σαν τις πανελλαδικές, το γαλλικό μπακ.
η πιτσιρδέλα, τελειώνει ημέρα δευτέρα, ίσως χαμογελαστή τις γραπτές εξετάσεις και παραδίδει την κόλα της.
το βράδυ της ίδιας μέρας, η επιτροπή τηλεφωνεί, επειδή δεν υπάρχει η κόλα της μαθήτριας ΔΛΔ ΔΕΝ ΤΗΝ ΒΡΙΣΚΟΥΝ (έχει ξεκολ-λήσει από αυτήν), αναγκάζουν τη μικρή να ξαναδώσει εξετάσεις μόνη της, σε μια αίθουσα, την τετάρτη!!!!
ελάτε στη θέση του παιδιού, μια κοπελίτσα που έχει ξεπατωθεί στο διάβασμα, και της ζητούν να ξαπαπεράσει εξετάσεις!
τελικώς, άλλο τηλέφωνο στο σπίτι της, τετάρτη βράδυ!
η κόλα βρέθηκε!
δε χρειαζόταν να ξαναδώσει εξετάσεις,....
τι ιστορία!
τι θα γινόταν αν αυτό συνέβαινε στη χώρα μας;
ερώτημα.
απάντηση: ίσως να συνέβαιναν και χειρότερα πράγματα, ή καλύτερα...
την ιστορία αυτή μπορεί να τη δει κανείς από πολλές πλευρές.
1. πανελλήνιες ή και μπακ σημαίνει άγριο στρίμωγμα της άγριας εφηβείας.
σημαίνει 'διανοητική καταστολή', 'σωματική εξάντληση' -λόγω απόρριψης του σώματος που ενώ μεγαλώνει πρέπει να ιδρώνει πάνω σε μια καρέκλα, αντί να κολυμπάει, να φλερτάρει στην εποχή του, να ταξιδεύει, να επισκέπτεται μουσεία, να παίρνει μέρος σε δρώμενα της κοινωνίας με την καθοδήγηση του σχολείου του. παιδ-αγώγηση προς μια αναπτυγμένη ενηλικίωση.
ξέρω, λέω περίπου βλακείες, διότι οι αντιρρήσεις είναι σωστές, λογικές, κλπ.
ναι, σίγουρα. αλλά επίσης σίγουρα το θέμα 'εφηβεία και καθήλωση' είναι ζωτικό.
2. αν είναι δυνατόν ένα παιδί να ξαναπερνάει ένα τόσο μεγάλο στρες, έτσι, για το τίποτα. επειδή το είπε η επιτροπή που έκανε λάθος χειρισμό σε κάποιο σημείο. διότι ακόμη κι αν σκεφτούμε ότι η πιτσιρίκα δεν υπέγραψε κάτι κλπ, επιτροπή δεν είναι η πιτσιρίκα, η επιτροπή είναι εκεί για να τσεπώνει λεφτά ΕΠΕΙΔΗ επωμίζεται και μια κάποια ευθύνη.
αν αυτό το κοριτσάκι υπέφερε από καρδιά ή διαβήτη ή κατάθλιψη ή κάτι άλλο, ΠΟΎ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ;
3. αν εγώ που είμαι μια ζάπλουτη διαπλεκόμενη, μίζαρα στο να χαθεί ένα γραπτό για να ξαναγράψει η κορούλα μου εξετάσεις μοναχούλα της και σε συγκεκριμένα θέματα;
αυτό είναι ένα γνήσια ελληνικό σενάριο. βαστάω τα πνευματικά δικαιώματα για τηλεοπτικό σίριαλ.
(μετά το 'αγρότης μόνος ψάχνει', θα έρθει η φοβερή εκπομπή, με παραγωγό την άμπτθα 'γονιός με παιδί υπονομεύει πανελλήνιες'! ετοιμάστε τα τζιμπιτζάκια που έχετε στην αποθήκη σας)...
υπάρχουν και άλλα σενάρια.
να διηγηθώ τώρα και μια σχετική πραγματικότητα.
δε θα πω ονόματα που θα φέρω σε δύσκολη θέση, αλλά ό,τι ακολουθεί είναι όντως πραγματικό.
ακαδημαϊκό έτος 2002-2003.
χειμερινό εξάμηνο. εξετάσεις τον ιανουάριο-φεβρουάριο 2003, δε θυμάμαι καλά ποιο μήνα.
συνήθως δεν αργώ πολύ να παραδώσω βαθμούς. είναι όμως η χρονιά που αφόρητοι πονοκέφαλοι έχουν ήδη αρχίσει, όσο και να μην τους δίνω σημασία, καθυστερούν τη διόρθωση των γραπτών. τελικώς παραδίδω τα γραπτά με καθυστέρηση, μάρτη δλδ, και τέλη μαρτίου κάνω ρήξη ανευρύσματος εγκκεφάλου, το ξέρετε, το έχω διηγηθεί.
βγαίνω μάη από το νοσοκομείο, θυμάμαι, μεγάλο σάββατο εκείνης της χρονιάς, και μετά μπαίνω σε ένα διαμέρισμα με συνοδό, για να είμαι μακριά από θορύβους, προβλήματα κλπ. εκεί αποτελειώνω και το βιβλίο μου για τον άδωνη. δλδ, τα έχω τετρακόσια, όσο και τώρα (δλδ όλα είναι σχετικά, κι 'όλα είναι ένα ψέμα'΄, όπως λέει κκαι το λαϊκό άσμα...
μια μέρα μου φέρνουν εκεί την αλληλογραφία από το πανεπιστήμιο.
ανάμεσα σε όλα, και μια επιστολή μιας φοιτήτριας που αναζητά το βαθμό της από το αγγλικό τμήμα. έχει γράψει εξετάσεις και βαθμό δεν έχει πάρει.
είμαστε ιούνιο μήνα, έχει διασοθεί στο πανεπιστήμιο ότι κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει με την υγεία μου, κάτι στο κεφάλι, κλπ κλπ.
μόλις βλέπω αυτή την επιστολή, αναζωογονούμαι: θυμάμαι ότι όντως έχω διορθώσει ένα γραπτό, του έχω βάλει πέντε, αλλά το γραπτό αυτό δε φέρει ούτε όνομα φοιτητή, ούτε αριθμό μητρώου, ούτε τμήμα. ΔΕ ΦΕΡΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΠΟΥ ΝΑ ΛΕΕΙ ΠΟΙΟΣ ΤΟ ΕΓΡΑΨΕ. με είχε εντυπωσιάσει αυτό,, είχα κρατήσει ξεχωριστά το γραπτό.
(θυμηθείτε εδώ το ρητό 'ο θεός αγαπάει τον κλεφτη αλλά αγαπάει και το νοικοκύρη', είναι κκαταλυτικό στην ιστορία αυτή)
ζητώ να μου το φέρουν από το σπίτι, ξέρω, ώ του θαύματος! πού ξεξχωριστά το έχω φυλάξει, και βλέπω ότι ο γραφικός χαρακτήρας προς τη γραμματέα που ζητά το βαθμό είναι όντως ίδιος με το γραπτό που έχω βαθμοογήσει με πέντε.
επειιδή είμαι ένα φοβισμένο άτομο, και θέλω να κάνω ό,τι μπορώ πιο σωστά για να μη φορτώνομαι αυτές τις απαίσιες ενοχές μου, σχεδόν υπερήφανη, παίρνω τηλέφωνο τη γραμματέα του αγγλικού τμήματος, και της λέω:
-δεν είναι λάθος μου που δεν κατέθεσα βαθμολογία. έχω μπροστά μου ένα γραπτό με τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα με την επιστολή που ζητάει βαθμολογία, μα δεν μπορούσα να το απευθύνω ούτε καν στο τμήμα σας, γιατί δεν έχει ούτε όννομα, ούτε τμήμα, ούτε καν αρ. μητρώου ώστε να ζητούσα από κάπου να βρεθεί ο κάτοχός του.
επειδή ακόμη δεν κυκλοφορώ, και μου είναι αδύνατον να έρθω εκεί, να σας στείλω μια επιστολή με το βαθμό; πέντε είναι.
-δεν μπορείτε, γιατί πώς θα βάλετε πέντε σε ένα γραπτό που δεν έχει όνομα.
- να συμπληρώσω εγώ το όνομα;
-όχι γιατί είναι παραποίηση εγγράφου, μου λέει πολύ σωστά καλή της ώρα η γραμματέας.
-και το παιδάκι τι θα κάνει; ρωτάω εγώ η ηλιθίως ηλίθια.
-θα ξαναδώσει σεπτέμβρη, δε δγίνεται τίποτε άλλο, μου λέει η άκαμπτη και πραγματικά ακριβοδίκαια γραμματέας, στην οποία χρωστάω πολλά, καλή της ώρα, τώρα εργάζεται σε μια άλλη μονάδα του πανεπιστημίου.
εντάξει.
η πιτσιρδέλα όμως, προφανώς μαθαίνει ότι έχει πάρει πέντε.
αμφιβάλλει προφανώς για τη δικαιότητα του πέντε.
νομίζει ότι έχω χάσει το γραπτό, και μάλλον επίσης νομίζει ότι πρέπει να είμαι ήδη φυτό.
ΠΡΟΦΑΝΕΣΤΑΤΑ ΒΟΗΘΆΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟ ΔΙΚΗΓΟΡΟ (αν όχι, αυτό είναι ακόμη πιο φοβερό),
και απευθύνει μια επιστολή στον κοσμήτορα, η οποία μου κοινοποιείται.
σε αυτήν γράφει περίπου, μεταξύ των άλλων:
σέβομαι την καθηγήτρια και της εύχομαι περαστικά
χαίρομαι που η γενική συνέλευση δείχνει αλληλλεγγύη απέναντι στην ασθένειά της
εγώ έχω γράψει για άριστα
αν δεν επιληφθεί η γενική συνέλευση να λύσει εκείνη το πρόβλημα και να μου αποδοθεί ο βαθμός που δικαιούμαι, και μάλιστα είναι το τελευταίο μου μάθημα για να πάρω πτυχίο,
θα αναγκαστώ (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)
να ζητήσω αποζημίωση γιατί δεν παίρνω το πτυχίο που δικαιούμαι εξαιτίας της ασθένειας ενός καθηγητή
κλπ κλπ
ΓΙΝΟΜΑΙ ΤΟΥΡΚΟΣ. και είμαι αποφασισμένη: θα κάνω δίκη και θα ζητήσω τα κέρατά μου για τη συσφήμιση που μου γίνεται, για ηθικά δε θυμάμαι τι, κλπ! έχω όλα τα ατού με το μέρος μου, θα σε λιανίσω πτιστιρίκα!
άει στο καλό! τι μου λ΄'ες! τι φιδίσια κπράματα είναι αυτά!
όσοι με διαβάζετε ωστόσο, θα ξέρετε, ότι εκείνη την περίοδο, ένας φιλανθρωπικός σύλλογος μου παρέχει στέγη και άνθρωπο να με υπηρετεί.
έτσι έρχομαι σε διάλογο με έναν από τους αγαθούς ανθρώπους που με ευεργέτησαν. μου λέει: όχι, θα φερθείς με τη μεγαλύτερη επιείκεια. θα την πάρεις εσύ τηλέφωνο, θα ζητήσεις να τη δείς, και θα της πεις μεταξύ των άλλων και αυτό: παιδί μου, ας σταματήσουμε εδώ, γιατί από δω και πέρα, ένα βήμα θα κάνεις εσύ σ'αυτή την άδικη υπόθεση, και κάθε φορά σε κάθε βήμα, θα με βρίσκεις μπροστά σου.
δεν μπορούσα παρά να υπακούσω στην καλοσύνη αυτή.
τηλεφώνησα στο παιδί, με ευγένεια, και της έδωσα ραντεβού στη γραμματεία της, ώστε να μην είμαι μαζί της ούτε μια στιγμή μόνη. ξέρω να προσέχω.
πήρα το μπαστούνι μου, έναν άνθρωπο να με κουβαλάει, διότι ακόμη δεν περπατούσα με την ίδια περίσια χάρη που περπατώ τώρα. της είπα:
άκου Χ, δε θυμάμαι πώς λεγόταν. ομολογουμένως είχα γίνει τούρκος μ'αυτή την υπόθεση. κάποιος μόνο με συμβούλεψε κι εμένα και μ' έκανε να σκεφτώ:
το μάθημά μου είναι επιλογής. δλδ εγώ θα μπορούσα να μην είμαι δασκάλα σου, αλλά εσύ με διάλεξες. οφείλω λοιπόν να είμαι δασκάλα σου και αυτή τη στιγμή. άρα πρέπει να σε μάθω κάτι. θέλω να σε μάθω την επιείκεια, και γι'αυτό θα σε ρωτήσω:
είναι δικο σου αυτό το γραπτό;
(πάει να το πιάσει, αλλά εγώ είμαι πονηρή) συχώρα, αλλά εγώ το κρατώ, κι εσύ απαντάς ναι ή όχι.
- ναι.
το βλέπεις να είναι άριστο; (της δείχνω τι έχει γράψει και τι όχι)
- όχι
τότε λοιπόν; γιατί παιδάκι μου όλη αυτή η φασαρία; ακόμη κι εμένα που είμουννα άρρωστη, δε με σκέφτηκες ως άνθρωπο; και αν πάλι είχα πεθάνει, ή είχα γίνει φυτό, δίκαιο θα ήταν ένα ψέμμα στην πλάτη μου;
κι αν εγώ έκανα ένα λάθος, είμαι μεγάλη και τελειώνει η ιστορία. εσύ όμως, που είσαι είκοσι χρονών, σε παρακαλώ άλλαξε λίγο αυτή τη στάση σου...
- μα όχι, κυρία, εγώ, δεν ειπα τίποτα τέτοιιο, απλώς έψαχνα το γραπτό μου...
τότε της δείχνω και την κοινοποίηση του κοσμήτορα.
της είπα ό,τι με είχαν συμβουλέψει. και μετά πρόσθεσα:
-δε θέλω να σε χάσω, της λέω. όταν με το καλό τελειώσεις και πάρεις πτυχίο, αν θέλεις, τηλεφώνησέ μου να πιούμε ένα καφέ μαζί, να τα πούμε.
αυτό δεν έγινε.
το σεπτέμβρη, όταν έδωσα τα θέματα, είπα στα παιδιά: σας παρακαλώ, πρώτο πράγμα γράψτε όνομα και αριθμό μητρώου και τμήμα στην κόλ(λ)α. μην τυχόν κανείς την ξαναπάθει όπως στο περασμένο εξάμηνο!
το κορίτσι ήταν εκεί.
της είπα χαμογελώντας: έχεις γράψει το όνομά σου τώρα, έτσι;
εκείνη έβγαλε το τρίπτυχο, μου το έδειξε και μου είπε:
ας είμαστε τυπικοί τώρα.
θεωρώ πως αυτό το παιδί το είχαν μάθει να φέρεται έτσι.
αν έτσι σκληρά αδικεί τον εαυτό της και τους γύρω της στα είκοσι, τι θα κάνει στα πενήντα; θα τρώει ανθρώπους;
εύχομαι από καρδιάς αυτό το περιστατικό να είναι μάθημα ζωής και για εκείνην και για μένα, και για τον καθένα που νομίζει ότι με ψέματα δεν αδικεί κανέναν κλπ.
α
και ας γράψω κι αυτό:
όπως καταλαβαίνετε, αυτό είναι μια φανταστική ιστορία, ουδεμίαν σχέση έχουσα με ανθρώπους και πραγματικά γεγονότα.
χμ χμ, μου στάθηκε ένα αγκαθάκι στο λαιμό, πάω να πιω νερό και καλημέρα σας!
Κυριακή 28 Ιουνίου 2009
Τρίτη 23 Ιουνίου 2009
ο σεραφείμ πέρασε! παίρνει απολυτήριο γυμνασίου.
δόξα τω θεώ. δε γράφω τίποτε άλλο, πάω να πάρω ένα λεξοτανίλ να ηρεμήσω...:)
Σάββατο 13 Ιουνίου 2009
θέλω πολύ να μιλήσω για ένα φίλο. Νίκο, αιωνία σου η μνήμη.
πρόσωπα και περσόνες.
τέλειωσε το παραμύθι. καμιά φορά οι περσόνες είναι απλώς πιο βαθιά πρόσωπα.
θέλω να είναι καλά. θα επανέλθω.
dύσκολο.
γιατί νιώθω ότι δεν έχω πάει να τον δω, κι αυτό δεν είναι καλό.
είναι λάθος.
ίσως όμως να είναι και αδυναμία από μέρους μου, μιας κι όλοι ξέρουν άπό τσουνάμι της ζωής.
διάβαζα το νίκο μελισσά, χωρίς να τον γνωρίζω. τυχαία έπεσα στο μπλογκ του. ο ενδιάμεσος ήταν αν δεν κάνω λάθος ο φίλος μου ο γούφας, που τον γνώρισα εξαιτίας του κρόππερ. ο κρόππερ είναι ο κρόππερ. από την πρώτη δημοτικού. βίρτουαλ.
λαογραφικού ενδιαφέροντος, γλωσσολογικού, οικολογικού, λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού το μπλογκ του νίκου μελισσά.
γιατί στηριζόταν σ' ένα ανθρώπινο βλέμμα. είχε προσήνεια, αλήθεια, χαρά της ζωής, αγάπη για τη φύση, ταπείνωση.
ο διογένης με το φαναράκι του θα σταματούσε μπρος του και θα το έσβηνε.
τον παρακάλεσα για μια παραγγελία μέλι, όταν θα ερχόταν στην αθήνα, χωρίς να τον γνωρίζω. είμουνα όμως σίγουρη ότι με τέτοια λόγια, τέτοια τέχνη για το μέλι. και όντως, δε γελάστηκα. το μέλι ήταν τόσο ωραίο, έχω ακόμη.
μα ο χαρακτήρας του νίκου ήταν ακόμη καλύτερος κι από το μέλι του.
την πρώτη φορά τον είδα μόνο του, τότε που γνωριστήκαμε, όταν κουβάλησε για μένα την παραγγελία μελιού. καθήσαμε στο εντευκτήριο του πανεπιστημίου και γοητεύτηκα από την ειλικρίνεια και καλοσύνη, την απλωσιά αυτού του ανθρώπου, πέρα από την απλότητα της αλήθειας του, τόσο στην έκφραση όσο και στο χαρακτήρα.
τις άλλες 3 φορές που τον συνάντησα, τον είδα με την κόρη του δυο φορές, και μια με την ανζετά, την αλεξάνδρα και τον μπάμπη.
τώρα το υπέροχο μπλογκ του δεν υπάρχει.
ελπίζω κάποιος κάτι να βάστηξε από το μπλογκ.
από τον άνθρωπο, όσοι τον γνώρισαν βαστάνε τη φιλία και την άδολη αγάπη του.
υγ. ευχαριστώ τον κανέναν. γιατί κανένα, με πίεσες κατά κάποιο τρόπο να αποτελειώσω, όπως όπως, ένα χρέος.
να εύχεσθε όλοι ο νίκος μας να είναι καλά.
τέλειωσε το παραμύθι. καμιά φορά οι περσόνες είναι απλώς πιο βαθιά πρόσωπα.
θέλω να είναι καλά. θα επανέλθω.
dύσκολο.
γιατί νιώθω ότι δεν έχω πάει να τον δω, κι αυτό δεν είναι καλό.
είναι λάθος.
ίσως όμως να είναι και αδυναμία από μέρους μου, μιας κι όλοι ξέρουν άπό τσουνάμι της ζωής.
διάβαζα το νίκο μελισσά, χωρίς να τον γνωρίζω. τυχαία έπεσα στο μπλογκ του. ο ενδιάμεσος ήταν αν δεν κάνω λάθος ο φίλος μου ο γούφας, που τον γνώρισα εξαιτίας του κρόππερ. ο κρόππερ είναι ο κρόππερ. από την πρώτη δημοτικού. βίρτουαλ.
λαογραφικού ενδιαφέροντος, γλωσσολογικού, οικολογικού, λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού το μπλογκ του νίκου μελισσά.
γιατί στηριζόταν σ' ένα ανθρώπινο βλέμμα. είχε προσήνεια, αλήθεια, χαρά της ζωής, αγάπη για τη φύση, ταπείνωση.
ο διογένης με το φαναράκι του θα σταματούσε μπρος του και θα το έσβηνε.
τον παρακάλεσα για μια παραγγελία μέλι, όταν θα ερχόταν στην αθήνα, χωρίς να τον γνωρίζω. είμουνα όμως σίγουρη ότι με τέτοια λόγια, τέτοια τέχνη για το μέλι. και όντως, δε γελάστηκα. το μέλι ήταν τόσο ωραίο, έχω ακόμη.
μα ο χαρακτήρας του νίκου ήταν ακόμη καλύτερος κι από το μέλι του.
την πρώτη φορά τον είδα μόνο του, τότε που γνωριστήκαμε, όταν κουβάλησε για μένα την παραγγελία μελιού. καθήσαμε στο εντευκτήριο του πανεπιστημίου και γοητεύτηκα από την ειλικρίνεια και καλοσύνη, την απλωσιά αυτού του ανθρώπου, πέρα από την απλότητα της αλήθειας του, τόσο στην έκφραση όσο και στο χαρακτήρα.
τις άλλες 3 φορές που τον συνάντησα, τον είδα με την κόρη του δυο φορές, και μια με την ανζετά, την αλεξάνδρα και τον μπάμπη.
τώρα το υπέροχο μπλογκ του δεν υπάρχει.
ελπίζω κάποιος κάτι να βάστηξε από το μπλογκ.
από τον άνθρωπο, όσοι τον γνώρισαν βαστάνε τη φιλία και την άδολη αγάπη του.
υγ. ευχαριστώ τον κανέναν. γιατί κανένα, με πίεσες κατά κάποιο τρόπο να αποτελειώσω, όπως όπως, ένα χρέος.
να εύχεσθε όλοι ο νίκος μας να είναι καλά.
Σάββατο 6 Ιουνίου 2009
να είσαι άραβας στην ελλάδα και την ευρώπη. ελληνικός και αραβικός πολιτισμός
κυρίες και κύριοι, φίλοι και φίλες, ας έρθουμε πιο κοντά με κάποια βιωματικά στοιχεία:
τη δεκαετία του 70, με τη μαμά μου, ψάχνουμε σπίτι προς ενοικίαση. ξέρουμε, έχουμε βάλει τα καλά μας. να ένα διαμέρισμα. ο θυρωρός είναι ο ελεγκτής, φαίνεται του αρέσουμε, και μας πλέκει το εγκώμιο του διαμερίσματος: είναι έκτακτο διαμέρισμα, θα σας αρέσει, οι ένοικοι της πολυκατοικίας είναι καθώς πρέπει, κλπ κλπ. μπαίνουμε στο ασανσέρ για να το δούμε, και τότε εγώ, μαθήτρια του τότε γυμνασίου, γυρνάω στη μαμά μου για να μεταφράσω τι ε΄πε ο θυρωρός, μιας και είμαστε σε ξένη χώρα και η μαμά μου μιλούσε μόνο ελληνικά.
- τι συμβαίνει; δεν είσαστε βέλγοι; λυπάμαι, δε χρειάζεται να το δείτε, εδώ μένουν μόνο βέλγοι...
αυτό είναι ο οριενταλισμός που λέγανε οι ομιλητές προηγουμένως:
τα μάτια του άλλου που είναι κλειστά ή ανοιχτά, και διαψεύδουν αυτό που μπορεί να δουν με αυτό που έχουν στη σκέψη τους.
έτσι είναι ο οριενταλισμός που περιγράφει ο εντουάρ σαϊντ, που βασίζεται στην ιδέα του διαχωρισμού και της 'προστασίας' μιας φαντασματικής ταυτότητας.
το δεύτερο περιστατικό που θα ήθελα να σας αναφέρω είναι πρόσφατο. μετά πό προσωπικές βαθύτερες αναζητήσεις βρέθηκα καθηγήτρια αραβολογίας στο πανεπιστήμιο αθηνών.
βρίσκομαι μια μέρα στο λεωφορείο, καθομαι στο τελευταίο κάθισμα, κι ανοίγω ένα αραβικό βιβλίο. κανείς δεν κάθεται δίπλα μου, κι εγώ, πώς το σκέφτηκα, κάθομαι σταυροπόδι.
έρχεται ένας κύριος σε μια στάση, και κάθεται στην διπλανή αδειανή θέση. απορροφημενη στο βιβλίο μου, δεν αλλάζω στάση, και σε μια στιγμή το παπούτσι μου ακουμπάει την άκρη του παντελονιού του. αμέσως το νιώθω, του ζητάω συγγνώμη που τον άγγιξα και φυσικά δε συνεχίζω το σταυροπόδι.
αυτός κανει λίγη ώρα, με κοιτάει, και λέει φωναχτά όσο πιο δυνατά μπορεί:
σταυροπόδι κάθονται μόνο στο σαλόνι του σπιτιού τους, ΑΝ ΕΧΟΥΝ ΣΑΛΟΝΙ! καταλάβατε; Αν ΕΧΟΥΝ ΣΑΛΟΝΙ ΛΕΩ!!!
τον αποκάλεσα βέβαια αγενέστατο,
κι αυτός μου είπε:
άντε, διαβάστε τα αραβικά σας, που δεν έχετε πολιτισμό στην πατρίδα σας και μαζευόσαστε όλοι εδώ!
γύρισα στην πατρίδα μου μετά από ξενητειά δεκαετιών, ΄και κάποιος, στην πατρίδα μου, με έκανε να νιώσω ξένη! τον ενόχλησαν 'τα αραβικά μου', κι ένιωσα ξένη, τώρα, που τέλος πάντων, κάπως κάπου έχω φτάσει...
εκτός από αραβολόγος, είμαι και μαμά τριών παιδιών. όταν η κορούλα μου ήταν μικρή, μου επεσήμανε μια ψυχοπαιδαγωγός ότι είχε πρόβλημα, αφού άρχιζε τις ζωγραφιές της στο νήπιο από τα δεξιά προς τα αριστερά, κι αυτό ήταν αντικανονικό!!!
καμιά φορά στο πανεπιστήμιο μου λένε τα παιδιά 'α, ναι, γράφουν ανάποδα οι άραβες'
λέω κι εγώ
ναι, ναι, ανάποδα...
πιάνω κουβέντα λιγάκι να ξεχαστούν και ζητάω να γίνει μια αριθμητική πράξη στον πίνακα με τετραψήφιους αριθμούς. μόλις πάνε ν' αρχίσουν από τα δεξιά, λέω:
α όχι, εμείς δε γράφουμε ποτέ ανάποδα! τώρα εσύ ανάποδα γράφεις; για πρόσεξε λιγάκι!
η θέση του άλλου, δεν είναι ανάποδη...
και γελάμε γιατί χαιρόμαστε.
γιατί η γνώση του άλλου είναι επίγνωση και της δικής μας κατάστασης.
να είσαι άραβας στην ευρώπη είναι και ήταν λειτουργικό:
ο άραβας προσέφερε γνώση,
γνώρισε αποικιοκρατία,
βασανίστηκε για να επιβιώσει ως μετανάστης και να έχει σήμερα ένα δικό του τρόπο ζωής ριζωμένος πια στην ευρώπη.
να είσαι άραβας στην ελλάδα είναι αλλιώς:
νιώθεις αδελφός.
γιατί;
γιατί η ίδια η ιστορία και η γεωγραφία μας ενώνει:
-οι άραβες έχουν την έρημο, εμείς έχουμε τη θάλασσα
-έχουμε κοινό μεσαιωνικό πλούτο που μοιραζόμασταν γνώση και θαυμασμό ο ένας προς τον άλλο, μ' έναν λαμπρό βυζαντινό πολιτισμό, κι έναν εξίσου λαμπρό αραβικό πολιτισμό. παρά τις μάχες, είχαμε ανταλλαγές γιατρών, μαθηματικών, καλλιτεχνών, μοιραστήκαμε πολλά και θαυμάσια.
-και οι δυο προσφέραμε στη δύση την αναγέννησή της: οι άραβες με τις μεταφράσεις της ανδαλουσίας κι οι βυζαντινοί με το φευγιό των λογίων γύρω στο 1453, δλδ αργότερα.
- και τους δυο, άραβες και ρωμιούς, δλδ βυζαντινούς, τους έλιωσαν οι σταυροφόροι και τα τουρκικά φύλλα τον 11ο αιώνα πρώτα, και μετά με την ολοκληρωτική εξάπλωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας πάνω στα εδάφη των μεσαιωνικών αυτών πολιτισμών το 15ο και 16ο αιώνα.
-και οι δυο, τείναμε προς την ανεξαρτησία την ίδια εποχή: αφού και οι δυο περάσαμε την τουρκοκρατία, εμείς είχαμε το 1821, οι άραβες είχαν την ίδια εποχή την έναρξη της νάχντα, την ιστορική αφύπνιση προς την ανεξαρτησία και την αποδέσμευση από την τουρκική κυριαρχία.
- κοινό είχαμε και το πέρασμα από τα εδάφη μας ξένων δυνάμεων που έμειναν 'ξένες' για μας και για τους άραβες.
τέλος πάντων, παλέψαμε για την ανεξαρτησία παράλληλα. κι αυτοί κι εμείς, λέμε, τώρα, ότι έχουμε φτάσει καπως στην ανεξαρτησία...
πίσω από τους ανθρώπους και τους λαούς ένας πολιτισμός.
πρώτα μια διευκρίνηση, σχετικά με το περίφημο 'σύγκρουση των πολιτισμών', που ακούστηκε πάλι.
μένω στα τρία πρώτα γράμματα της λέξης, 'πολ', και λέω: όταν είναι πολλοί, ή κάνουν πόλεμο, ή κάνουν πόλη. από κει έρχεται ο πολιτισμός. άρα δεν υπάρχει 'σύγκρουση πολιτισμών', υπάρχει 'πόλεμος συμφερόντων' με άνομα άλλοθι κάθε φορά...
ο ελληνικός πολιτισμός: είναι τέτοιος ώστε να περιέχει αντιφάσεις και περιθώρια.
τα περιθώρια επεκτείνουν την ελευθερία, στα χειρόγραφα, τα περιθώρια γιομίζουν με τη ζωντάνια του αντιγραφέα, στη ζωή όταν υπάρχει περιθώριο κινήσεων υπάρχει ελευθερία, όπως στο χαρτί έτσι και στην κοινωνία, η ελευθερία στο χώρο, είτε των ιδεών είτε των κινήσεων, αποβαίνουν στο ίδιο: επεκτείνουν τον πολιτισμό.
σκεφτείτε τον κλασικό μας ευρυπίδη και την ανατολίτισσα μήδειά του.
φανταστείτε σήμερα ένα συγγραφέα να φέρνει αριστούργημα με τον τίτλο, π.χ., 'ο αλβανός'. νομίζω έγινε μια τέτοια κίνηση στον κινηματογράφο, και ξέρουμε πώς πήγαν τα πράγματα.
άρα, όταν υπάρχει περιθώριο, υπάρχει χώρος για το νέο, το καινούριο, και ο πολιτισμός είναι ζωντανός και πλουσιότερος.
ακόμη κι αν θέλεις να παλέψεις, να πολεμήσεις με τον άλλον, πολιτισμός είναι να πλησιάσεις και να τον δείς καλύτερα: να τον γνωρίσεις.
διάβαζα πριν έρθω εδώ το βιβλίο του εντρες, εισαγωγή στο ισλάμ, που ανέφερε ότι για λόγους πολεμικής, ζητήθηκε η πρώτη λατινική μετάφραση του κορανίου το 1143, δλδ το 12ο αιώνα.
οι βυζαντινοί, που ζούσαν δίπλα αμφοτερίζοντες πολέμους και εχθροπραξίες, ήδη τον 9ο αιώνα, είχαν μεταφράσει αποσπασματικά επίσης αλλά ήδη από τότε, το κοράνι. ήθελαν να ξέρουν ήδη πώς να τοποθετηθούν απέναντι στον 'εχθρό'. ναι μεν εχθρός, αλλά να τον γνωρίσουν, να σταθούν σχετικά τίμια στον αγώνα.
με την ίδια αμφοτερίζουσα λογική ο ευρωπαϊκος διαφωτισμός καλλιέργησε τις αραβικές σπουδές, πολλές φορές φορές στέλνοντας και επιτοπίως οικονομικούς κατασκόπους (σάμπως τέτοιος δεν ήταν και ο έλγιν, που αγόρασε τα δικά μας μάρμαρα;)
η διαφοροποίηση ανάμεσα στο 'ενάντια' και το 'συναπάντημα' έγινε σταδιακά μέσω της γνώσης.
αν οτ πρώτο πανεπιστήμιο που είχε αραβικές σπουδές ήταν το πανεπιστήμιο της λουβαίν, ήταν ακριβώς γιατί το πανεπιστήμιο ήταν καθολικό, κι ο πάπας ήθελε ειδικούς για τους σκοπούς του. οι σπουδές όμως, έστω κι αν ξεκίνησαν με αυτό το κίνητρο, συνεχίζουν μέχρι τώρα μια μεγάλη παράδοση επιστήμης.
η πρώτη έδρα στην οξφόρδη έγινε τον 17ο αιώνα, τον ίδιον αιώνα και στη γαλλία αναπτύχθηκε η 'ανατολική βιβλιοθήκη' του ερμπελό.
αρχές 18ου αιώνα, ένας φοβερός τύπος, ο γκαλάν, που είχε αποστολή να παζαρεύει διάφορα στην υψηλή πύλη, είχε την ευφυία να 'τσιμπήσει' ένα αθάνατο κείμενο: τις 1001 νύχτες. χάρη σε αυτόν έγιναν γνωστές παγκοσμίως, χάρη σε αυτόν και οι ίδιοι οι άραβες τις εξέδωσαν, μετά τη γαλλική μετάφρασή τους από τον γκαλλάν.
αυτός ο τσίφτης ο γκαλλάν όμως, ήταν διαόλου κάλτσα. έτσι λοιπόν, μέσα στις 1001 νύχτες που μετέφρασε, έβαλε κι ένα δικό του παραμυθάκι, που το είπε δήθεν 'εκ του αραβικού', ήταν όμως από το δικό του κεφαλάκι κατεβασμένο (χι χι χι).
ο πολύ σοβαρός σιλβέστρ ντε σασύ (1758-1830), πατέρας της αραβικής φιλολογίας στη δύση, εξέδωσε πρώτος το αραβικό κείμενο. καταλαβαίνετε πόσο πολύτιμοι στη διαφωτιστική στάση της εποχής ήταν οι άραβες τότε...
η ανάδειξη του κόσμου αυτού ωφέλησε τον αραβικό κόσμο στη δική του αναγέννηση ενάντια στον οθωμανικό ζυγό.
ο μουχάμαντ άλι (1805-1848) έφερε τυπογραφείο στην αίγυπτο, μαζί με άλλα βιομηχανικά εργαλεία, κι έβαλε να μεταφράζουν από τα γαλλικά και τα αγγλικά, αλλά κυρίως από τα γαλλικά, τις οδηγίες χρησης των μηχανημάτων, και τα βιβλία επιστήμης και τεχνολογίας της εποχής
ό,τι άρχισε ο μουχάμαντ άλι στην αίγυπτο συνεχίστηκε στο λίβανο με τον ιμπραχήμ πασά. στο λίβανο, πληθυντικός πληθυσμός, ιδρύθηκαν το αμερικανικό πανεπιστήμιο, το πανεπιστήμιο του αγίου ιωσήφ και η μαντράσατ ουατανίγια, κρατική σχολή.
διαφωτισμός και νάχντα, ο ένας έφερνε νερό στο πηγάδι του άλλου, ο ένας έπαιρνε νερό από το πηγάδι του άλλου.
να θυμηθούμε λίγο και το σαμπολιόν, που κατάφερε να λύσει το γρίφο των ιερογλυφικών, ακολουθώντας το στρατό του ναπολέοντα στην αίγυπτο...
ο πολιτισμός είναι λοιπόν αυτός που μπορεί να αναγεννάται κάθε φορά, να είναι ζωντανός, παραθέττονατς ΄χωρο στο περιθώριό του.
άρα, σεβόμενοι τη θρησκεία του καθενός, ακόμη και τη θρησκείας της κοινωνίας ολόκληρης, θα την τιμήσουμε ως πίστη και ελευθερία.
ο ΑΡΑΒΙΚΟΣ πολιτισμός είναι ένα κομψοτέχνημα αιώνων και γλώσσας και ήχωνπου γέννησε το ισλάμ τον 7ο αιώνα μ.Χ.
η ποίηση, η μουσική η επιστήμη, η τεχνολιγία, γεννήθηκαν μέσα στην ενατένιση της ζωής.
πολιτισμ΄ςο με βάση τη γλώσσα και το χώμα είναι λοιπόν σωστότερη αναφορά.
-όπως η γλώσσα, κυρίως οι 'αέναες γλώσσε', όπως η ελληνική και η αραβική, αλλοιώνονται, αλλάζουν, παίνουν κεινούριο χρώμα σε κάθε εποχή, δλδ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ,
-όπως και το χώμα, που θρέφει και το θρέφουν τα δέντρα μας, τα άνθη μας, τα σώματά μας, μιας και είμαστε κι εμείς θνητοί,
αυτά θρέφουν τον πολιτισμό, σκέψεις που ξεπερνιούται, κι όχι πίστη στο αιώνιο, που δεν αλλάζει.
το ισλάμ μπορεί να είναι πηγή πολιτισμού, αλλά ο πολιτισμός δεν είναι ισλαμικός. αραβικός είναι, απλωμένος παντού.
όντως, θεωρώ ότι ένας πολιτισμός δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται με γνώμονα τη θρησκεία. όσο για το επιχείρημα 'το ισλάμ δεν είναι μόνο θρησκεία, είναι και κοινωνία' ναι, ναι, δε με απασχολεί. σέβομαι τον Καθένα χωρίς την ετικέτα του Αιώνιου. Σέβομαι τον Αιώνιο μα αυτό δεν είναι πολιτισμός.
ο πολιτισμός είναι μια έννοια εντελώς μα εντελώς διαφορετική. ανθρώπινη.
--------
αυτά θυμάμαι να είπα, αυτά έγραψα τώρα εδώ, στον καινούριο μου υπολογιστή, όπου δεν έχω ακόμη γουόρντ, άρα ο μόνος τρόπος να γράψω είναι να χρησιμοποιώ το ίντερνετ, το οποίο, σημειωτέον το άτιμο, μέσω του κινέζου, με κατέστρεψε...
τη δεκαετία του 70, με τη μαμά μου, ψάχνουμε σπίτι προς ενοικίαση. ξέρουμε, έχουμε βάλει τα καλά μας. να ένα διαμέρισμα. ο θυρωρός είναι ο ελεγκτής, φαίνεται του αρέσουμε, και μας πλέκει το εγκώμιο του διαμερίσματος: είναι έκτακτο διαμέρισμα, θα σας αρέσει, οι ένοικοι της πολυκατοικίας είναι καθώς πρέπει, κλπ κλπ. μπαίνουμε στο ασανσέρ για να το δούμε, και τότε εγώ, μαθήτρια του τότε γυμνασίου, γυρνάω στη μαμά μου για να μεταφράσω τι ε΄πε ο θυρωρός, μιας και είμαστε σε ξένη χώρα και η μαμά μου μιλούσε μόνο ελληνικά.
- τι συμβαίνει; δεν είσαστε βέλγοι; λυπάμαι, δε χρειάζεται να το δείτε, εδώ μένουν μόνο βέλγοι...
αυτό είναι ο οριενταλισμός που λέγανε οι ομιλητές προηγουμένως:
τα μάτια του άλλου που είναι κλειστά ή ανοιχτά, και διαψεύδουν αυτό που μπορεί να δουν με αυτό που έχουν στη σκέψη τους.
έτσι είναι ο οριενταλισμός που περιγράφει ο εντουάρ σαϊντ, που βασίζεται στην ιδέα του διαχωρισμού και της 'προστασίας' μιας φαντασματικής ταυτότητας.
το δεύτερο περιστατικό που θα ήθελα να σας αναφέρω είναι πρόσφατο. μετά πό προσωπικές βαθύτερες αναζητήσεις βρέθηκα καθηγήτρια αραβολογίας στο πανεπιστήμιο αθηνών.
βρίσκομαι μια μέρα στο λεωφορείο, καθομαι στο τελευταίο κάθισμα, κι ανοίγω ένα αραβικό βιβλίο. κανείς δεν κάθεται δίπλα μου, κι εγώ, πώς το σκέφτηκα, κάθομαι σταυροπόδι.
έρχεται ένας κύριος σε μια στάση, και κάθεται στην διπλανή αδειανή θέση. απορροφημενη στο βιβλίο μου, δεν αλλάζω στάση, και σε μια στιγμή το παπούτσι μου ακουμπάει την άκρη του παντελονιού του. αμέσως το νιώθω, του ζητάω συγγνώμη που τον άγγιξα και φυσικά δε συνεχίζω το σταυροπόδι.
αυτός κανει λίγη ώρα, με κοιτάει, και λέει φωναχτά όσο πιο δυνατά μπορεί:
σταυροπόδι κάθονται μόνο στο σαλόνι του σπιτιού τους, ΑΝ ΕΧΟΥΝ ΣΑΛΟΝΙ! καταλάβατε; Αν ΕΧΟΥΝ ΣΑΛΟΝΙ ΛΕΩ!!!
τον αποκάλεσα βέβαια αγενέστατο,
κι αυτός μου είπε:
άντε, διαβάστε τα αραβικά σας, που δεν έχετε πολιτισμό στην πατρίδα σας και μαζευόσαστε όλοι εδώ!
γύρισα στην πατρίδα μου μετά από ξενητειά δεκαετιών, ΄και κάποιος, στην πατρίδα μου, με έκανε να νιώσω ξένη! τον ενόχλησαν 'τα αραβικά μου', κι ένιωσα ξένη, τώρα, που τέλος πάντων, κάπως κάπου έχω φτάσει...
εκτός από αραβολόγος, είμαι και μαμά τριών παιδιών. όταν η κορούλα μου ήταν μικρή, μου επεσήμανε μια ψυχοπαιδαγωγός ότι είχε πρόβλημα, αφού άρχιζε τις ζωγραφιές της στο νήπιο από τα δεξιά προς τα αριστερά, κι αυτό ήταν αντικανονικό!!!
καμιά φορά στο πανεπιστήμιο μου λένε τα παιδιά 'α, ναι, γράφουν ανάποδα οι άραβες'
λέω κι εγώ
ναι, ναι, ανάποδα...
πιάνω κουβέντα λιγάκι να ξεχαστούν και ζητάω να γίνει μια αριθμητική πράξη στον πίνακα με τετραψήφιους αριθμούς. μόλις πάνε ν' αρχίσουν από τα δεξιά, λέω:
α όχι, εμείς δε γράφουμε ποτέ ανάποδα! τώρα εσύ ανάποδα γράφεις; για πρόσεξε λιγάκι!
η θέση του άλλου, δεν είναι ανάποδη...
και γελάμε γιατί χαιρόμαστε.
γιατί η γνώση του άλλου είναι επίγνωση και της δικής μας κατάστασης.
να είσαι άραβας στην ευρώπη είναι και ήταν λειτουργικό:
ο άραβας προσέφερε γνώση,
γνώρισε αποικιοκρατία,
βασανίστηκε για να επιβιώσει ως μετανάστης και να έχει σήμερα ένα δικό του τρόπο ζωής ριζωμένος πια στην ευρώπη.
να είσαι άραβας στην ελλάδα είναι αλλιώς:
νιώθεις αδελφός.
γιατί;
γιατί η ίδια η ιστορία και η γεωγραφία μας ενώνει:
-οι άραβες έχουν την έρημο, εμείς έχουμε τη θάλασσα
-έχουμε κοινό μεσαιωνικό πλούτο που μοιραζόμασταν γνώση και θαυμασμό ο ένας προς τον άλλο, μ' έναν λαμπρό βυζαντινό πολιτισμό, κι έναν εξίσου λαμπρό αραβικό πολιτισμό. παρά τις μάχες, είχαμε ανταλλαγές γιατρών, μαθηματικών, καλλιτεχνών, μοιραστήκαμε πολλά και θαυμάσια.
-και οι δυο προσφέραμε στη δύση την αναγέννησή της: οι άραβες με τις μεταφράσεις της ανδαλουσίας κι οι βυζαντινοί με το φευγιό των λογίων γύρω στο 1453, δλδ αργότερα.
- και τους δυο, άραβες και ρωμιούς, δλδ βυζαντινούς, τους έλιωσαν οι σταυροφόροι και τα τουρκικά φύλλα τον 11ο αιώνα πρώτα, και μετά με την ολοκληρωτική εξάπλωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας πάνω στα εδάφη των μεσαιωνικών αυτών πολιτισμών το 15ο και 16ο αιώνα.
-και οι δυο, τείναμε προς την ανεξαρτησία την ίδια εποχή: αφού και οι δυο περάσαμε την τουρκοκρατία, εμείς είχαμε το 1821, οι άραβες είχαν την ίδια εποχή την έναρξη της νάχντα, την ιστορική αφύπνιση προς την ανεξαρτησία και την αποδέσμευση από την τουρκική κυριαρχία.
- κοινό είχαμε και το πέρασμα από τα εδάφη μας ξένων δυνάμεων που έμειναν 'ξένες' για μας και για τους άραβες.
τέλος πάντων, παλέψαμε για την ανεξαρτησία παράλληλα. κι αυτοί κι εμείς, λέμε, τώρα, ότι έχουμε φτάσει καπως στην ανεξαρτησία...
πίσω από τους ανθρώπους και τους λαούς ένας πολιτισμός.
πρώτα μια διευκρίνηση, σχετικά με το περίφημο 'σύγκρουση των πολιτισμών', που ακούστηκε πάλι.
μένω στα τρία πρώτα γράμματα της λέξης, 'πολ', και λέω: όταν είναι πολλοί, ή κάνουν πόλεμο, ή κάνουν πόλη. από κει έρχεται ο πολιτισμός. άρα δεν υπάρχει 'σύγκρουση πολιτισμών', υπάρχει 'πόλεμος συμφερόντων' με άνομα άλλοθι κάθε φορά...
ο ελληνικός πολιτισμός: είναι τέτοιος ώστε να περιέχει αντιφάσεις και περιθώρια.
τα περιθώρια επεκτείνουν την ελευθερία, στα χειρόγραφα, τα περιθώρια γιομίζουν με τη ζωντάνια του αντιγραφέα, στη ζωή όταν υπάρχει περιθώριο κινήσεων υπάρχει ελευθερία, όπως στο χαρτί έτσι και στην κοινωνία, η ελευθερία στο χώρο, είτε των ιδεών είτε των κινήσεων, αποβαίνουν στο ίδιο: επεκτείνουν τον πολιτισμό.
σκεφτείτε τον κλασικό μας ευρυπίδη και την ανατολίτισσα μήδειά του.
φανταστείτε σήμερα ένα συγγραφέα να φέρνει αριστούργημα με τον τίτλο, π.χ., 'ο αλβανός'. νομίζω έγινε μια τέτοια κίνηση στον κινηματογράφο, και ξέρουμε πώς πήγαν τα πράγματα.
άρα, όταν υπάρχει περιθώριο, υπάρχει χώρος για το νέο, το καινούριο, και ο πολιτισμός είναι ζωντανός και πλουσιότερος.
ακόμη κι αν θέλεις να παλέψεις, να πολεμήσεις με τον άλλον, πολιτισμός είναι να πλησιάσεις και να τον δείς καλύτερα: να τον γνωρίσεις.
διάβαζα πριν έρθω εδώ το βιβλίο του εντρες, εισαγωγή στο ισλάμ, που ανέφερε ότι για λόγους πολεμικής, ζητήθηκε η πρώτη λατινική μετάφραση του κορανίου το 1143, δλδ το 12ο αιώνα.
οι βυζαντινοί, που ζούσαν δίπλα αμφοτερίζοντες πολέμους και εχθροπραξίες, ήδη τον 9ο αιώνα, είχαν μεταφράσει αποσπασματικά επίσης αλλά ήδη από τότε, το κοράνι. ήθελαν να ξέρουν ήδη πώς να τοποθετηθούν απέναντι στον 'εχθρό'. ναι μεν εχθρός, αλλά να τον γνωρίσουν, να σταθούν σχετικά τίμια στον αγώνα.
με την ίδια αμφοτερίζουσα λογική ο ευρωπαϊκος διαφωτισμός καλλιέργησε τις αραβικές σπουδές, πολλές φορές φορές στέλνοντας και επιτοπίως οικονομικούς κατασκόπους (σάμπως τέτοιος δεν ήταν και ο έλγιν, που αγόρασε τα δικά μας μάρμαρα;)
η διαφοροποίηση ανάμεσα στο 'ενάντια' και το 'συναπάντημα' έγινε σταδιακά μέσω της γνώσης.
αν οτ πρώτο πανεπιστήμιο που είχε αραβικές σπουδές ήταν το πανεπιστήμιο της λουβαίν, ήταν ακριβώς γιατί το πανεπιστήμιο ήταν καθολικό, κι ο πάπας ήθελε ειδικούς για τους σκοπούς του. οι σπουδές όμως, έστω κι αν ξεκίνησαν με αυτό το κίνητρο, συνεχίζουν μέχρι τώρα μια μεγάλη παράδοση επιστήμης.
η πρώτη έδρα στην οξφόρδη έγινε τον 17ο αιώνα, τον ίδιον αιώνα και στη γαλλία αναπτύχθηκε η 'ανατολική βιβλιοθήκη' του ερμπελό.
αρχές 18ου αιώνα, ένας φοβερός τύπος, ο γκαλάν, που είχε αποστολή να παζαρεύει διάφορα στην υψηλή πύλη, είχε την ευφυία να 'τσιμπήσει' ένα αθάνατο κείμενο: τις 1001 νύχτες. χάρη σε αυτόν έγιναν γνωστές παγκοσμίως, χάρη σε αυτόν και οι ίδιοι οι άραβες τις εξέδωσαν, μετά τη γαλλική μετάφρασή τους από τον γκαλλάν.
αυτός ο τσίφτης ο γκαλλάν όμως, ήταν διαόλου κάλτσα. έτσι λοιπόν, μέσα στις 1001 νύχτες που μετέφρασε, έβαλε κι ένα δικό του παραμυθάκι, που το είπε δήθεν 'εκ του αραβικού', ήταν όμως από το δικό του κεφαλάκι κατεβασμένο (χι χι χι).
ο πολύ σοβαρός σιλβέστρ ντε σασύ (1758-1830), πατέρας της αραβικής φιλολογίας στη δύση, εξέδωσε πρώτος το αραβικό κείμενο. καταλαβαίνετε πόσο πολύτιμοι στη διαφωτιστική στάση της εποχής ήταν οι άραβες τότε...
η ανάδειξη του κόσμου αυτού ωφέλησε τον αραβικό κόσμο στη δική του αναγέννηση ενάντια στον οθωμανικό ζυγό.
ο μουχάμαντ άλι (1805-1848) έφερε τυπογραφείο στην αίγυπτο, μαζί με άλλα βιομηχανικά εργαλεία, κι έβαλε να μεταφράζουν από τα γαλλικά και τα αγγλικά, αλλά κυρίως από τα γαλλικά, τις οδηγίες χρησης των μηχανημάτων, και τα βιβλία επιστήμης και τεχνολογίας της εποχής
ό,τι άρχισε ο μουχάμαντ άλι στην αίγυπτο συνεχίστηκε στο λίβανο με τον ιμπραχήμ πασά. στο λίβανο, πληθυντικός πληθυσμός, ιδρύθηκαν το αμερικανικό πανεπιστήμιο, το πανεπιστήμιο του αγίου ιωσήφ και η μαντράσατ ουατανίγια, κρατική σχολή.
διαφωτισμός και νάχντα, ο ένας έφερνε νερό στο πηγάδι του άλλου, ο ένας έπαιρνε νερό από το πηγάδι του άλλου.
να θυμηθούμε λίγο και το σαμπολιόν, που κατάφερε να λύσει το γρίφο των ιερογλυφικών, ακολουθώντας το στρατό του ναπολέοντα στην αίγυπτο...
ο πολιτισμός είναι λοιπόν αυτός που μπορεί να αναγεννάται κάθε φορά, να είναι ζωντανός, παραθέττονατς ΄χωρο στο περιθώριό του.
άρα, σεβόμενοι τη θρησκεία του καθενός, ακόμη και τη θρησκείας της κοινωνίας ολόκληρης, θα την τιμήσουμε ως πίστη και ελευθερία.
ο ΑΡΑΒΙΚΟΣ πολιτισμός είναι ένα κομψοτέχνημα αιώνων και γλώσσας και ήχωνπου γέννησε το ισλάμ τον 7ο αιώνα μ.Χ.
η ποίηση, η μουσική η επιστήμη, η τεχνολιγία, γεννήθηκαν μέσα στην ενατένιση της ζωής.
πολιτισμ΄ςο με βάση τη γλώσσα και το χώμα είναι λοιπόν σωστότερη αναφορά.
-όπως η γλώσσα, κυρίως οι 'αέναες γλώσσε', όπως η ελληνική και η αραβική, αλλοιώνονται, αλλάζουν, παίνουν κεινούριο χρώμα σε κάθε εποχή, δλδ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ,
-όπως και το χώμα, που θρέφει και το θρέφουν τα δέντρα μας, τα άνθη μας, τα σώματά μας, μιας και είμαστε κι εμείς θνητοί,
αυτά θρέφουν τον πολιτισμό, σκέψεις που ξεπερνιούται, κι όχι πίστη στο αιώνιο, που δεν αλλάζει.
το ισλάμ μπορεί να είναι πηγή πολιτισμού, αλλά ο πολιτισμός δεν είναι ισλαμικός. αραβικός είναι, απλωμένος παντού.
όντως, θεωρώ ότι ένας πολιτισμός δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται με γνώμονα τη θρησκεία. όσο για το επιχείρημα 'το ισλάμ δεν είναι μόνο θρησκεία, είναι και κοινωνία' ναι, ναι, δε με απασχολεί. σέβομαι τον Καθένα χωρίς την ετικέτα του Αιώνιου. Σέβομαι τον Αιώνιο μα αυτό δεν είναι πολιτισμός.
ο πολιτισμός είναι μια έννοια εντελώς μα εντελώς διαφορετική. ανθρώπινη.
--------
αυτά θυμάμαι να είπα, αυτά έγραψα τώρα εδώ, στον καινούριο μου υπολογιστή, όπου δεν έχω ακόμη γουόρντ, άρα ο μόνος τρόπος να γράψω είναι να χρησιμοποιώ το ίντερνετ, το οποίο, σημειωτέον το άτιμο, μέσω του κινέζου, με κατέστρεψε...
Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009
να είσαι άραβας στην ελλάδα και την ευρώπη
ακούσατε, ακούσατε, σήμερα, στις 7 η ώρα το απόγευμα...
ας σοβαρευτούμε. ναι μεν το άγχος, αλλά ας αφήσουμε την πραγματικότητα να μιλήσει:
ημερίδα για το θέμα ελληνικός πολιτισμός και ισλάμ
οργανώνεται από το μορφωτικό κέντρο της αιγύπτου, πανεπιστημίου 6, και στο παιδαγωγικό ινστιτούτο.
τυχαίνει να γνωρίζω το θέμα.
τυχαίνει να μην έχω πρόσβαση ούτε καν στο ανάλογο θέμα το οποίο έχω διερευνήσει ιδιαίτερα, αλλά, φευ, το φαγε προς το παρόν η μαρμάγκα του κινεζικού ιού!!!!
πάντως θα μιλήσω με πράματα που έχω ζήσει, βιώσει, μελετήσει, πάρει θέση.
σίγουρα το ίδιο θα κάνουν κι άλλοι ομιλητές.
αυτά.
αν θέλετε, θα χαρώ να σας δω εκεί.
υγ. φαίνεται ότι με τρώει η οπτασία της ερήμου: και υπολογιστή δεν έχω, και κινητό ξανα έχασα...
έτσι να ξέρετε...:)
ας σοβαρευτούμε. ναι μεν το άγχος, αλλά ας αφήσουμε την πραγματικότητα να μιλήσει:
ημερίδα για το θέμα ελληνικός πολιτισμός και ισλάμ
οργανώνεται από το μορφωτικό κέντρο της αιγύπτου, πανεπιστημίου 6, και στο παιδαγωγικό ινστιτούτο.
τυχαίνει να γνωρίζω το θέμα.
τυχαίνει να μην έχω πρόσβαση ούτε καν στο ανάλογο θέμα το οποίο έχω διερευνήσει ιδιαίτερα, αλλά, φευ, το φαγε προς το παρόν η μαρμάγκα του κινεζικού ιού!!!!
πάντως θα μιλήσω με πράματα που έχω ζήσει, βιώσει, μελετήσει, πάρει θέση.
σίγουρα το ίδιο θα κάνουν κι άλλοι ομιλητές.
αυτά.
αν θέλετε, θα χαρώ να σας δω εκεί.
υγ. φαίνεται ότι με τρώει η οπτασία της ερήμου: και υπολογιστή δεν έχω, και κινητό ξανα έχασα...
έτσι να ξέρετε...:)
σοβαρά. θέατρο, το σπίτι της μπερνάρντα άλμπα
κλεμένο από τον μίχο, και με εκφράζει:
Ο πολιτισμός της ντροπής, αντιτιθέμενος με τον πολιτισμό της ενοχής, είναι εκείνος που μετατρέπει σε ηθική συνείδηση του ανθρώπου τη γνώμη ,εκφρασμένη ή όχι του διπλανού του. Αυτό καθορίζει τις συμπεριφορές. Η απόβλεψη του ανθρώπου είναι το καλό του όνομα. Και ο τρόμος του είναι να πέσει στις γλώσσες των ανθρώπων. Η βασική τελετουργία αποδοκιμασίας είναι η διαπόμπευση. Για τη γυναίκα ειδικά η αρετή είναι η αφάνεια, η αρνητική δημοσιότητα, ειδικά όσον αφορά στα γεννετήσια και τα ερωτικά. Και ο χώρος της ύπαρξής της το σπίτι. Η ύπαρξη των άλλων είναι η διαρκής παρουσία ελέγχου και βιώνεται σαν απειλή. Η καθημερινότητα αυτού του πολιτισμού αποτελούσε βίωμα επώδυνο στις μικρές κοινωνίες. Αφορούσε τις επιλογές των μανάδων μας και καθόρισε τη ζωή όσων γεννήθηκαν κάτω από τον αστερισμό της. Την καθορίζει ακόμα στα περίχωρα των μητροπόλεων πριν χαθεί με την αφομοίωση στο χυλό του πλήθους και τις μαζικές αξίες του. Ο Λόρκα, βιώνοντας ίσως και τον πανικό της αποκάλυψης της ομοφυλοφιλίας του, έστησε το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα μοιράζοντας στα κατ'εξοχήν θύματα αυτού του πολιτισμού, τις γυναίκες, εκδοχές αυτής της πίεσης στην κομβική στιγμή ενέργειας που παράγει η ερωτική επιθυμία στη σύγκρουσή της με τους αφόρητους κανόνες αυτού του πολιτισμού. Οι "φουρκισμένες" γυναίκες γιατί τις διαβόησαν στη μικρή τους κοινωνία εξ αιτίας της έκφρασης της ερωτικής τους επιθυμίας υπήρξαν μέχρι πολύ πρόσφατα στοιχείο των μεσογειακών κοινωνιών.
Είδα την παράσταση Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα στην εκδοχή της Τότας Σακελλαρίου, από το θέατρο Μαύρη Σφαίρα. Παρότι κεκορεσμένος θεατής αυτής της παράστασης, την έχω παρακολουθήσει ακόμα και σε ερασιστεχνικό ανέβασμα, έμεινα ενθουσιασμένος. Για χρόνια παρακολουθούσα της σκιά της παράστασης της Αλέκας Κατσέλη να δυναστεύει σχεδόν τις υπόλοιπες απόπειρες. Εδώ είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω μια παράσταση όπου οι τόνοι είναι πιο χαμηλοί στα ψηλά και λιγο πιο ψηλοί στα χαμηλά, σε μια πυκνότητα που όχι μόνο αφήνει πίσω τα γνωστά, αλλά ανοίγει πιστεύω ένα δρόμο για μια πιο σύγχρονη επεξεργασία του έργου. Η σκηνοθεσία, σαφώς κειμενοκεντρική, αναδεικνύει τόσο τον εσωτερικό λόγο των προσώπων μέσα στο σπίτι, όσο και τα εξωτερικά συμβαίνοντα που διαμορφώνουν ένα περιβάλλον απειλής και επιθυμίας. Λιτό σκηνικό που τονίζει το παραδειγματικό της αφήγησης, με το φωτισμό να καθορίζει συναισθηματικά τη δράση. Χωρίς εξάρσεις στις ποιητικές κορυφώσεις του κειμένου, αλλά ενσωματώνοντάς το οργανικά στην υπηρεσία της σύνολης εξέλιξης της δράσης.
Εκτός των άλλων, Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, προσφέρεται καθαρά συντεχνιακά, ως πρώτη δοκιμασία νέων γυναικών ηθοποιών. Κι εδώ έχουμε ένα φυτώριο νέων κοριτσιών που κατά την άποψή μου, στην πρώτη τους δοκιμασία στο σανίδι, κάποιες ,ισορροπούν καλά την επιθυμία για έκφραση με την πειθαρχία που απαιτεί η προσπάθεια να υπερετηθεί το έργο.
***
Η 5η Ιουνίου, γενέθλιος ημέρα του Λόρκα, όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου πιστεύω, βρίσκει ένα έργο του στη σκηνή. Στην περίπτωσή μας πρόκειται για Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τον τιμήσει κανείς από το να δει την παράσταση στο Θέατρο Μαύρη Σφαίρα. Τα τηλέφωνα 2103848060 και 6972207531, για να κλείσετε θέσεις. Βιαστείτε, γιατί το θέατρο χωράει μόνο 20 άτομα.
Ο πολιτισμός της ντροπής, αντιτιθέμενος με τον πολιτισμό της ενοχής, είναι εκείνος που μετατρέπει σε ηθική συνείδηση του ανθρώπου τη γνώμη ,εκφρασμένη ή όχι του διπλανού του. Αυτό καθορίζει τις συμπεριφορές. Η απόβλεψη του ανθρώπου είναι το καλό του όνομα. Και ο τρόμος του είναι να πέσει στις γλώσσες των ανθρώπων. Η βασική τελετουργία αποδοκιμασίας είναι η διαπόμπευση. Για τη γυναίκα ειδικά η αρετή είναι η αφάνεια, η αρνητική δημοσιότητα, ειδικά όσον αφορά στα γεννετήσια και τα ερωτικά. Και ο χώρος της ύπαρξής της το σπίτι. Η ύπαρξη των άλλων είναι η διαρκής παρουσία ελέγχου και βιώνεται σαν απειλή. Η καθημερινότητα αυτού του πολιτισμού αποτελούσε βίωμα επώδυνο στις μικρές κοινωνίες. Αφορούσε τις επιλογές των μανάδων μας και καθόρισε τη ζωή όσων γεννήθηκαν κάτω από τον αστερισμό της. Την καθορίζει ακόμα στα περίχωρα των μητροπόλεων πριν χαθεί με την αφομοίωση στο χυλό του πλήθους και τις μαζικές αξίες του. Ο Λόρκα, βιώνοντας ίσως και τον πανικό της αποκάλυψης της ομοφυλοφιλίας του, έστησε το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα μοιράζοντας στα κατ'εξοχήν θύματα αυτού του πολιτισμού, τις γυναίκες, εκδοχές αυτής της πίεσης στην κομβική στιγμή ενέργειας που παράγει η ερωτική επιθυμία στη σύγκρουσή της με τους αφόρητους κανόνες αυτού του πολιτισμού. Οι "φουρκισμένες" γυναίκες γιατί τις διαβόησαν στη μικρή τους κοινωνία εξ αιτίας της έκφρασης της ερωτικής τους επιθυμίας υπήρξαν μέχρι πολύ πρόσφατα στοιχείο των μεσογειακών κοινωνιών.
Είδα την παράσταση Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα στην εκδοχή της Τότας Σακελλαρίου, από το θέατρο Μαύρη Σφαίρα. Παρότι κεκορεσμένος θεατής αυτής της παράστασης, την έχω παρακολουθήσει ακόμα και σε ερασιστεχνικό ανέβασμα, έμεινα ενθουσιασμένος. Για χρόνια παρακολουθούσα της σκιά της παράστασης της Αλέκας Κατσέλη να δυναστεύει σχεδόν τις υπόλοιπες απόπειρες. Εδώ είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω μια παράσταση όπου οι τόνοι είναι πιο χαμηλοί στα ψηλά και λιγο πιο ψηλοί στα χαμηλά, σε μια πυκνότητα που όχι μόνο αφήνει πίσω τα γνωστά, αλλά ανοίγει πιστεύω ένα δρόμο για μια πιο σύγχρονη επεξεργασία του έργου. Η σκηνοθεσία, σαφώς κειμενοκεντρική, αναδεικνύει τόσο τον εσωτερικό λόγο των προσώπων μέσα στο σπίτι, όσο και τα εξωτερικά συμβαίνοντα που διαμορφώνουν ένα περιβάλλον απειλής και επιθυμίας. Λιτό σκηνικό που τονίζει το παραδειγματικό της αφήγησης, με το φωτισμό να καθορίζει συναισθηματικά τη δράση. Χωρίς εξάρσεις στις ποιητικές κορυφώσεις του κειμένου, αλλά ενσωματώνοντάς το οργανικά στην υπηρεσία της σύνολης εξέλιξης της δράσης.
Εκτός των άλλων, Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, προσφέρεται καθαρά συντεχνιακά, ως πρώτη δοκιμασία νέων γυναικών ηθοποιών. Κι εδώ έχουμε ένα φυτώριο νέων κοριτσιών που κατά την άποψή μου, στην πρώτη τους δοκιμασία στο σανίδι, κάποιες ,ισορροπούν καλά την επιθυμία για έκφραση με την πειθαρχία που απαιτεί η προσπάθεια να υπερετηθεί το έργο.
***
Η 5η Ιουνίου, γενέθλιος ημέρα του Λόρκα, όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου πιστεύω, βρίσκει ένα έργο του στη σκηνή. Στην περίπτωσή μας πρόκειται για Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να τον τιμήσει κανείς από το να δει την παράσταση στο Θέατρο Μαύρη Σφαίρα. Τα τηλέφωνα 2103848060 και 6972207531, για να κλείσετε θέσεις. Βιαστείτε, γιατί το θέατρο χωράει μόνο 20 άτομα.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)