Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010

πώς οι λέξεις σέρνουν τον πολιτισμό (τουλάχιστον) από τη μύτη (που λέμε εμείς)

σε σέρνει από τη μύτη!
η μύτη είναι το όργανο που 'δηλώνει' και μια από τις έξι αισθήσεις: την όσφρηση.
σε πήρε μυρουδιά, ρε, σταμάτα! που λέμε.
η όσφρηση, η γεύση, η αφή, η ακοή, η όραση.
ίσως δλδ η όσφρηση να είναι η πιο γενική εν-τύπωση στο σώμα μας, ενός εξωτερικού ερεθίσματος. που ελέγχεται λιγότερο ακόμη από το ερέθισμα που απευθύνεται στα αυτιά μας ή στα μάτια μας.
δε μιλώ για την αφή και τη γεύση, που είναι πιο συγκεκριμένες.

θέλω σώνει και καλά να πω εδώ για κάτι αυτονόητο, που καταντάει ανόητο ποικιλοτρόπως:
αφενός όλοι ίσως πιστεύουμε ότι εκφραζόμαστε μέσω λέξεων συνήθως (όχι πάντα, φυσικά!), ΜΑ αφετέρου ξεχνάμε ότι για να καταλάβουμε μια πληροφορία που μας δίνεται από έναν άλλο γλωσσικό κώδικα, δε φτάνει να μεταφράζουμε τις λέξεις στο δικό μας κώδικα, μα να είμαστε και σίγουροι ότι μεταφέροντας αυτές τις λέξεις από τον ένα κώδικα στον άλλον, μεταφέρουμε και ένα πιο κρυμένο πακέτο εννοιών, που καταντάει μερικές φορές αλλοίωση του τρόπου σκέψης μας.
έτσι ήθελα να σας αναφέρω πώς λέμε 'πολιτισμός'...
'έλα! μην κάνεις σαν απολίτιστος τώρα! φέρσου πολιτισμένα και ευγενικά!' κλπ κλπ

πολιτισμός για μένα είναι μια λέξη που μου φέρνει συνειρμικά και σχεδόν πάντα, καλώς ή κακώς, ένα φθαρμένο στίχο στο κεφάλι: 'αυτοί δεν είχαν πίσω τους γιο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζή'
επίσης, μου φέρνει το μεγαλείο ενός αγοριού που είχα γνωρίσει στο χωριό του πατέρα μου, τη βελαώρα ευρυτανίας: ήμουν τότε ακόμη φοιτήτρια, μα μεγαλόδειχνα, μερικοί με λέγανε σύζυγο του μπαμπά μου να καταλάβετε. είχα συμπαθήσει ένα ξυπόλυτο πιτσιρίκι. ξυπόλυτα δεν υπήρχαν πολλά τότε, αυτός προφανώς ήταν από τις φτωχότερες και τις πιο εγκαταλελειμένες φάτσες και φάρες του χωριού. θα 'ταν δε θα 'ταν δέκα χρόνων, κι εγώ γύρω στα είκοσι.
το κύριο χάρισμά του ήταν πως ήταν ένα γλυκό αγριμάκι, μια σβούρα που γύριζε παντού με τα γίδια. μα όταν άνοιγε το ντροπαλό του στόμα για λίγα λογάκια, πάντα σε ευχαριστούσε.
όταν έφευγα από το χωριό, του λέω:
δε θα με χαιρετίσεις; και του έδωσα το χέρι μου.
αυτομάτως αυτός ο μικρός πρίγκηπας, έβαλε αστραπιαία το δικό του χεράκι στην τσεπούλα του παντελονιού του, το έτριψε, και μετά ήρθε η χειραψία.
ε, αυτή τη χειραψία δεν την έχω ξεχάσει.
ούτε θα την ξεχάσω.
το πώς μπορεί να ερμηνευθεί αυτή η κίνηση, σίγουρα είναι ένα θέμα: μπορεί κανείς να το δει από πολλές μεριές.
οπωςδήποτε όμως αυτή η κίνηση επαλήθευε αυτό που κρύβει για μένα ο στίχος που έλεγα παραπάνω: αυτός ο μικρός, είχε! ναι, είχε 'γιο μπουρλοτιέρη πατέρα γεμιτζή', έκρυβε μέσα του παράδοση πολιτισμού και ευγένειας, κατείχε ένα μεγαλείο που δεν είχε περάσει σ'αυτόν μέσα από διδαχές με πολλά λόγια.
για μένα αυτό ήταν ένδειξη πολιτισμού.
σταματώ εδώ γιατί πρέπει να γράψω μάθημα. μα θέλω να συνεχίσω για τον πολιτισμό στις λατινικές, ελληνική και αραβική γλώσσσα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: