορεί να έρθει μπροστά μας ζωντανό, ζεστό: να απλωθεί μέσω διαδικτύου αμέσως.
η αμεσότητα του πολλού πρέπει να φέρει μπροστά μας τη σκέψη πόσο δεσμεύει το χτες την ιδέα της λογοτεχνίας, και πόσο το σήμερα μπορεί να μιλήσει για τη λογοτεχνία που θα αφήσει στο αύριο.
νομίζω πως τα παιδιά χάρηκαν την κουβέντα.
και να, ενώ είχαμε αρχίσει την κανονικότητα του μαθήματος, έφτασε η μαρία παπανικολάου η παραμυθού.
σε λίγο μας ξετύληξε το παραμύθι του αμπού κιρ και του αμπού σιρ, από τις 1001 νύχτες.
το απόλαυσα πραγματικά, το χάρηκα κι εγώ, σαν τα παιδιά.
έκανα δώρο στη μαρία ένα μπακιρένιο μπρίκι για καφέ, με τη ζαχαριέρα του και τα φλυτζάνια του, έτσι, γιατί βρισκόταν με όλη του τη σκόνη στο γραφείο μου, δώρο μιας φοιτήτριας κάποτε που περίμενε τη μαρία τόσα χρόνια...
συγκινηθηκε και η μαρία.
εγώ πάντως είμαι πολύ περήφανη. ποιος άλλος καθηγητής έφερε μπροστά στους φοιτητές μια παραμυθού, να δουν από κοντά την προφορικότητα να καροποφορεί όπως παλιά;
η μαρία τους μίλησε και για τις τεχνικές της αφήγησης και για τη χρήση τους. ξέρω, λίγα κάνω, μα είμαι περήφανη για τα λίγα.
ωστόσο συγκινηση και κούραση μπορεί να πηγαίνουν και μαζί,
με είχε πιάσει να λύσω ένα σουντόκου για να αδειάσει το κεφάλι μου, καθώς γύρναγα σπίτι. νάσου ένας δικηγόρος γείτονας, και κουβεντιάζουμε για πανεπιστήμιο και φοιτητές.
του λέω: παρόλο που καμιά βοήθεια δεν έχουν τα παιδιά, μερικά είναι τόσο ευσυνείδητα και σοβαρά, κλπ κλπ, και μιλώντας γι' αυτό, έχω στο νου μου ένα παιδάκι από τα φετεινά του τμήματος τουρκικών σπουδών, ένα γλυκύτατο πλάσμα, που έχει μπει στην καρδιά μου από την προσπάθεια που βλέπω να καταβάλει.
!
ενώ η Χ είναι στο νου μου, τη βλέπω εκείνη την ώρα: εργάζεται στο χαλάνδρι!
συγκινητικό! να έχεις στο νου σου ένα παιδί, που σε σκλαβώνει με τον τρόπο του στο μάθημα, και την ίδια στιγμή να το βλέπεις να δουλεύει το βράδυ για να βγάλει κάποια χρήματα ή όλα, δεν ξέρω, για τον επιούσιο...
καλά δεν έκανα που σας τα έγραψα; ήταν μια όμορφη μέρα για μένα. γεμάτη δώρα.
ευχαριστώ.
μη ρωτήσετε ποιον.
τι χαζή ερώτηση!
η αγάπη, όλη.
η αγάπη είναι εν-θου-σ-ιασμός.
τις πέμπτες έχω ένα μάθημα λογοτεχνίας.
λόγω βλακείας, αρχίζω πάντα το μάθημα με μια ασχετοσύνη. αυτό, όπως καταλαβαίνετε με εκφράζει. είναι μαγεία η ασχετοσύνη. γιατί μας βοηθάει να φτιάχνουμε γέφυρες και σχέσεις, πώς αλλιώς να έρθει η γνώση κοντά σου;
διαβάζω λοιπόν στα παιδιά ένα άσχετο προς το περιεχόμενο του μαθήματος κείμενο. δεν το έχουν μπροστά στα μάτια τους, το ακούνε μονάχα δυο φορές, και μετά το σχολιάζουμε.
έχω την αίσθηση ότι αυτό δίνει αποτέλεσμα, όχι μόνο όταν τα παιδιά απαντάνε, αλλά, κυρίως, κι από αυτά που ρωτάνε κι έτσι εντοπίζουν.
σήμερα αναρωτιόμουν αν θα επέλεγα κάποιο κείμενο, μήπως έπεφτε πολύ, μιας και το θέμα μας ήταν σήμερα οι χίλιες και μία νύχτες.
πριν το μάθημα όμως διάβασα στο διαδίκτυο το σχόλιο του ξένου.
και σκέφτηκα: τις περισσότερες φορές μαθαίνουμε στους φοιτητές τη λογοτεχνία ως παρελθόν. ή ως προϊόν προώθησης.
να που το διαδίκτυο σπάει αυτή την αλυσίδα.
ένα κείμενο μπορεί να έρθει μπροστά μας ζωντανό, ζεστό: να απλωθεί μέσω διαδικτύου αμέσως.
η αμεσότητα του πολλού πρέπει να φέρει μπροστά μας τη σκέψη πόσο δεσμεύει το χτες την ιδέα της λογοτεχνίας, και πόσο το σήμερα μπορεί να μιλήσει για τη λογοτεχνία που θα αφήσει στο αύριο.
νομίζω πως τα παιδιά χάρηκαν την κουβέντα.
και να, ενώ είχαμε αρχίσει την κανονικότητα του μαθήματος, έφτασε η μαρία παπανικολάου η παραμυθού.
σε λίγο μας ξετύληξε το παραμύθι του αμπού κιρ και του αμπού σιρ, από τις 1001 νύχτες.
το απόλαυσα πραγματικά, το χάρηκα κι εγώ, σαν τα παιδιά.
έκανα δώρο στη μαρία ένα μπακιρένιο μπρίκι για καφέ, με τη ζαχαριέρα του και τα φλυτζάνια του, έτσι, γιατί βρισκόταν με όλη του τη σκόνη στο γραφείο μου, δώρο μιας φοιτήτριας κάποτε που περίμενε τη μαρία τόσα χρόνια...
συγκινηθηκε και η μαρία.
εγώ πάντως είμαι πολύ περήφανη. ποιος άλλος καθηγητής έφερε μπροστά στους φοιτητές μια παραμυθού, να δουν από κοντά την προφορικότητα να καροποφορεί όπως παλιά;
η μαρία τους μίλησε και για τις τεχνικές της αφήγησης και για τη χρήση τους. ξέρω, λίγα κάνω, μα είμαι περήφανη για τα λίγα.
ωστόσο συγκινηση και κούραση μπορεί να πηγαίνουν και μαζί,
με είχε πιάσει να λύσω ένα σουντόκου για να αδειάσει το κεφάλι μου, καθώς γύρναγα σπίτι. νάσου ένας δικηγόρος γείτονας, και κουβεντιάζουμε για πανεπιστήμιο και φοιτητές.
του λέω: παρόλο που καμιά βοήθεια δεν έχουν τα παιδιά, μερικά είναι τόσο ευσυνείδητα και σοβαρά, κλπ κλπ, και μιλώντας γι' αυτό, έχω στο νου μου ένα παιδάκι από τα φετεινά του τμήματος τουρκικών σπουδών, ένα γλυκύτατο πλάσμα, που έχει μπει στην καρδιά μου από την προσπάθεια που βλέπω να καταβάλει.
!
ενώ η Χ είναι στο νου μου, τη βλέπω εκείνη την ώρα: εργάζεται στο χαλάνδρι!
συγκινητικό! να έχεις στο νου σου ένα παιδί, που σε σκλαβώνει με τον τρόπο του στο μάθημα, και την ίδια στιγμή να το βλέπεις να δουλεύει το βράδυ για να βγάλει κάποια χρήματα ή όλα, δεν ξέρω, για τον επιούσιο...
καλά δεν έκανα που σας τα έγραψα; ήταν μια όμορφη μέρα για μένα. γεμάτη δώρα.
ευχαριστώ.
μη ρωτήσετε ποιον.
1001 νύχτες...
ξέρετε την πλούσια εικονογράφηση σε ανατολή και δύση.
γυναίκες, μαξιλάρες, χαμάμ, τζίνια, κλέφτες, πειρατές, πριγκηποπούλες όμορφες, πριγκηπόπουλα με μαγικά χαλιά, βασιλιάδες με χατζάρες, κλπ κλπ
έχετε δει ποτέ πριγκηποπούλες να βρίσκονται μέσα σε μια βιβλιοθήκη και να διαβάζουν επιστημονικά έργα;
κάτι σα φωτο από διαφήμιση πανεπιστημίου ας πούμε.
ε λοιπόν, οι χίλιες και μία νύχτες, έτσι αρχίζουν.
σας προειδεάζω για το τι θα πούμε σήμερα που θα μιλήσουμε για αυτές και για τον οριενταλισμό τους. μα πιο πού γι' αυτές.
η κυρία μαρία παπανικολάου, ιστορικός και αρχαιολόγος της βιομηχανική εποχής, αφηγήτρια παραμυθιών,
θα ντύσει ένα παραμύθι από τις χίλιες και μία νύχτες με τη φωνή και το πρόσωπό της
και η ελένη κονδύλη, συγγραφέας του βιβλίου 'εισαγωγή στη λογοτεχνία των αράβων',
θα βάλει το παραμύθι στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο του τεράστιου, αχαλίνωτου τελικά, και τόσο παγκόσμιου έργου, τις 1001 νύχτες με τα 1002 αγγίγματα...
αμφιθέατρο 445, φιλοσοφική σχολή, πανεπιστημιούπολη ζωγράφου, ώρα πέντε το απόγευμα.
γυναίκες, μαξιλάρες, χαμάμ, τζίνια, κλέφτες, πειρατές, πριγκηποπούλες όμορφες, πριγκηπόπουλα με μαγικά χαλιά, βασιλιάδες με χατζάρες, κλπ κλπ
έχετε δει ποτέ πριγκηποπούλες να βρίσκονται μέσα σε μια βιβλιοθήκη και να διαβάζουν επιστημονικά έργα;
κάτι σα φωτο από διαφήμιση πανεπιστημίου ας πούμε.
ε λοιπόν, οι χίλιες και μία νύχτες, έτσι αρχίζουν.
σας προειδεάζω για το τι θα πούμε σήμερα που θα μιλήσουμε για αυτές και για τον οριενταλισμό τους. μα πιο πού γι' αυτές.
η κυρία μαρία παπανικολάου, ιστορικός και αρχαιολόγος της βιομηχανική εποχής, αφηγήτρια παραμυθιών,
θα ντύσει ένα παραμύθι από τις χίλιες και μία νύχτες με τη φωνή και το πρόσωπό της
και η ελένη κονδύλη, συγγραφέας του βιβλίου 'εισαγωγή στη λογοτεχνία των αράβων',
θα βάλει το παραμύθι στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο του τεράστιου, αχαλίνωτου τελικά, και τόσο παγκόσμιου έργου, τις 1001 νύχτες με τα 1002 αγγίγματα...
αμφιθέατρο 445, φιλοσοφική σχολή, πανεπιστημιούπολη ζωγράφου, ώρα πέντε το απόγευμα.
Τετάρτη 12 Μαΐου 2010
μη μου το σβήσετε! ΧΑΜΟΓΈΛΑ!
κοιμήθηκα νωρίς χτες.
τα μάτια μου έκλειναν. το μυαλό είχε κατεβάσει τα στόρια πιο νωρίς, μια λίμνη ήρεμη,
γεμάτη λύπη.
λύπη για διάφορα πράματα: επαγγελματικά, γιατί δέχτηκα ένα γερό χτύπημα αυτόν τον καιρό, και πήρε μέρες για να δράσει...
οικογενειακά, τα ξέρετε, και δεν υπάρχουν οικογενειακά αν η κοινωνία δεν ήταν ήδη σε ώρα μηδέν για τους ευπαθείς πολίτες, άλλωστε, αν υπάρχουν ευπαθείς πολίτες, είναι ήδη η κοινωνία σε ώρα μηδέν απέναντί τους, αλλιώς θα τους είχε στηρίξει. τέλος πάντων, σιγά μη και δεν επανέλθω σ' αυτό το θέμα,
εν πάσει περιπτώσει, ως εμμηνοπαυσικό άτομο, η κούραση από χίλια δυο,
κι ο ύπνος, που έλεγε κι ο φίλος μας ο σώπα, σοπενάουερ δλδ, αδελφός του θανάτου.
ξύπνησα στις 7 και κάτι από ένα τηλέφωνο! (ενώ συνήθως ξυπνάω πολύ πιο νωρίς)
αποφάσισα να ξυπνήσω αμέσως και να φτιάξω μια ιστορία με φωτο.
κανσόν, κόλλημα φωτο, σχόλια.
πάω στο ψιλικατζίδικο ν' αγοράσω κόλλα, είναι ανοιχτό, πουλάει εφημερίδες.
βγαίνω επιτακτικά από το σπίτι.
ΜΕ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ
ΝΑΙ
ΜΕ ΠΕΡΙΜΈΝΕΙ!
ακριβώς απέναντι στο λευκό τοίχο που βλέπω μόλις ανοίγω την πόρτα του σπιτιού μου,
ένα υπέροχο γκράφιτι.
ένα λουλούδι με καταπράσινο μίσχο μεγαλύτερο από το μικρό μου μπόι!
ένα κόκκινο λουλούδι,.
και λέει:
ΧΑΜΟΓΕΛΑ!!!
η απρόσωπη ομορφιά της πόλης χτύπησε!
ίσως για κάποιον άλλον να γράφτηκε, ίσως για όλους.
δε με νοιάζει.
μη το σβήσετε μοναχά.
ήταν για μένα το ωραιότερο δώρο σήμερα.
κι ας μην ήταν για μένα.
όποιος κι αν το έγραψε, για όποιο λόγο κι αν το ζωγράφισε τόσο όμορφο, τόσο χαρούμενο, τόσο ουσιαστικό,
άσκησε τη βία της προστακτικής με το μόνο τρόπο που αποδέχεται βαθιά ο καθένας μέσα μας!
ΧΑΜΟΓΕΛΑ!
Τρίτη 11 Μαΐου 2010
ανατολική μουσική και αραβικά παραμύθια
είστε προσκεκλημένοι σε δυο δραστηριότητες γύρω από τον αραβικό πολιτισμό:
την Τετάρτη, αύριο, στις 7.30 το απόγευμα, θα μιλήσει ο εθνομουσικολόγος δρ Παναγιώτης Κ.Πούλος με θέμα:
Ήχος, κείμενο και μνήμη: ζητήματα προφορικότητας στις μουσικές παραδόσεις της Μέσης Ανατολής,
στο Τμήμα Τουρκικών και σύγχρονων ασιατικών σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών,
οδός Καπλανών 6 (πολύ κοντά στη σόλωνος και μασσαλίας)
την Πέμπτη 13 του μάη, στις 5 το απόγευμα,
στα πλαίσα του μαθήματος 'στοιχεία αραβικής λογοτεχνίας', είναι η στιγμή να μιλήσουμε για τη λαϊκή προφορική παράδοση, και ιδιαίτερα για τα παραμύθια.
η κυρία Μαρία Παπανικολάου, αφηγήτρια παραμυθιών, θα μας αφηγηθεί
ένα παραμύθι από τις 1001 Νύχτες
και στη συνέχεια θα αναφερθούμε στο παγκόσμιο αυτό αριστούργημα.
στη φιλοσοφική σχολή πανεπιστημίου αθηνών, πανεπιστημιούπολη ζωγράφου, αίθουσα 445
Δευτέρα 10 Μαΐου 2010
ο σωπαίνεις
519 Ο σωπαίνεις
Ξάπλωσα την ψυχή μου μπρος σου, μονάκριβέ μου
Σ’ αγκάλιασα στη φτώχια μου, μοναχά σαν επιθυμιά σαν πόθο, όπως το χώμα ρίζες υδροδοτούμενου φυτού.
Όμορφος δρόμος, που βαδίζει μόνος του, σαν από μηχανής θεός, χωρίς ταυτότητα και ίχνη. Χωρίς χόρτο στις άκρες του, κι ούτε σκληράδα εκεί που η λάσπη έχει στεγνώσει.
Δάκρυα πάνω μας. Δε λέν πια τίποτα, μήτε οδηγούνε στην παραλία της βροχής.
Φωτιά πανάρχαια, δροσερή, μέσα στους βάτους.
Μπαινοβγαίνω σαν κόρη οφθαλμού και χαμηλώνω τη ματιά στις ρίζες.
Ρίζες παλιές στεγνές και σταθερές, που δε διστάζουν, αν θέλουν, να φωνάξουν: ωέ, σημερινέ, δεν έχω φύγει.
Ενικές ρίζες.
Στέκω στο δρόμο που καίει, στη φωτιά που σπρώχνει, στον πυρετό που ανιχνεύει μέσα μου τον έρωτα ολάκερο.
Τον έρωτα ολάκερο κανείς δε θα τον φάει! Τα δόντια κάθε ανθρώπου κακοφορμισμένα σάπια - τα χέρια κάθε ανθρώπου λεπρά, τα μάτια κάθε ανθρώπου θολά, θολά, θολά!
Ο δρόμος άδειος, μακαριστός μες στη φωτιά του.
Ζυγώνω εκεί καθώς φεύγεις. Εσύ πρέπει να φύγεις για να βαδίσω εγώ.
Ναι, από σένα, δανείζομαι το τίποτα - ελευθερώνομαι.
Κι ας λες.
Κι ας κάνεις.
Κι ας θυμώνεις.
Φωτιά είσαι, τίποτ’ άλλο. Εσένανε, με το λοιπό επιθυμώ, χωρίς περιθώριο.
Τον κανένα δεμένο πάνω μου.
Εσένα τη σιωπή.
ελένη κονδύλη.2004-10-30
Ξάπλωσα την ψυχή μου μπρος σου, μονάκριβέ μου
Σ’ αγκάλιασα στη φτώχια μου, μοναχά σαν επιθυμιά σαν πόθο, όπως το χώμα ρίζες υδροδοτούμενου φυτού.
Όμορφος δρόμος, που βαδίζει μόνος του, σαν από μηχανής θεός, χωρίς ταυτότητα και ίχνη. Χωρίς χόρτο στις άκρες του, κι ούτε σκληράδα εκεί που η λάσπη έχει στεγνώσει.
Δάκρυα πάνω μας. Δε λέν πια τίποτα, μήτε οδηγούνε στην παραλία της βροχής.
Φωτιά πανάρχαια, δροσερή, μέσα στους βάτους.
Μπαινοβγαίνω σαν κόρη οφθαλμού και χαμηλώνω τη ματιά στις ρίζες.
Ρίζες παλιές στεγνές και σταθερές, που δε διστάζουν, αν θέλουν, να φωνάξουν: ωέ, σημερινέ, δεν έχω φύγει.
Ενικές ρίζες.
Στέκω στο δρόμο που καίει, στη φωτιά που σπρώχνει, στον πυρετό που ανιχνεύει μέσα μου τον έρωτα ολάκερο.
Τον έρωτα ολάκερο κανείς δε θα τον φάει! Τα δόντια κάθε ανθρώπου κακοφορμισμένα σάπια - τα χέρια κάθε ανθρώπου λεπρά, τα μάτια κάθε ανθρώπου θολά, θολά, θολά!
Ο δρόμος άδειος, μακαριστός μες στη φωτιά του.
Ζυγώνω εκεί καθώς φεύγεις. Εσύ πρέπει να φύγεις για να βαδίσω εγώ.
Ναι, από σένα, δανείζομαι το τίποτα - ελευθερώνομαι.
Κι ας λες.
Κι ας κάνεις.
Κι ας θυμώνεις.
Φωτιά είσαι, τίποτ’ άλλο. Εσένανε, με το λοιπό επιθυμώ, χωρίς περιθώριο.
Τον κανένα δεμένο πάνω μου.
Εσένα τη σιωπή.
ελένη κονδύλη.2004-10-30
Παρασκευή 7 Μαΐου 2010
λοιπόν, κάτι προσωπικό για τις 1001 νύχτες. μια ιστορία
όταν άρχισα τη διδασκαλία της αραβικής λογοτεχνίας εδώ στο γιουνανιστάν, στην Ιωνία, στην Ελλάδα, ακόμη κανένα βιβλίο σχετικό δεν κυκλοφορούσε.
το πόσο ενδιαφέρον είναι το θέμα της αραβικής λογοτεχνίας γενικά και ειδικά, δε χρειάζεται να το αναπτύξουμε, φτάνει μόνο να σκεφτούμε πως αραβικό περιβάλλον έχει το μοναδικό βιβλίο που συνοδεύει τα παιδικά χρόνια μας παγκοσμίως, από την ισλανδία ως την αυστραλία: ποιος δεν έχει διαβάσει κάτι από τις 1001 νύχτες, τα τζίνια, τους χαλίφηδες, τα χαμάμ τους, τους καθρέφτες και τα παλάτια τους;
λόγω του νόμου της δικτατορίας ότι πρέπει να παρέχονται δωρεάν συγγράμματα στους φοιτητές, δεν ήθελα ποτέ τα παιδιά να πληρώσουν ούτε μια δεκάρα για μαθήματά μου. όμως λεπτομέρειες δε γνώριζα, μιας και μεγάλωσα σε άλλη χώρα και δεν ήξερα το σύστημα εδώ.
ετοίμαζα τη διδασκαλία μου με μεράκι και απορίες, με πολλή δουλειά και πολλή αγάπη.
κάποιοι συνάδελφοι μου είπαν να εκδώσω την προσπάθειά μου πριν πάει χαμένη από κάποιους προκομένους.
πήρα παραμάσχαλα έτοιμο το βιβλίο της αραβικής λογοτεχνίας, το σακουλάκι με τα μέικ άπ, διεθνές βραβείο, βιβλίο στα γαλλικά, κλπ, μα όπου και να πήγα, σε όποιον εκδοτικό και να πήγα, βρήκα κλειστές πόρτες. και όχι μόνο κλειστές, μα και μερικές φορές ανέντιμες, με ανέντιμα λόγια (πλήρωσε), με υστερόβουλες συμπεριφορές (στυλ σε μπλοκάρω), κλπ. οφείλω να πω, ότι πολύ όμορφη, αν και αρνητική στάση είχα από το γέροντα που συνάντησα στις εκδόσεις 'οδυσσέας'. ας έχει καλό.
αποκαμωμένη, στο τέλος βρήκα τρόπο να πάρουν οι φοιτητές δωρεάν τις σημειώσεις του μαθήματος με τη μορφή συγγράμματος (δεν κατάλαβα και πολύ αυτή τη διαφορά). μάλιστα, για να έχουν τα παιδιά κάτι όμορφο στα χέρια τους, έφτιαξα μόνη μου ένα εξώφυλλο, πλήρωσα από την τσεπούλα μου 200.000 δρχ που μου ζήτησαν γι' αυτό στο τυπογραφείο που είχε αναλάβει μέσω πανεπιστημίου, αφού το πανεπιστήμιο μονοχρωμία πλήρωνε, και το σύγγραμμα έφτασε στα παιδιά...
εκείνη τη χρονιά ή την επόμενη, στα πλαίσια του μαθήματος αποφασίσαμε να κάνουμε ένα δρώμενο με τις χίλιες και μία νύχτες...
η ηθοποιός τότα σακελλαρίου αφηγήθηκε με το δικό της σοβαρό, στιβαρό, εξαιρετικό τρόπο ένα παραμύθι.
μας μάγεψε.
κι εγώ, βασισμένη στα πολλά που έχουν γραφτεί για το παραμύθι, το έντυσα με τα θεωρητικά του μπλα μπλα.
στο πρώτο έδρανο ο κύριος καρματζός με τη γυναίκα του, ένας εξαιρετικός αιγυπτιώτης, ειδικός του θεάτρου, από τα κεφάλαια (και κεφάλια) της ανατολής...
τελευταίο έδρανο και απρόσκλητη, αλλά διαβάζοντας τις αφίσες που είχαν βάλει οι φοιτητές, η μαρούλα η ευθυμίου. ενδιάμεσα πολλοί άλλοι.
το αμφιθέατρο ήταν στο 4ο επίπεδο της φιλοοσοφικής. απέξω είχανε διάφορα δρώμενα μεταξύ των οποίων και καυγάδες και γινόταν της μουρλής.
ρώτησα τα παιδιά: θέλετε να κάνουμε μάθημα ή δεν ακούτε;
θέλουμε, είπαν με σοβαρότητα που δε θα ξεχάσω.
συγκινηθήκαμε όλοι από την ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε.
η μαρούλα κατέβηκε και μου είπε: γκόου όν λοιπόν, τώρα κατάλαβα γιατί σε τρέχουνε μερικοί...
ο καρματζός, που έμαθε πως η ελληνόφωνη και ελληνική ταβέρνα που γνώριζε λειτουργούσε ακόμη και τη βρήκα στο ίντερνετ, και μαρτυρούσε έτσι και τα ελληνικά στοιχεία του παραμυθιού, συγκινήθηκε κι αυτός.
στην τότα, έκανα δώρο το βιβλίο μου, το σύγγραμμα με το πληρωμένο εξώφυλλο.
πώς να την ευχαριστήσω για ό,τι μας είχε χαρίσει...
μια μέρα γύρισα απόγευμα σπίτι, με πήρε τηλέφωνο από τον εκδοτικό οίκο 'ελληνικά γράμματα' η μετέπειτα φίλη χρύσα ξενάκη:
"έπεσε στα χέρια μας το βιβλίο σας για την αραβική λογοτεχνία. καλέ, αυτό διαβάζεται σαν παραμύθι. μας το δίνετε;"
"όλοι το έχουν αρνηθεί. φυσικά και σας το δίνω", της είπα.
από τότε η πόρτα αυτού του εκδοτικού οίκου παρέμεινα αγνά και όμορφα ανοιχτή για μένα.
ομολογουμένως μ' αυτό τον τρόπο, αυτός ο εκδοτικός στέκεται μέχρι σήμερα για μένα σαν το σπίτι μου.
αφορμή στάθηκε
η αγάπη μου
για τις
1001 νύχτες.
την πέμπτη αυτή, στις 13 του μάη, θα το ξαναγιορτάσουμε. θα σας γράψω.
.
το πόσο ενδιαφέρον είναι το θέμα της αραβικής λογοτεχνίας γενικά και ειδικά, δε χρειάζεται να το αναπτύξουμε, φτάνει μόνο να σκεφτούμε πως αραβικό περιβάλλον έχει το μοναδικό βιβλίο που συνοδεύει τα παιδικά χρόνια μας παγκοσμίως, από την ισλανδία ως την αυστραλία: ποιος δεν έχει διαβάσει κάτι από τις 1001 νύχτες, τα τζίνια, τους χαλίφηδες, τα χαμάμ τους, τους καθρέφτες και τα παλάτια τους;
λόγω του νόμου της δικτατορίας ότι πρέπει να παρέχονται δωρεάν συγγράμματα στους φοιτητές, δεν ήθελα ποτέ τα παιδιά να πληρώσουν ούτε μια δεκάρα για μαθήματά μου. όμως λεπτομέρειες δε γνώριζα, μιας και μεγάλωσα σε άλλη χώρα και δεν ήξερα το σύστημα εδώ.
ετοίμαζα τη διδασκαλία μου με μεράκι και απορίες, με πολλή δουλειά και πολλή αγάπη.
κάποιοι συνάδελφοι μου είπαν να εκδώσω την προσπάθειά μου πριν πάει χαμένη από κάποιους προκομένους.
πήρα παραμάσχαλα έτοιμο το βιβλίο της αραβικής λογοτεχνίας, το σακουλάκι με τα μέικ άπ, διεθνές βραβείο, βιβλίο στα γαλλικά, κλπ, μα όπου και να πήγα, σε όποιον εκδοτικό και να πήγα, βρήκα κλειστές πόρτες. και όχι μόνο κλειστές, μα και μερικές φορές ανέντιμες, με ανέντιμα λόγια (πλήρωσε), με υστερόβουλες συμπεριφορές (στυλ σε μπλοκάρω), κλπ. οφείλω να πω, ότι πολύ όμορφη, αν και αρνητική στάση είχα από το γέροντα που συνάντησα στις εκδόσεις 'οδυσσέας'. ας έχει καλό.
αποκαμωμένη, στο τέλος βρήκα τρόπο να πάρουν οι φοιτητές δωρεάν τις σημειώσεις του μαθήματος με τη μορφή συγγράμματος (δεν κατάλαβα και πολύ αυτή τη διαφορά). μάλιστα, για να έχουν τα παιδιά κάτι όμορφο στα χέρια τους, έφτιαξα μόνη μου ένα εξώφυλλο, πλήρωσα από την τσεπούλα μου 200.000 δρχ που μου ζήτησαν γι' αυτό στο τυπογραφείο που είχε αναλάβει μέσω πανεπιστημίου, αφού το πανεπιστήμιο μονοχρωμία πλήρωνε, και το σύγγραμμα έφτασε στα παιδιά...
εκείνη τη χρονιά ή την επόμενη, στα πλαίσια του μαθήματος αποφασίσαμε να κάνουμε ένα δρώμενο με τις χίλιες και μία νύχτες...
η ηθοποιός τότα σακελλαρίου αφηγήθηκε με το δικό της σοβαρό, στιβαρό, εξαιρετικό τρόπο ένα παραμύθι.
μας μάγεψε.
κι εγώ, βασισμένη στα πολλά που έχουν γραφτεί για το παραμύθι, το έντυσα με τα θεωρητικά του μπλα μπλα.
στο πρώτο έδρανο ο κύριος καρματζός με τη γυναίκα του, ένας εξαιρετικός αιγυπτιώτης, ειδικός του θεάτρου, από τα κεφάλαια (και κεφάλια) της ανατολής...
τελευταίο έδρανο και απρόσκλητη, αλλά διαβάζοντας τις αφίσες που είχαν βάλει οι φοιτητές, η μαρούλα η ευθυμίου. ενδιάμεσα πολλοί άλλοι.
το αμφιθέατρο ήταν στο 4ο επίπεδο της φιλοοσοφικής. απέξω είχανε διάφορα δρώμενα μεταξύ των οποίων και καυγάδες και γινόταν της μουρλής.
ρώτησα τα παιδιά: θέλετε να κάνουμε μάθημα ή δεν ακούτε;
θέλουμε, είπαν με σοβαρότητα που δε θα ξεχάσω.
συγκινηθήκαμε όλοι από την ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε.
η μαρούλα κατέβηκε και μου είπε: γκόου όν λοιπόν, τώρα κατάλαβα γιατί σε τρέχουνε μερικοί...
ο καρματζός, που έμαθε πως η ελληνόφωνη και ελληνική ταβέρνα που γνώριζε λειτουργούσε ακόμη και τη βρήκα στο ίντερνετ, και μαρτυρούσε έτσι και τα ελληνικά στοιχεία του παραμυθιού, συγκινήθηκε κι αυτός.
στην τότα, έκανα δώρο το βιβλίο μου, το σύγγραμμα με το πληρωμένο εξώφυλλο.
πώς να την ευχαριστήσω για ό,τι μας είχε χαρίσει...
μια μέρα γύρισα απόγευμα σπίτι, με πήρε τηλέφωνο από τον εκδοτικό οίκο 'ελληνικά γράμματα' η μετέπειτα φίλη χρύσα ξενάκη:
"έπεσε στα χέρια μας το βιβλίο σας για την αραβική λογοτεχνία. καλέ, αυτό διαβάζεται σαν παραμύθι. μας το δίνετε;"
"όλοι το έχουν αρνηθεί. φυσικά και σας το δίνω", της είπα.
από τότε η πόρτα αυτού του εκδοτικού οίκου παρέμεινα αγνά και όμορφα ανοιχτή για μένα.
ομολογουμένως μ' αυτό τον τρόπο, αυτός ο εκδοτικός στέκεται μέχρι σήμερα για μένα σαν το σπίτι μου.
αφορμή στάθηκε
η αγάπη μου
για τις
1001 νύχτες.
την πέμπτη αυτή, στις 13 του μάη, θα το ξαναγιορτάσουμε. θα σας γράψω.
.
Τετάρτη 5 Μαΐου 2010
Κυριακή 2 Μαΐου 2010
αλλαγή πεζοδρομίου
λοιπόν, μια φορά κι έναν καιρό, όταν ήμουνα μικρή, 2 χρόνια πριν πάω πρώτη δημοτικού, είχαμε περάσει το καλοκαίρι μας στο καρπενήσι.
θυμάμαι τις ξύλινες σκάλες, τις διπλές στενές πόρτες, το ύψος και το στένος, αν μπορώ να πω: όλα μου φαίνονταν στενά και ψηλά σ'εκείνο το ξενοδοχείο.
ένα απόγευμα, τα πιτσιρίκια παίζαμε το αγαπημένο μας παιχνίδι στην πλατείου του καρπενησιού: κάθε μικρός είχε πάρει μια κολόνα και γυρνούσαμε γύρω γύρω, βαστώντας της από το ένα χέρι, κι έχοντας τα πόδια μας περίπου κοντα στην κολόνα, ενώ το χέρι μας ήταν τεντωμένο.
η κόρη του ξενοδόχου, περίπου στην ηλικία μου, μάλλον λίγο μικρότερη; δε θυμάμαι και καλά, εγώ μόλις είχα κλείσει τα 4, ήρθε εκεί που γύρναγα εγώ. στην ίδια κολόνα. αφού γυρνάγαμε για λίγο μαζί, το πιτσιρίκι άρχισε να γυρνάει με αντίθετη φορά.
γύρισα κι εγώ με τη δική της φορά, αλλιώς δεν μπορούσαμε να παίξουμε.
τότε το μικρό άλλαξε φορά. άλλαξα κι εγώ.
ξανάλλαξε φορά.
αυτόματα, ένα αίσθημα αδικίας με κατέλαβε.
έκλεισα τα μάτια, πήρα φόρα, κι άρχισα να γυρίζω όπως ήθελα.
το αποτέλεσμα είναι ένα μόνιμο καρούμπαλο στη δεξιά πλευρά του κεφαλιού μου, στο μέτωπο. το έχω ακόμη, αστείο είναι, το πασπατεύω που και που, και θυμάμαι.
θυμάμαι επίσης ότι το άλλο πιτσιρίκι βρέθηκε στο κρεβάτι και μου το δείχνανε, και μου λέγανε: κοίτα τι έκανες! παλιόπαιδο! κοίτα!
κι εγώ κοίταγα, κι εμένα με πόναγε το κεφάλι αλλά δεν έλεγα τίποτα...
κλείνω τα μάτια και παίρνω φόρα...
ακόμη και σήμερα καμιά φορά γίνεται.
το συναίσθημα της βαθιάς ισορροπίας, της αδικίας, της συνεργασίας, της αντίθεσης, της μοναξιάς, της διαμαρτυρίας, όλα αυτά είναι μαζί.
όπως και να 'ναι, η θέση μου με οδήγησε στη βία.
και να που, πριν λίγες μέρες, μιλούσα με νέους ανθρώπους και θυμήθηκα το γκάντι.
για μένα είναι μια κορυφαία φυσιογνωμία, αν δεν είναι η πιο κορυφαία του 20ου αιώνα.
ο γκάντι, που είναι το ίνδαλμά μου, δεν άλλαξε πεζοδρόμιο.
και είναι ο πατέρας της μη-βίας.
δικηγόρος που σπούδασε στη βρετανία, και πήγε να δουλέψει στη νότιο αφρική.
του ζήτησαν να αλλάξει πεζοδρόμιο μια μέρα, γιατί αυτός ήταν έγχρωμος, και το πεζοδρόμιο ήταν για τους λευκούς.
ο γκάντι βρέθηκε στη φυλακή γιατί δεν άλλαξε πεζοδρόμιο.
ποτέ στη ζωή του αυτός δεν άλλαξε πεζοδρόμιο,
γι' αυτό έφτασε τόσο ψηλά, και τον σκότωσαν, προς το τέλος μιας μεγαλειώδους όντως ζωής.
το πεζοδρόμιο, το πεζοδρόμιο, κι εγώ θα ήθελα να μην αλλάξω πεζοδρόμιο, να μην κάνω άλλο καρούμπαλο (έκανα ένα μεταφορικό καρούμπαλο αυτές τις μέρες), να μπορέσω να σταθώ από τη μεριά του γκάντι και να του πω: δάσκαλε, από δω; από δω να περάσω;
τώρα πάω βόλτα με το σεραφείμ.
θυμάμαι τις ξύλινες σκάλες, τις διπλές στενές πόρτες, το ύψος και το στένος, αν μπορώ να πω: όλα μου φαίνονταν στενά και ψηλά σ'εκείνο το ξενοδοχείο.
ένα απόγευμα, τα πιτσιρίκια παίζαμε το αγαπημένο μας παιχνίδι στην πλατείου του καρπενησιού: κάθε μικρός είχε πάρει μια κολόνα και γυρνούσαμε γύρω γύρω, βαστώντας της από το ένα χέρι, κι έχοντας τα πόδια μας περίπου κοντα στην κολόνα, ενώ το χέρι μας ήταν τεντωμένο.
η κόρη του ξενοδόχου, περίπου στην ηλικία μου, μάλλον λίγο μικρότερη; δε θυμάμαι και καλά, εγώ μόλις είχα κλείσει τα 4, ήρθε εκεί που γύρναγα εγώ. στην ίδια κολόνα. αφού γυρνάγαμε για λίγο μαζί, το πιτσιρίκι άρχισε να γυρνάει με αντίθετη φορά.
γύρισα κι εγώ με τη δική της φορά, αλλιώς δεν μπορούσαμε να παίξουμε.
τότε το μικρό άλλαξε φορά. άλλαξα κι εγώ.
ξανάλλαξε φορά.
αυτόματα, ένα αίσθημα αδικίας με κατέλαβε.
έκλεισα τα μάτια, πήρα φόρα, κι άρχισα να γυρίζω όπως ήθελα.
το αποτέλεσμα είναι ένα μόνιμο καρούμπαλο στη δεξιά πλευρά του κεφαλιού μου, στο μέτωπο. το έχω ακόμη, αστείο είναι, το πασπατεύω που και που, και θυμάμαι.
θυμάμαι επίσης ότι το άλλο πιτσιρίκι βρέθηκε στο κρεβάτι και μου το δείχνανε, και μου λέγανε: κοίτα τι έκανες! παλιόπαιδο! κοίτα!
κι εγώ κοίταγα, κι εμένα με πόναγε το κεφάλι αλλά δεν έλεγα τίποτα...
κλείνω τα μάτια και παίρνω φόρα...
ακόμη και σήμερα καμιά φορά γίνεται.
το συναίσθημα της βαθιάς ισορροπίας, της αδικίας, της συνεργασίας, της αντίθεσης, της μοναξιάς, της διαμαρτυρίας, όλα αυτά είναι μαζί.
όπως και να 'ναι, η θέση μου με οδήγησε στη βία.
και να που, πριν λίγες μέρες, μιλούσα με νέους ανθρώπους και θυμήθηκα το γκάντι.
για μένα είναι μια κορυφαία φυσιογνωμία, αν δεν είναι η πιο κορυφαία του 20ου αιώνα.
ο γκάντι, που είναι το ίνδαλμά μου, δεν άλλαξε πεζοδρόμιο.
και είναι ο πατέρας της μη-βίας.
δικηγόρος που σπούδασε στη βρετανία, και πήγε να δουλέψει στη νότιο αφρική.
του ζήτησαν να αλλάξει πεζοδρόμιο μια μέρα, γιατί αυτός ήταν έγχρωμος, και το πεζοδρόμιο ήταν για τους λευκούς.
ο γκάντι βρέθηκε στη φυλακή γιατί δεν άλλαξε πεζοδρόμιο.
ποτέ στη ζωή του αυτός δεν άλλαξε πεζοδρόμιο,
γι' αυτό έφτασε τόσο ψηλά, και τον σκότωσαν, προς το τέλος μιας μεγαλειώδους όντως ζωής.
το πεζοδρόμιο, το πεζοδρόμιο, κι εγώ θα ήθελα να μην αλλάξω πεζοδρόμιο, να μην κάνω άλλο καρούμπαλο (έκανα ένα μεταφορικό καρούμπαλο αυτές τις μέρες), να μπορέσω να σταθώ από τη μεριά του γκάντι και να του πω: δάσκαλε, από δω; από δω να περάσω;
τώρα πάω βόλτα με το σεραφείμ.
εργατική πρωτομαγιά
πάμε να φάμε έξω;
πάμε.
στην πεντέλη. η πρόταση του σεραφείμ, κανών της οικογένειας, ήταν αρνί στη σούβλα, τελεία και παύλα, συνοπτικές διαδικασίες.
συνωστισμός. ευτυχώς, βρήκαμε να παρκάρουμε, ευτυχώς, βρήκαμε τραπέζι, από τους τυχερούς ήμασταν, σε λίγο υπήρχαν και όρθιοι (πιο γελοίο πράμα από το να περιμένεις όρθιος και να κάνεις ουρά για να φας δε γνωρίζω, τέλος πάντων). ευτυχώς ήταν ευγενικοί οι υπάλληλοι. ευτυχώς ήταν καλό το αρνάκι και η χωριάτικη που πήραμε.
ο κατάλογος ήταν φωτοτυπία του τι υπήρχε εκείνη την ημέρα, να είναι καλά οι άνθρωποι, το ήξεραν ότι θα έχουν κόσμο.
όμως, πώς σας φαίνεται αρνί της σούβλας 35 ευρώ το κιλό; θα ήθελα τη γνώμη σας.
εγώ το θεωρώ κλέψιμο, αλλά με το σεραφείμ οι κινήσεις οφείλουν να είναι υπολογισμένες, δεν ήθελα να του χαλάσω την εορταστική ατμόσφαιρα. ωστόσο με ενδιαφέρει η γνώμη σας.
δίπλα μας, μετά από λίγο ήρθε ένα ζευγάρι.
μαμά και γιος προφανώς.
τι ευνουχιστική μητέρα!
έψηνε τους υπάλληλους σιγά σιγά, ήθελα να της πετάξω το τραπέζι στο κεφάλι:
γιατί σερβίρετε αυτούς; εμείς ήρθαμε πρώτοι! αφού δεν έχει αρκετό προσωπικό το μαγαζί να φύγουμε, έλα αγόρι μου, πάμε να φύγουμε,
έλεγε καθήμενη φυσικά, και τσιρίζοντας.
το αγόρι το δόλιο ήταν ένα τριανταπεντάρης σαλταρισμένος. πάχος αμέτρητο.
έλεγε και το αγόρι:
ναι, αφού δεν έχουν υπαλλήλους, τόσα μαγαζιά υπάρχουν, ναι, ναι, ΄πάμε απέναντι.
και καααααθοοοταν.
τέλος πάντων, ήρθε η στιγμή να δώσουν παραγγελία:
-κοιτάχτε, εμάς πρέπει να μας περιποιηθείτε, δεν τρώμε ό,τι κι ό,τι.
έκοβε ο ένας κι έραβε ο άλλος. ή μάλλον έκοβε κι έραβε αυτή, καρίκωνε και πατήκωνε ο γιος:
θέλουμε μοσχαρίσια γάλακτος, γάλακτος ε, προσέξτε, μη δούμε κόκκαλο
μη δούμε λίπος
τη θέλουμε προσεγμένη
δεν τρώμε ό,τι κι ό,τι
εμείς θέλουμε προσέξτε, προσεγμένη
να μην έχει λ΄πος
θέλουμε κοκορέτσι με όχι πολλά λιπαρά, και καλά ψημένο
θέλουμε μια χωριάτικη, αλλά προσέχτε, μια καλή χωριάτικη χωρίς κρεμμύδι, προσοχή, χωρίς κρεμμύδι!
το κρεμμύδι όμως μην το ξεχάσετε! το θέλουμε σε ένα φλυτζανάκι ξεχωριστά.
θα πάρουμε και ορντέβρ, ξεχωριστά παρακαλώ
θα θα
η επωδός: προσέχτε, προσεγμένη, περιποιημένη, περιποίηση, πάμε αλλού, σκατά να φάτε, ήθελα να πω, και τα δόλια τα γκαρσόνια τουμπεκί. του-μπε-κι.
ήρθαν τα εδέσματα.
α, και λίγο λεμόνι!
κι άλλο λεμόνι παρακαλώ!
και λίγη μουστάρδα.
θέλω κι άλλη μουστάρδα.
θέλω μία κόκα κόλα.
θέλω μία μπύρα.
τα γκαρσόνια εκείνη την ημέρα θα άγιασαν.
σε λίγο άρχισε το εσωτερικό γαύγισμα: μη μου παίρνεις την κόκα κόλα μου! είναι δική μου!
θα μ' αφήσεις να φάω τώρα;
εσύ τα δικά σου!
για φαντάσου. θυμήθηκα μπέκετ.
και σκέφτηκα.
ο σεραφείμ κι εγώ μετά από κάμποσα χρόνια,... λες;
μπα, όχι, ευτυχώς, δεν έχουμε τόσα λεφτά.
λύπη.
πάμε.
στην πεντέλη. η πρόταση του σεραφείμ, κανών της οικογένειας, ήταν αρνί στη σούβλα, τελεία και παύλα, συνοπτικές διαδικασίες.
συνωστισμός. ευτυχώς, βρήκαμε να παρκάρουμε, ευτυχώς, βρήκαμε τραπέζι, από τους τυχερούς ήμασταν, σε λίγο υπήρχαν και όρθιοι (πιο γελοίο πράμα από το να περιμένεις όρθιος και να κάνεις ουρά για να φας δε γνωρίζω, τέλος πάντων). ευτυχώς ήταν ευγενικοί οι υπάλληλοι. ευτυχώς ήταν καλό το αρνάκι και η χωριάτικη που πήραμε.
ο κατάλογος ήταν φωτοτυπία του τι υπήρχε εκείνη την ημέρα, να είναι καλά οι άνθρωποι, το ήξεραν ότι θα έχουν κόσμο.
όμως, πώς σας φαίνεται αρνί της σούβλας 35 ευρώ το κιλό; θα ήθελα τη γνώμη σας.
εγώ το θεωρώ κλέψιμο, αλλά με το σεραφείμ οι κινήσεις οφείλουν να είναι υπολογισμένες, δεν ήθελα να του χαλάσω την εορταστική ατμόσφαιρα. ωστόσο με ενδιαφέρει η γνώμη σας.
δίπλα μας, μετά από λίγο ήρθε ένα ζευγάρι.
μαμά και γιος προφανώς.
τι ευνουχιστική μητέρα!
έψηνε τους υπάλληλους σιγά σιγά, ήθελα να της πετάξω το τραπέζι στο κεφάλι:
γιατί σερβίρετε αυτούς; εμείς ήρθαμε πρώτοι! αφού δεν έχει αρκετό προσωπικό το μαγαζί να φύγουμε, έλα αγόρι μου, πάμε να φύγουμε,
έλεγε καθήμενη φυσικά, και τσιρίζοντας.
το αγόρι το δόλιο ήταν ένα τριανταπεντάρης σαλταρισμένος. πάχος αμέτρητο.
έλεγε και το αγόρι:
ναι, αφού δεν έχουν υπαλλήλους, τόσα μαγαζιά υπάρχουν, ναι, ναι, ΄πάμε απέναντι.
και καααααθοοοταν.
τέλος πάντων, ήρθε η στιγμή να δώσουν παραγγελία:
-κοιτάχτε, εμάς πρέπει να μας περιποιηθείτε, δεν τρώμε ό,τι κι ό,τι.
έκοβε ο ένας κι έραβε ο άλλος. ή μάλλον έκοβε κι έραβε αυτή, καρίκωνε και πατήκωνε ο γιος:
θέλουμε μοσχαρίσια γάλακτος, γάλακτος ε, προσέξτε, μη δούμε κόκκαλο
μη δούμε λίπος
τη θέλουμε προσεγμένη
δεν τρώμε ό,τι κι ό,τι
εμείς θέλουμε προσέξτε, προσεγμένη
να μην έχει λ΄πος
θέλουμε κοκορέτσι με όχι πολλά λιπαρά, και καλά ψημένο
θέλουμε μια χωριάτικη, αλλά προσέχτε, μια καλή χωριάτικη χωρίς κρεμμύδι, προσοχή, χωρίς κρεμμύδι!
το κρεμμύδι όμως μην το ξεχάσετε! το θέλουμε σε ένα φλυτζανάκι ξεχωριστά.
θα πάρουμε και ορντέβρ, ξεχωριστά παρακαλώ
θα θα
η επωδός: προσέχτε, προσεγμένη, περιποιημένη, περιποίηση, πάμε αλλού, σκατά να φάτε, ήθελα να πω, και τα δόλια τα γκαρσόνια τουμπεκί. του-μπε-κι.
ήρθαν τα εδέσματα.
α, και λίγο λεμόνι!
κι άλλο λεμόνι παρακαλώ!
και λίγη μουστάρδα.
θέλω κι άλλη μουστάρδα.
θέλω μία κόκα κόλα.
θέλω μία μπύρα.
τα γκαρσόνια εκείνη την ημέρα θα άγιασαν.
σε λίγο άρχισε το εσωτερικό γαύγισμα: μη μου παίρνεις την κόκα κόλα μου! είναι δική μου!
θα μ' αφήσεις να φάω τώρα;
εσύ τα δικά σου!
για φαντάσου. θυμήθηκα μπέκετ.
και σκέφτηκα.
ο σεραφείμ κι εγώ μετά από κάμποσα χρόνια,... λες;
μπα, όχι, ευτυχώς, δεν έχουμε τόσα λεφτά.
λύπη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)