το πρώτο μου αραβικό βιβλίο

τι να το έκανα; το κράτησα.
ούτε μια στιγμή δε σκέφτηκα να το πετάξω άλλωστε, ίσα ίσα! από την πρώτη στιγμή το ήθελα.
δεν ήξερα βέβαια τι να το κάνω.
συγγραφέας του ο φλάις. τίτλος; δε θυμάμαι, κάτι με γραμματικής αραβικής κλασικής γλώσσας.
το πιο συγκινητικό ήταν οι σελίδες του: λείες σελίδες, λείες όσο λίγα βιβλία, ρευστές, σχεδόν τραγουδιστές.
τελείως ανώμαλο το προφίλ του: οι ραμμένες σελίδες εξείχαν αλλού έτσι κι αλλού αλλιώς, το μονόχρωμο εξώφυλλο το ίδιο σχεδόν λεπτό με τις σελίδες, μόνο που αν δεν το πρόσεχες έσπαζε, όπως το φύλλο κρούστας σε μια τυρόπιτα.
ήταν ένα βιβλίο που είχε φάει τη ζωή του.
ήμουν τρίτο έτος ρωμανικής φιλολογίας, μου το έφερε ο χούσμαν. χανόμουνα για αυτό που λένε 'φιλολογία' (τελικά δεν ξέρω τι είναι ή καλύτερα όσο και να το θέλω εγώ δεν είμαι φιλόλογος, ούτε βέβαια ξέρω τι είμαι εκτός από πολυλογού), και το βιβλίο ήταν στα πλαίσια μιας εποχής που πάντα ήθελα, πολύ ενδιαφέρον...
είχε το χρώμα της φιλολογίας, είχε τη γεύση της φιλολογίας, είχε τα επιχειρήματα της φιλολογίας, είχε το σνομπάρισμα της φιλολογίας.
ήταν πάνω από μένα.
επί πλέον μου το έκανε δώρο ο χούσμαν.
τον χούσμαν, τον ξέρετε. ο μουσικολόγος που μου έφτιαξε τη ζωή. ήταν περήφανος μια φορά που μπήκαμε στην έκθεση βιβλίου στις βρυξέλλες και μου έδειξε σ'ένα από τα βιβλία να αναφέρει αυτόν με την ένδειξη (χ. χούσμαν, 1913- ), περήφανος που τον αναφέρουν, και περήφανος που θα πεθάνει...
ο χούσμαν λοιπόν μου έφερε το βιβλίο, λέγοντάς μου πως άρχισε με αραβικά, τα άφησε όμως για τα συριακά, ας πάρω το βιβλίο, ε; δεν πειράζει.
μα τι λέτε, τιμή μου, σας ευχαριστώ πολύ.
πονηρός ο χούσμαν, ούτε μια φορά δε μου είπε 'πάρε μωρή ν' αρχίσεις αραβικά, ηλίθια είσαι; το μέλλον δεν το βλέπεις;
ήταν παιδαγωγός ο χούσμαν, δε μου είπε τίποτε...
τον θυμάμαι σήμερα που έχω στο νου μου το μικρό χαρτάκι με την άχρηστη μετάφραση που ανάρτησα στο φέιςμπουκ.
το βιβλίο δεν το έχω εδώ να δω τον τίτλο του, το έχω στο γραφείο μου όπου είναι απαραίτητο...
με σνομπάρει ακόμη αυτό το βιβλίο, όταν το διαβάζω με βάζει να υποκλίνομαι και να του κάνω τεμενάδες, τόσο γλυκά, τόσο καλά, τόσο σωστά τα λέει...
το πρώτο μου αραβικό βιβλίο, ή μάλλον γαλλικό βιβλίο για την αραβική γλώσσα.
ακόμη τότε δε γνώριζα το μέλλον μου, αυτό που έγινε 3ο χρόνια παρελθόν ήδη...

προεόρτια.

λοιπόν, μένει μένει κάτι πολλά χρόνια πίσω, (αλλά μένει)
ήμουνα μουρόχαυλο στο γυμνάσιο. πειραματικό καθολικό σχολείο του πανεπιστημίου της λουβαίν για τα παιδιά των καθηγητών του γαλλόφωνου πανεπιστημίου στη φλαμανδόφωνη ζώνη. είχε αναλάβει την κηδεμονία μου ο αδελφός μου, φοιτητής τότε, για να έχω κι εγώ δικαίωμα εγγραφής εκεί.
πλάκα είχε.
από λογοτεχνία κάτι σκάμπαζα, χάρη στη μακρή, που έχω αφιερώσει το βιβλίο μου για τον άδωνη.
γαλλικά ήξερα να διαβάζω και να γράφω, ως συνήθως, σιγά-σιγά έμαθα και να μιλάω.
ευεργετικός ο διαγωνισμός ποίησης του σχολείου.
η επιτροπή ήταν καθηγητάδες από το πανεπιστήμιο.
πολύ ευεργετικός λοιπόν.
ανάμεσα στους καθηγητές, τρεις ήταν όλοι κι όλοι, ήταν ο πουγιάρ, ειδικός στο ρομαντισμό, μ' ένα βιβλίο για την ιστορία της γαλλικής λογοτεχνίας, ο σαμπού, ειδικός ιταλικής λογοτεχνίας και ποιητής, κι ο ...; δεν τον θυμάμαι, καθηγητής διδακτικής.
ναι, ναι, ξέρετε, πρώτο βραβείο, επαφή μετά με τον ελύτη, τον βρεττάκο, το περιοδικό ευθύνη...
το ευεργετικό ήταν και για κάτι άλλο, αυτό που έχει σχέση με τα λεγόμενα προεόρτια.
διότι το πράγμα αρχίζει να σφίγγει.

πρώτο έτος ρωμανικής φιλολογίας, το πιο δύσκολο μάθημα ήταν ίσως κι από τα πιο ωραία του πρώτου έτους: ιστορική γλωσσολογία των ρωμανικών γλωσσών.
μετά τα εισαγωγικά της θεωρίας, η γοητευτικότατη άλγεβρα: πώς άλλαζε ο λατινικός ήχος σε κάθε γεωγραφική ζώνη και σε ποια εποχή, ώστε η λατινική να γίνει από πορτογαλλέζικα έως ρουμάνικα.
το θεωρούσαν δύσκολο μάθημα, οι ασκήσεις που έδινε ο καθηγητής ήταν πάντα λέξεις που δεν είχαν αφομοιωθεί έτσι, αλλά αλλιώς λόγω άλλων συνθηκών, μα όταν σου έδινε μια λέξη λατινική, κι έπρεπε εσύ να διατρέξεις πάνω της το χρόνο από τον 2ο αι. μ.Χ. έως τον 17ο, ανάλογα με τη γεωγραφική ζώνη, ήταν ένα υπέροχο ταξίδι, που συμπληρωνόταν από άλλα θέματα, πιο ιστορικά και κοινωνιολογικά.
στο μαθημα αυτό που το έλεγαν κοφτήρι οι συμφοιτητές μου κι οι καθηγητές, ο μυράιγ, ο καθηγητής, είχε συμφωνήσει να κάνει μια 'πρόοδο' μετά τις διακοπές του πάσχα: όσοι έπαιρναν πάνω από 16/20, δε θα περνούσαν εξετάσεις γραπτές, αλλά προφορικές.
σ' αυτή την πρόοδο, πέρασαν με το βαθμό αυτό και πάνω, 4 παιδιά από όλο το έτος.
φυσικά και ήμουν ανάμεσά τους. όχι γιατί πρώτευα, πουθενά δεν έχω πρωτεύσει, αλλά γιατί σε πράματα που έπρεπε να είσαι ξεχωριστός, πάντα είμουνα. το είχα μάθει φαίνεται από τη φάτσα μου, όλοι την ξέρετε νομίζω.
στο συνωστισμό των αποτελεσμάτων βγήκε ο βοηθός του μυράιγ και φώναξε: ο/η κονντυλίς είναι εδώ; -ναι, φώναξα. -ο καθηγητής θέλει να σας γνωρίσει!'
Οποία τιμή! (αντί για όμικρον μπορεί κανείς να βάλει μηδέν στη λέξη)
με ρώτησε τη συνηθισμένη ερώτηση: πού έχετε τελειώσει σπουδές; μεταπτυχιακά κάνετε;
όχι, έλεγα εγώ με περηφάνια (ναι, έπρεπε να λέω, έχω σπουδάσει ανωτάτη καταπιεστική στην οικογένειά μου), πέρσι τελείωσα το λύκειο.
ευτυχία.
φτάνουν οι εξετάσεις, προφορικές για μένα, μετά το 17άρι που είχα πάρει και είχα απαλλαγεί από τις γραπτές.
είχα πυρετό. κόκκινη και χάλια.
ο καθηγητής με κράτησε στις εξετάσεις, με ρώταγε τα πιο απίθανα πράγματα, και κάθε τρεις και πέντε μου έλεγε:
μα, μαντεμουαζέλ κοντυλίς, εσείς, με τόσο λαμπρό γραπτό, και δεν μπορείτε να απαντήσετε!
θα σας βάλω 13, θα σας βάλω 11, θα σας βάλω 10, θα σας βάλω 9!!!!
9 στο 20, δλδ κάτω από τη βάση....
τέλος πάντων, ό,τι και να έβαλε ο μαλάκας, εγώ πέρασα όλο το έτος τον ιούνιο. στην ουσία, δεν μπορούσε να βάλει κάτι από τη βάση, διότι η πρόοδος είχε τα 2/3 του συνολικού βαθμού, άρα 17+17=34/3=11,3 και να πάει να πηδηχτεί. αυτά.
πλην όμως τότε ήμουνα καλό παιδί κι όχι όπως είμαι τώρα, και δεν είχα καταλάβει τίποτε.
το θεώρησα ατυχή στιγμή, μεγάλη αυστηρότητα που συνηθισμένα τα βουνά απ' τα χιόνια, κκι επειδή ο καθηγητής αυτός έκανε και αρχαία γαλλικά, έτσι τα λέγαμε, μεσαιωνικά γαλλικά, τα ενδιάμεσα 9ος ως 14ος αιώνας, κι εγώ μέχρι τώρα με το μεσαίωνα έχω δεσμούς κι ας είμαι πάντα 23 ετών, αποφάσισα να πάρω σεμινάριο με τον μυράιγ, αρχαία γαλλικά που τα λάτρευα με όλα τα αινίγματα που είχαν...
η εργασία μου ήταν 'το πέρασμα από τον ενικό στον πληθυντικό στους διαλόγους των ερωτικών μυθιστορημάτων'. θυμάμαι μόνο το τριστάνδο και την ιζόλδη.
η εργασία τελείωσε, ο βοηθός μου είπε ότι είναι πλήρης, δε χρειάζεται τίποτε άλλο, να πάω μόνο να πάρω το οκ από τον καθηγητή.
ο μυράιγ, στο ραντεβού μας, είχε στα χέρια του την εργασία μου.
δεσποινίς, μου είπε. αυτή η εργασία πρέπει να είναι μέ ένα κόκκινο ερωτηματικό από την αρχή μέχρι το τέλος. τίποτα δε λέει. δε θέλω να είμαι κακός μαζί σας, αλλά να είσαστε σίγουρη ότι δίπλωμα από μας δε θα πάρετε. δε θέλω να είμαι κακός μαζί σας, αλλά εσείς γαλλικά δεν ξερετε. θέλετε να πείτε 'καφετιέρα' και λέτε 'τασάκι'. δεν θέλω να είμαι κακός μαζί σας, αλλά αφού δεν ξέρετε γαλλικά, τι κάνετε εδώ; με συγχωρείτε που σας το λέω, αλλά δεν πρόκειται να πάρετε πτυχίο, κλπ κλπ κλπ.
ευγενέστατος.
μου τα είπε τόσες φορές που τα εμπέδωσα.
γύρισα στο σπίτι μου μια χαρά. ακόμη δεν είχα καταλάβει τίποτα.
όσο πέρναγαν όμως οι ώρες, ένιωθα σα ζόμπι. το πρόσεξε η μάνα μου.
έτσι είμαι γω. όταν στεναχωριέμαι πολύ, στην αρχή δεν εκφράζω τίποτε. αν όμως σε τέτοιες περιόδους μου πει κάποιος: έλα δω, άνοιξε το παράθυρο και πήδα κάτω
ε, είναι σαν να μην καταλαβαίνω, και θα το κάνω.
έτσι, πέίστηκα απολύτως μετά δυο τρεις μέρες ότι τελείωσε. αλλάζω σχολή. αλλάζω πανεπιστήμιο. αλλάζω χώρα. δε σπουδάζω. απλά πράματα, ξέρετε, η καφετιέρα, το τασάκι, κλπ.
σε μια ηρεμία αποτροπιαστική.
τρελαμένη η μάνα μου, πήρε τηλέφωνο από καμπίνα (δεν είχαμε καν τηλέφωνο σπίτι, φτωχαδάκια είμαστε) τον κύριο λόιξ.
ο αγαπημένος κύριος λόιξ ήταν βέλγος καθηγητής του πολυτεχνείου της λουβαίν, μα και έλληνας από ελληνίδα μητέρα, κι ήταν επίτιμος πρόξενος των ελλήνων φοιτητών της λουβαίν. είχε γίνει κι αυτός, κι η αείμνηστη γυναίκα του, φίλοι του σπτιτιού μας...
ο κύριος λόιξ άκουσε προσεκτικά.
δεν είπε τίποτε. γέλασε, είπε μερικές ελληνικές παροιμίες που του άρεσαν τόσο, και με χαμόγελο ζεστό σαν καφεδάκι στη χόβολη, μου είπε: τίποτε από αυτά δε θα γίνει. ετοιμάσου μόνο, και διάβασε, γιατί έχεις εξετάσεις.

η λύση ήταν η εξής: ο καημένος ο μυράιγ, ανήκε σε ένα κόμα ακραίο, όπου η παρουσία ξένων ήταν πρόβλημα. αυτό ήταν γνωστό σε πολλούς μάλλον συναδέλφους του.
ο λόιξ έθεσε το θέμα στη σχολή μου.
και να τότε, που δυο καθηγητές τουλάχιστον, βρέθηκαν να συμμαχούν αβίαστα υπέρ μου: ήταν ο πουγιάρ και ο σαμπού, που με θυμόνταν στο μαθητικό διαγωνισμό ποίησης.
στη φασαρία που έγινε εξαιτίας μου, ο πουγιάρ είπε: ή αφήνετε ελεύθερη την κονδύλη να συνεχίσει σπουδές, ή εγώ υποβάλω την παραίτησή μου τώρα.
ο γέρος πουγιάρ δεν είχε ξαναπεί αυτή την κουβέντα.
πέρασα, έχοντας πάρει άλλο σεμινάριο, μιας κι ο μυράιγ μπόρεσε να κάνει αυτό που ήθελε, να μου βάλει ένα 4 στο 20 εκεί. ποτέ δεν πέρασα εξετάσεις σεπτέμβριο, στο πτυχίο της ρωμανικής φιλολογίας.
κι όλοι θυμόντουσαν τον πουγιάρ. μέχρι τέταρτο έτος, οι καινούριοι καθηγητές που είχαν, μου έλεγαν: για σας λοιπόν είχε απειλήσει με παραίτηση ο πουγιάρ! μπράβο του!

τώρα είμαι καθηγήτρια εδώ.

κι αυτό φαίνεται σαν να είναι προεόρτιο.
αλλά, μένω ισόγειο. και να πηδήξω από το παράθυρο, το μόνο που κινδυνεύω είναι να γδάρω κανένα γόνατο. να γίνω πιο παιδί.
να θυμηθώ ένα τραγούδι.
πάντως στεναχωριέμαι.
απάνθρωπη συμπεριφορά δεν είχα ποτέ μου νομίζω.