Σάββατο 30 Ιουνίου 2012

όχι πώς κινούνται οι άνθρωποι, αλλά τι είναι αυτό που τους κινεί


τον τίτλο τον πήρα από τη Bubu Rantanplis, που έγραψε για την πίνα κι ανάρτησε μια ωραία φωτο.
Πίνα Μπάους

"δεν με ενδιαφέρει πως κινούνται οι άνθρωποι, αλλά τι είναι αυτό που τους κινεί"

τρία χρόνια χωρίς την υπέροχη Πίνα...
==============

χτες συνάντησα τη Χ στο δρόμο. σαν να είχαν γίνει μεγαλύτερα τα 18 της χρόνια και τη βάραιναν. ρώτησα την αριστούχο του σχολείου πώς πήγε με τις πανελλήνιες. παιδί που παίρνει 19 και! από την α' γυμνασίου όλα τα χρόνια. η Χ βούρκωσε. καθόλου καλά δεν είχε πάει στις πανελλήνιες.
- το εισέπραξα σαν αδικία κυρία, μου είπε με πίκρα η Χ. τόσα χρόνια να παλεύω γι' αυτό κι ένα χέρι τη σωστή στιγμή να μου παίρνει από μπροστά μου τις προσδοκίες τόσων χρόνων, σαν να λέει 'δεν είναι για σένα αυτά'. κι είχα διαβάσει, και...
μίλησα στη Χ όσο πιο ουσιαστικά μπορούσα. νάσου στο δρόμο όπου μιλούσα με τη Χ, η κυρία Δήμητρα. είναι μια κυρία που συμπαθώ ιδιαίτερα, και που έχει πλάτες αγωγιάτη, πλάτες άρσης βαρών: έχει κουβαλήσει πολλές ευθύνες κι έχει πάντα τον καλο λόγο στο στόμα της. την καλώ κοντά μας, να μιλήσουμε και οι τρεις.
η κυρία δήμητρα, προσπαθώντας να παρηγορήσει την Χ, λέει κάτι που λέμε όλοι μας -σχεδόν!-: μη σε νοιάζει παιδάκι μου! το παν στον άνθρωπο είναι η υγεία! να έχεις την υγειά σου και να χαίρεσαι τα νιάτα σου!
τότε εγώ είπα: κυρία δήμητρα, επιτρέψτε μου, δεν είναι το σπουδαιότερο η υγεία! ευτυχώς έχει υγεία! να χαίρεται να νιάτα του το παιδάκι κι έχει ο θεός, θα βρεθεί ένας δρόμος που δεν τον περιμένει κανένας μας κι αυτός θα είναι η νίκη στον αγώνα της Χ. να μην τα βάλεις κάτω κλπ.
αν όντως η υγεία ήταν το παν, τότε εγώ δε θα ζούσα, ούτε θα σας έγραφα. αν έχεις μια σοβαρή ασθένεια, πρέπει να αυτοκτονήσεις γιατί επειδή δεν έχεις υγεία η ζωή δεν έχει ομορφιά;
αν έχεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο που δεν έχει υγεία, θα πρέπει να κλαις και να φορτώνεις στο θεό ή στην κακία των άλλων την 'κακιά του μοίρα';
αν γεννήθηκες με μια μεγάλη ή μικρή αδυναμία, θα πει πως εσύ θα πορεύεσαι στη δυστυχία;
όχι βέβαια, το όχι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι άνθρωποι που σφύζουν καλής υγείας έχουν το δικαίωμα να τραβήξουν και μια κατάθλιψη επειδή έτσι θέλουν, ή σίγουρα είναι ελεύθεροι να νιώθουν και ευτυχία και δυστυχία.


συμφώνησε και η κυρία δήμητρα, η Χ κοίταζε. το μυαλό της πήγε σ' ένα συμμαθητή της και βούρκωσε ξανά.
κι εγώ θυμήθηκα και τον ανέφερα το φίλο μου τον παναγιώτη σκούρτη, συγγραφέα, 48 ετών. δεν περπάτησε ποτέ. μα δεν το έβαλε κάτω. έγραψε ένα βιβλίο με τον τίτλο 'Με τα μάτια της ψυχής' (θα μιλήσω άλλοτε γι' αυτό).
τον σκέφτηκα, με σκέφτηκα, κι είπα δεν ξέρω τι είναι το πιο σπουδαίο, σίγουρα όχι η υγεία.
να και η πίνα 'όχι η κίνηση αλλά τι ωθεί στην κίνηση'...
τι είναι το πιο σπουδαίο στον άνθρωπο;
ναι, νομίζω το βρήκα: η φλογίτσα.
να υπάρχει μέσα σου μια φλογίτσα που να ζεσταίνει με ελπίδα τις πράξεις σου, που να σπέρνει ελπίδα στα βήματά σου.
η φλογίτσα με το όραμα. μη χάσεις το όραμα.
ποτέ.

Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

κύριε Πρόεδρε, κύριε Πρωθυπουργέ, κύριε Πρύτανη...

σας γράφω γιατί είχα ραντεβού μ' ένα φίλο μου κι άργησε. με πήρε τηλέφωνο να μου εξηγήσει το λόγο: άργησε γιατί κάποιος αυτοκτόνησε στο σταθμό κατεχάκη κι υπάρχει καθυστέρηση.
να ξαφνικά που στον καθημερνό μας λόγο, στην ηλιόλουστη ελλάδα, μια αυτοκτονία μπαίνει βρε παιδί μου στη μέση και μας ενοχλεί.
στη συγκεκριμένη περίπτωση τίθεται θέμα αν ήταν αυτοκτονία ή ανθρωποκτονία.
ΊΣΩΣ ΚΎΡΙΕ ΠΡΌΕΔΡΕ, ΚΎΡΙΕ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΈ, ΚΎΡΙΕ ΠΡΎΤΑΝΗ,
ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΔΙΑΦΟΡΆ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΗ ΛΕΓΌΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΊΑ Ή ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΊΑ.
και για τις δυο λέξεις υπάρχει ένα κοινό τμήμα, και στις δυο περιπτώσεις ΆΝΘΡΩΠΟΣ, άνθρωπος χάνει τη ζωή του. ανθρωποκτονία είναι λοιπόν και στις δυο περιπτώσεις, και γι' αυτό σας γράφω.

μπορεί να είμαι γραφική, αστεία, και μπορείτε να με αποκαλέσετε όπως νομίζετε, είτε φωναχτά είτε από μέσα σας.
όμως είμαι γυναίκα. ως άνθρωπος, ως μητέρα ανθρώπων που μεγαλώνουν στον τόπο μας, ως δασκάλα, ως πανεπιστημιακός, ως υποτιθέμενος άνθρωπος των γραμμάτων, ως μέλος της Ανθρωπιστικής Εταιρείας,
σας εγκαλώ σε κάτι που δε βλέπω να έχετε κάνει μέχρι τώρα: δε βλέπετε πόσες λεγόμενες αυτοκτονίες κλονίζουν τον κοινωνικό ιστό της πατρίδας μας; πόσοι άνθρωποι θεωρούνται ότι έβαλαν τέρμα στη ζωή τους αφήνοντας σημειώματα ή όχι, άνθρωποι που μας εμπλέκουν όλους στην καθημερνότητά μας με την πράξη τους;
δε βλέπετε, δεν ακούτε, δε σκέφτεστε ότι η ιδέα του αδιεξόδου που εκφράζεται μέσα από την ύψιστη και απονενοημένη κίνηση του φόνου του ανθρώπου ως ανθρώπου και ως εαυτού απλώνει 'όπως μια σταγόνα μελάνι σ' ένα χαρτί';
ένας έφηβος το χειμώνα μ' ένα σπαθί σαμουράι τραυματίζει ευτυχώς ελαφρά κάποιον στην αυλή του σχολείου του. μια έφηβος περνά τις πανελλήνιες, 'γράφει καλά' και τη βρίσκουν νεκρή στα 18 της οι γονείς της. ένας φαρμακοποιός στο σύνταγμα, ένας δάσκαλος στη θράκη, ένας πανεπιστημιακός στην αθήνα, ένας επιχειρηματίας στην κρήτη....

ποια η μέριμά σας κύριε Πρόεδρε;

ποια η μέριμνά σας κύριε Πρωθυπουργέ, τωρινέ ή χτεσινέ;

ποια η μέριμνά μας κύριε Πρύτανη;

μπορεί απλώς να μη γνωρίζω, κι εσείς να έχετε πράξει, ή σκεφτεί, κάτι. συγχωρείστε με που αγνοώ. αλλά
κάτι επιτέλους πρέπει να γίνει!

Πέμπτη 14 Ιουνίου 2012

θέατρο: το κόκκινο ρομάντσο

όταν δεν γράφω 'ζεστή', μόλις βγω από το θέατρο ή το σινεμά, μετά συνήθως δε γράφω, γιατί φεύγει η αίσθηση η πρώτη. κι άλλωστε, σπάνια γράφω αρνητικά για κάτι, το βουλώνω, εκτός κι αν είμαι εντελώς πυρ και μανία.
την περασμένα βδομάδα πήγα στη Μαύρη Σφαίρα.
(κι όσοι με διαβάζετε, ξέρετε πως σπάνια βάζω κεφαλαία. εδώ έβαλα επίτηδες).
η Μαύρη Σφαίρα είναι μια τιπούκειτος του σύγχρονου θεάτρου. τιπούκειτος είναι ένα εγχειρίδιο με πολλά θέματα, που τα μαζεύει όλα, και έχοντάς το, ξέρεις τι και πού κείται για να κάνεις τη δουλειά σου.
η Μαύρη Σφαίρα είναι η τιπούκειτος του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου.
η τότα σακελλαρίου, που ίδρυσε τη Μαύρη Σφαίρα, είναι μαθήτρια του Κάρολου Κουν. το είναι στο ενεστώτα: όταν είχες τέτοιο δάσκαλο και τον άφησες να σε κάνει μαθητή, μένει στον ενεστώτα η σχέση, και γίνεται επαγγελματική συνείδηση.
η συνείδηση είναι μια πολυδελεμένη πέτρα. αξίζει να την κουβαλάς, έστω κι αν ξέρεις ότι μεταφορικά μια πέτρα σε πάει στο φούντο. αλλά, έτσι είναι: ή έχεις συνείδηση ή δεν έχεις.
το ελληνικό θέατρο, σ' αυτόν τον ανέκαθεν εξωτερικεύοντα ναρκισισμό και δράμα λαό, είναι πρωτοπορία. πόσοι γράψανε 'σοφοκλή' στην εποχή τους σε όποιο πλάτος και μήκος της γης; ποιος έντυσε τους ψυχαναλυτικούς μύθους με σώμα -γιατί αυτό είναι το θέατρο- καλύτερα από τον ελληνικό λόγο; δεν ξέρω, μα, απ' ό,τι φαίνεται, αν μέχρι την ιαπωνία σήμερα ανεβάζουν τους αρχαίους τραγικούς, σημαίνει ότι δεν υπάρχει άλλο θέατρο τόσο πρωτοπόρο...
η τότα σακελλαρίου αγγίζει ό,τι αγγίζει με τη σοβαρότητα του δασκάλου της και την ταυτότητα της ελληνικής και λόγιας φωνής της. ΣΕΒΕΤΑΙ το κείμενο που υπηρετεί, αγαπάει τους μαθητές της -γιατί ο σκηνοθέτης κι ο ηθοποιός σχέση μαθητείας πιστεύω έχουν-. το αμάλγαμα είναι πάντα τέτοιο που ποτέ δεν το χάνω.
τώρα το Κόκκινο Ρομάντσο. ενός Ρώσου της περεστρόικα περίπου.
για να σας περιγράψω αυτό που είδα, θυμάμαι την 11/9/2001. ο δεύτερος από τους δίδυμους πύργους κατέπεσε μπροστά στα μάτια των τηλεθεατών. μα δεν ήταν έκρηξη αν θυμάστε: το όλον κατέρρευσε προς τα μέσα. στα γαλλικά την έκρηξη την λένε explosion, ακριβώς η ελληνική λέξη, εξ- κάτι που διασπάται και σκορπίζεται. όχι λοιπόν, ο δεύτερος δίδυμος πύργος είχε implosion, ιν- προς τα μέσα απορροφήθηκε όλη η καταστροφή του, έξω βγήκε ο τεράστιος δράκος της σκόνης και του καπνού.
αυτή η εσωτερική έκρηξη είναι το κόκκινο ρομάντσο, κι αν το δεις έτσι, καταλαβαίνεις και τον τίτλο.
δυο άνθρωποι δουλεύουν την αλήθεια τους μέσα από τα ψέμματα: λάθος ταυτότητα ο ένας, λάθος όνειρα ο άλλος, λάθος κίνηση, λάθος αλήθεια κάθε φορά που μια ψυχή πονάει και θέλει να συναντήσει κάτι από μιαν άλλη ψυχή.
ο τρόπος των ηθοποιών και η σκηνοθεσία είναι φοβερή.
εσύ, το λεγόμενο κοινό, είσαι σε απόσταση αναπνοής από τους ηθοποιούς. η έκρηξη όμως είναι τόσο εσωτερική, τόσο μεγαλειώδης, που οι ηθοποιοί, απορροφημένοι από αυτήν, είναι κατά παρασάγκας μακριά από σένα.
κι εσύ, δίνεις έναν άλλον τίτλο στο έργο που βλέπεις: το λες: Ταύτιση. ταύτιση, γιατί αναγνωρίζεις, αναγνωρίζεσαι εσύ ο ίδιος στην εσωτερική έκρηξη της αλήθειας χωρίς όνομα που βλέπεις μπροστά σου και αναγνωρίζεις μέσα σου.

υπέροχο. μην το χάσετε, οι μέρες είναι λίγες. α, και να πω κι αυτό. επειδή οι μέρες είναι δύσκολες για όλους, 10 ευρώ η είσοδος.

http://mavrisfaira.blogspot.gr/2012/06/blog-post.html
http://mavrisfaira.blogspot.gr/2012/06/blog-post.html http://kokkinikissa.blogspot.gr/2012/06/blog-post.html