προβελγικά για τη συνέχεια του Βελγίου VII-και-βάλε. ζωγραφική και κείμενα

δεν ξέρω αν σας έχω πει, μου άρεσε ανέκαθεν να ζωγραφίζω. μικρή δεν ήθελα κούκλες, με άφηναν παγερά αδιάφορη, μάλλον επιδείκνυα τη διαφορά μου με τους άλλους ανθρώπους, εξωτερική και εσωτερική, με το να κάνω πάντα κάπως διαφορετικά πράγματα απ' τους άλλους.
θυμάμαι τα μπεζ χαρτιά, γιατί οι γονείς μου αγόραζαν 'ιχνογραφίες' με το κιλό που λένε, πολλές μαζί μέσα σε κάτι μπεζ χαρτιά που έκαναν θόρυβο όταν τα έσκιζες, τι ωραία...
μολύβια -θυμάμαι μαύρα κυρίως-, και απορίες, πώς να ζωγραφίζω, ένα παράδειγμα: πώς να φτιάξω τους ώμους των ανθρώπων; αχ, καημένο μικρό, πού να 'ξερες τι κουβαλάνε αυτοί οι ώμοι...
η κουβέντα 'θα γίνω ζωγράφος' μου καρφώθηκε, και στο φτωχικό μας σπίτι, η αναφορά ότι 'οι ζωγράφοι πεθαίνουν στην ψάθα' ήταν ένας απορριπτικός τίτλος, που εγώ προκαλούσα κι οι άλλοι όλοι έπιαναν την επωδό, καθώς, όποιος ερχόταν στο σπίτι, του πάσαρα τα σχέδιά μου...
στην α' γυμνασίου, θυμάμαι να παίρνουμε εφημερίδα κάθε κυριακή. είχε επιφυλλίδες με υπέροχα κείμενα λογοτεχνών. θυμάμαι κάποτε τον πατούχα του κονδυλάκη, δε θυμάμαι πότε ήταν, διάβαζα αυτά τα κείμενα, διάβαζα τα μικρά νέα, -τα μεγάλα κείμενα πάντα με φόβιζαν-. έμαθα για τις εκθέσεις ζωγραφικής, και πριν πεις κίμυνο, εγώ γνωριζα τη στοά τέχνης, την γκαλλερί στο χίλτον, τις γκαλερί στην σκουφά, τέλος πάντων δε θυμάμαι πια τώρα...
είχα γίνει γνώριμη, κι όλοι  νόμιζαν ότι απλώς μικροδείχνω, αλλά δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι πήγαινα πρώτη, και μετά δευτέρα γυμνασίου και σουλάτσαρα έτσι ανεξέλεγκτα και φανατικά στις γκαλερί της αθήνας. μερικοί με καλούσαν και στα εγκαίνεια!
την ίδια εποχή, στο αρσάκειο στην πλατεία βάθη, μου έδωσαν ένα κλειδάκι! ήταν το κλειδάκι από μια μικρή κάμαρα, που είχε μέσα ένα μουσαμά σε τρίποδο, και χρώματα, λάδια, και πινέλλα!!! ήταν το 'ατελιέ' μου στην α' ή β' γυμνασίου!!!. από τα βάθη της καρδιάς μου λέω ευχαριστώ, μα δεν ξέρω πρώτα-πρώτα σε ποιον! μπράβο σε όλους και μάλλον πρωτεργάτης σ' αυτό ήταν η κυρία Παραστατίδου...
να όμως που κάτι συνέβη. εντελώς εφηβικό ή προ-εφηβικό, που μου άλλαξε τη ζωή. φυσικά, τώρα πια καταλαβαίνω ότι αυτό ήταν η αφορμή. τα αίτια ήταν μάλλον πιο βαθιά και πιο αλλόκοτα.
αυτό που μου συνέβη ήταν ένα ανύπαρκτο -έτσι όπως το βλέπω τώρα, μα υπαρκτό και μεγάλο τότε- φλερτάκι!
στο πάρτι συμμαθήτριάς μου στην α' γυμνασίου, γνώρισα έναν μεγαλύτερό μου! θηρίο! ετών ίσως 18!!!
ο γιώργος, έτσι τον έλεγαν, μου γυάλισε εν ολίγοις. κι όχι μόνο αυτό! πιάσαμε κουβέντα! πω πω μεγαλείο για μένα...
κι ο γιώργος λοιπόν, με ρώτησε, σύμφωνα με τα πρωτόκολλα του φλερτ της εποχής:

 'γράφεις;'

κι εγώ, πώς μπορούσα να αρνηθώ; θα έχανα -σκεφτόμουν- την παρέα του!
οπότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, είπα:

'Ναι!'

τον γιώργο μεν, δεν τον ξαναείδα ποτέ, αλλά είχα πει ένα ψέμμα! έπρεπε το ψέμμα να διορθωθεί!
κι έτσι άρχισα να γράφω ποιήματα...

γιατί ποιήματα;
γιατί κανείς δε σου μιλάει για λάθη στα ποιήματα, -κι είσαι ελεύθερος-
γιατί κανείς δεν επικεντρώνεται στο τάδε νεκρό στοιχείο του συντακτικού, -κι είσαι ελεύθερος-
γιατί κανείς δεν σου δίνει τίτλο, -κι είσαι ελεύθερος-
και γιατί έχεις μπροστά σου ένα άσπρο χαρτί και έναν τοίχο, και τίποτε άλλο,
και όντως είσαι ελεύθερος.
κι έτσι άρχισα να γράφω ποιήματα που κανείς δε γνώριζε και κανείς δεν έβλεπε. έτσι είχα διορθώσει το "ψέμμα" μου, κι αυτή η διόρθωση έχει να κάνει αργότερα με τη ζωή μου στο βέλγιο, και με τη ζωή μου γενικότερα...
συνεχίζεται...

σήμερα σήμερα κληρώνει. καραϊσκάκης κολοκοτρώνης

λοιπόν, δουλεύω σ'ένα ίδρυμα ξακουστό. όντως σπουδαίο, που το αγαπώ. εκεί στην πόρτα του Ιδρύματος, περνούσε ώρες ο Κολοκοτρώνης, νουθετώντας με την ύπαρξή του, όχι μόνο με την κουβέντα του, τους πρώτους φοιτητές.
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης είναι δύο εξέχουσες μορφές του απελευθερωτικού αγώνα της Ελλάδας εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. στα πλαίσια των επαναστάσεων της εποχής, που είχαν αρχίσει στην Ευρώπη με τη Γαλλία του 1789 κι είχαν συνεχιστεί σε διάφορες χώρες, όπως η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Ιταλία κλπ. μερικοί βλαμμένοι λένε ότι η ελληνική επανάσταση έγινε εναντίον των κοτζαμπάσηδων, και μετατρέπουν αφενός μια επανάσταση σε εμφύλιο, ενώ -βεβαίως-βεβαίως και λόγω εμπειριών δικών τους- ξεχνούν ότι συνεργαζόμενοι με τον εκάστοτε κατακτητή υπήρχαν πάντοτε, και καμιά φορά οι συνεργαζόμενοι δεν ήταν αυτοί που νομίζουμε (πρόταση αντίθετη από αυτήν: 'δεν είν' αυτό που νομίζεις', στην πόρτα μιας κρεβατοκάμαρας).
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης πάλεψαν και οι δυο, όπως και άλλοι, για την ανόρθωση του ελληνικού πολιτισμού, όπως, λίγο αργότερα, κάποιες δεκαετίες, πάλεψαν και οι Άραβες για να πετάξουν το ζυγό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και να ξαναβρούν το δικό τους εαυτό και τη δική τους αραβική ύπαρξη.
ο Κολοκοτρώνης κι ο Μακρυγιάννης, ήταν προσωπικά εχθροί μεταξύ τους.
είναι γνωστό κι από τις αναμνήσεις και τα γραφούμενα και των δυο. όμως είναι εξίσου αλήθεια, και βαθύτερη αλήθεια ακόμη, ότι πάνω απ' όλα, θυσίασαν τη ζωή τους (όχι το θάνατό τους), τα χρόνια τους, τις στιγμές τους, όλα, για την πατρίδα τους.
στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, συγκινητική είναι η στιγμή που ο Μακρυγιάννης συναντάται μ'ένα γάλλο αξιωματούχο του γαλλικού ναυτικού που στηρίζει την Ελλάδα.
η ιδέα του γάλλου είναι διαφορετική από την ιδέα του μακρυγιάννη.
ο γάλλος σκέφτεται και εξηγεί, προφανώς μέσω μετάφρασης, στο μακρυγιάννη, ότι αφού οι ελληνικές δυνάμεις είναι τόσο μικρές, δεν πρέπει να κάνουν την επίθεση που ετοιμάζουν.
ο μακρυγιάννης έχει αντίθετη άποψη.
στηρίζεται όχι στον αριθμό, προφανώς, αλλά, προφανέστατα, σε κάτι άλλο που ο γάλλος δεν μπορεί να καταλάβει: την επανάσταση στην καρδιά των ελλήνων, το 'δεν πάει άλλο, αλλάζουμε τώρα' που εμφωλεύει την πραγματική επανάσταση.
ο γάλλος ακούει, βλέπει ότι έχει αποτύχει να μεταπίσει τον μακρυγιάννη, σηκώνεται και λέει 'τρε μπιέν' (γράφει ο μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα, άρα με διερμηνέα έγινε η κουβέντα).
τρες μπιέν,
σαν να λέει: εντάξει, εγώ σας τα είπα, εσείς όμως δε θέλατε να με ακούσετε. (δείτε παρακάτω στο παράρτημα το εν λόγω κείμενο)

μη σας τα πολυλογώ, αν το γράφω τώρα είναι γιατί η ιδέα που είχε ο μακρυγιάννης έσωσε την κατάσταση, παρά το 'τρε μπιέν' του γάλλου.

φυσικά και το θυμάμαι τώρα. μόλις είδα στην τηλεόραση έναν έλληνα πολιτικό με αρχαιοπρεπές ελληνικό όνομα, που είχε ακριβώς τη θέση του γάλλου.

η ελλάδα δε σκύβει το κεφάλι.
δε με ενδιαφέρει αν αυτό είναι μήνυμα διαφημιστικό κόμματος, δε με νοιάζει κανένα κόμμα. σκασίλα μου για τον κάθε κόπανο που ενδεχομένως σε καλό ή κακό κόμμα θέλει να ανελιχθεί, να φανεί, να, να, να...
με ενδιαφέρει ότι αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, γίνεται μια προσπάθεια όπου η ελλάδα δε μαθαίνει γαλλικά για να λέει τρε μπιεν στον καθένα. δε μαθαίνει αγγλικά ή γερμανικά για να σκύβει το κεφάλι. δεν 'σκέφτεται ευρωπαϊκά' σε ξένη γλώσσα. σκέφτεται ότι είμαστε πολίτες μιας χώρας της ευρώπης, πως έχουμε αξιοπρέπεια που δεν εξαργυρώνεται ούτε πωλείται, καλλιεργείται μόνο, από το όραμα της ζωής.

παράρτημα:Γιώργος Σεφέρης, Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης

Πηγή: Γιώργου Σεφέρη, «Δοκιμές», εκδ. Ίκαρος, Αθήναι 1981 (4). πηγή από όπου εγώ, ελένη κονδύλη, βρήκα τώρα το κείμενο, και σας παραπέμπω για να διαβάσετε το συνολικό κείμενο: http://palio.antibaro.gr/culture/seferis_makrugiannhs.htm

Την αιτία της ελληνικής επανάστασης και του ολέθρου των τυράννων τη διατυπώνει ο Μακρυγιάννης με μιά λέξη στο στόμα ενός αντιπάλου, όπως ο Αισχύλος βάζει τους εχθρούς να μιλούν για την καταστροφή της Σαλαμίνας. «Θα χαθούμε γιατί αδικήσαμε». Τους αρχαίους, αν θέλουμε πραγματικά να τους καταλάβουμε, θα πρέπει πάντα να ερευνούμε την ψυχή του λαού μας. Τα λόγια αυτά ειπώθηκαν στα 1821. Ο Μακρυγιάννης τα κρατά στη μνήμη του για να τα σημειώσει χρόνια αργότερα, κατά τα 1829, αφού μάζεψε όλη την πείρα της τρομαχτικής εκείνης πάλης. Tον βλέπω να τα συλλογίζεται σε δύσκολες ώρες. Υπάρχουν πίσω από κάθε του πράξη και από κάθε του απόφθεγμα. Πίσω από την ακόλουθη συνομιλία που έχει με το Γάλλο ναύαρχο de Rigny, όταν ετοιμάζεται να πολεμήσει στους Μύλους:

«Εκεί πού 'φκιανα τις θέσεις στους Μύλους, ήρθε ο Ντερνύς να με ιδεί: Μου λέγει:

»- Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσες είναι αδύνατες· τι πόλεμο θα κάνετε με τον Μπραΐμη αυτού;

»Του λέγω:

»- Είναι αδύνατες οι θέσες κι εμείς. Όμως είναι δυνατός ο Θεός που μας προστατεύει, και θα δείξομε την τύχη μας σ’αυτές τις θέσες τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι στο πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ’έναν τρόπο· ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος παλαιόθε και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Και όταν κάνουν αυτήνη την απόφαση, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν. Η θέση όπου είμαστε σήμερα εδώ είναι τοιούτη. Και θα ιδούμε την τύχη μας οι αδύνατοι με τους δυνατούς.

»- Τρε μπιεν, λέγει κι αναχώρησε ο ναύαρχος» (Β' 169).

Αυτή είναι η πίστη και η ασφάλεια που μας δίνει ο Μακρυγιάννης.

ο θάνατος

έβαλα αυτόν τον τίτλο πριν αρχίσω να γράφω. είναι ο τίτλος που βρήκα χαζεύοντας στο μπλογκ ενός από τους ηλεκτρονικούς φίλους, ανθρώπους μου αγαπημένους, που ανήκουν στο χώρο του διαδικτύου, που τους γνώρισα και τους συναναστράφηκα κυρίως από δω, το προσωπικό μαύρο κουτί μου.
ο αγαπημένος μου μοναχικός ^&* πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, και να που το προσωπικό του μπλογκ, έφερε, τελευταία ανάρτηση, ένα δικό του ποίημα, με τίτλο 'ο θάνατος'.
ο αντώνης, έτσι τον έλεγαν, πέθανε.
εμείς;
ε λοιπόν, εμείς ή ζούμε, ή πρέπει να πω: εμείς δεν ξέρω...

το 1971, στο βέλγιο, στη βροχερή και χειμωνιάτικη λουβαίν, ένας ΧΧΧ χτυπούσε τη γυναίκα του. για να γλυτώσει εκείνη, άνοιξε την πόρτα και βγήκε στο δρόμο.
περνούσε ένα νοσοκομειακό από κεί. το νοσοκομειακό περίμενε γιατί η γυναίκα, που στη βιασύνη της έπεσε στη μέση του δρόμου, έπρεπε να σηκωθεί. ο ΧΧΧ έτρεξε ξωπίσω της, τη σήκωσε και συνέχισε να τη χτυπά! το νοσοκομειακό περίμενε -απλώς- να αδειάσει ο δρόμος να περάσει!
η μάνα μου, που δεν μπορούσε να συνεννοηθεί, έφριξε. χτύπησε το τζάμι του νοσοκομειακού.
ο οδηγός την κοίταξε, σήκωσε τους ώμους του για να καταλάβει η μάνα μου τι της έλεγε, περίπου ας πού΄με: 'τι να γίνει; δεν μπορώ να κάνω τίποτε'.

φρίκη. έχω ζήσει κι άλλες τέτοιες αδιάφορες στιγμές στην ευρώπη. μπορεί να σας τις διηγηθώ κάποτε, είναι μαθήματα ζωής.

τώρα όμως, με αυτόν τον τίτλο θα σας πω τι συνέβη σε εμένα, που -κακό σκυλί ψόφο δεν έχει- είμαι ζωντανή.

λοιπόν, την παρασκευή είχα οργανώσει στη φιλοσοφική μια διάλεξη. ένας παλιός βέλγος συμφοιτητής μου, που έχει αναδειχθεί σε ερευνητή της ιστορίας της ιατρικής, ήλθε στην ελλάδα, κι ειχε την καλοσύνη να έρθει να μιλήσει στους φοιτητές μου για την ιατρική παράδοση από την αρχαία ελλάδα, το βυζάντιο και τους άραβες. το άγχος μου ήταν μεγάλο, να αποκομίσουν οι ακούοντες τα περισσότερα, να ικανοποιηθεί κι ο φιλοξενούμενος.
όλα πήγαν καλά. με πλαισίωσαν με αλήθεια και ευγένεια οι περισσότεροι εκ των φοιτητών μου, που κουράστηκαν κιόλας για να βοηθήσουν.
ένας μόνο φοιτητής -και ο αλαίν, ο βέλγος ομιλητής, κι εγώ προσέξαμε πως το μόνο που έκανε καθόλη τη διάλεξη ήταν να γράφει μηνύματα στο κινητό του... χα χα χα.
έφυγα από την εκδήλωση-μάθημα ευχαριστημένη πολύ! το πολύ οφείλεται στην ευγένεια του κοινού. φοιτητές και άλλοι, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους. δόξα τω θεώ.
είχα όμως μετά ένα ραντεβού πάλι πανεπιστημιακό.
τρέχοντας, έπεσα, με τα 59 ακριβώς χρόνια μου, και την τσάντα με τον υπολογιστή μου, χτύπησα το γόνατό μου, ακριβώς στην έξοδο-είσοδο της φιλοσοφικής. περνούσε κόσμος, πολύς, η ώρα ήταν περίπου 1 το μεσημέρι. πρώτος στο οπτικό μου πεδίο ήταν ένας νέος γύρω στα 30 με το κινητό του στο αυτί. φαντάστηκα ότι θα με βοηθούσε.
το είχα ανάγκη.
πέρασε χωρίς να γυρίσε καν να με κοιτάξει.
μπορεί να μη με είδε.
μα ήμουν μπροστά του.

μη σας τα πολυλογώ. ντρέπομαι. μα δε βοήθησε κανείς!!!
πώς γίνεται; με μισούν;
όχι βέβαια!
τότε; γιατί;

ντράπηκα και λυπήθηκα.
σίγουρα θα μπορούσε η ιστορία να έχει συμβεί διαφορετικά, να έρθουν πολλοί να βοηθήσουν.
γιατί κανείς δε βοήθησε;

το κανείς σήμαινε κάποια λεπτά, γιατί υπάρχουν και κάποια θεματάκια υγείας, ένα σπασμένο πόδι, ένα άδειο κεφάλι, και δεν ήταν εύκολο για μένα να σηκωθώ.

σα να λέμε, αφού ο πρώτος τυχών δε στράφηκε να βοηθήσει, οι άλλοι, απλώς (απλώς; ) ακολούθησαν.

και τότε σκέφτηκα σα δασκάλα: τι μαθαίνουμε στα παιδιά μας; την επανάληψη, την υπακοή στη μη-σκέψη, τη βουβαμάρα, το διάβασμα για την πάρτη του καθενός. ναι;

ξέρω-γω;

Αθήνα, 8-9-10/1/2015. Ιατρική, Αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Μεσόγειος, ανάμεσα στην Ελληνική και την Αραβική

Αθήνα, 8-9-10/1/2015. Ιατρική, Αρχαhttp://soscientgr.blogspot.gr/2015/01/8-9-1012015.htmlιότητα, Μεσαίωνας, Μεσόγειος, ανάμεσα στην Ελληνική και την Αραβική γλώσσα, Αθήνα

1. Ancient Greek Medicine in the Mediterranean and beyond

Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 10:30 π.μ.

Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών - Αμφιθέατρο Λεωνίδας Ζέρβας

Ειδικά θέματα του μεταφραστικού αραβικού κινήματος, σχέση της αραβικής με τη βυζαντινή επιστήμη

2. Arabic into Greek. The Case of Medicine

Alain Touwaide, PhD

Scientific Director-Institute for the Preservation of Medical Traditions
Research Assοciate, History of Sciences-Smithsonian Institution

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου,

ώρα 10.30’, αίθουσα 636

Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

 (λεωφορείο 250 από μετρό Ευαγγελισμός)

http://botany.si.edu/staff/staffPage.cfm?ThisName=71