χρόνια πολλά δημήτρη! σε χαιρόμαστε.

ναι δημήτρη, είμαστε περήφανοι για σένα, δε νομίζω να πειράζει!
ποιοί είμαστε;
φίλοι σου. και γιατί γράφω εγώ για τους φίλους σου; γιατί με σιγοντάρανε.

για να καταλάβουν εδώ στο μπλογκ,
θα πάω παλιά, σε χρόνια απλά...
συνάντησα το

ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΟΥΤΑ


στη βιβλιογραφία μου, όταν, πάλαι ποτέ, επιχειρούσα ένα διδακτορικό, έπεσα στο όνομα dimitri gutas, και δεν πίστευα ότι ένας συμπατριώτης μου, είναι τόσο βαθιά και τόσο καίρια γνώστης στον τομέα των αραβικών σπουδών.
θαύμαζα τις μελέτες του, κι έλεγα: άμα τελειώσω το διδακτορικό, ε, τότε μπορεί να τολμήσω να του γράψω!
να σου όμως, που μια μέρα, εκεί στο πανεπ, στη βιβλιοθήκη της λουβαίν, μου έρχεται ένα γράμμα!
από το γούτα!
ε, ήταν σαν να μου έπεφτε ο ουρανός στο κεφάλι...
ο γούτας ήταν τότε καθηγητής στο πανεπιστήμιο της κρήτης.
'...αν έρθετε στη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους στην ελλάδα, σας πληρώνουμε το ταξίδι μέχρι την κρήτη να μας κάνετε μια ομιλία'!!!
μου ανέβασε την πίεση, τη δουλειά, και τελικά, βρέθηκα στην κρήτη.
ο γούτας μας περίμενε με ευγένεια στο λιμάνι. μας πήγε σπίτι του για πρωινό. ένα υπέροχο σπίτι σ'ένα χωριό πάνω από το ρέθυμνο.
η ευγενεια του γούτα και της γυναίκας του ήταν άψογη. αλλά, δατς όλ! ξέραμε όλοι, χωρίς πολλά λόγια, ότι ουσιαστικά, να περάσω μικρές εξετάσεις πήγαινα...
ήμουνα ένα φυντανάκι της δεκάρας, να δούμε τι παίζει, γιατί στον τομέα μας λίγοι υπάρχουν...
μετά, ο καθηγητής μας πήγε, τον άντρα μου κι εμένα, στον ξενώνα του πανεπιστημίου, και το απόγευμα ήρθε να μας πάρει για την ομιλία...
πριν την ομιλία, συζήτηση με δυο τρεις άλλους καθηγητάδες...
ποιοι είμασταν... κάτι νεαρά παιδάκια μετανάστες χωρίς επαφή με το ελληνικό κατεστημένο, πολύ εύκολο να μας σνομπάρεις, πιο εύκολο από ό,τιδήποτε. ο γούτας δε σνόμπαρε, όλα κι όλα. το σνομπάρισμα από αλλού, αλλά, πειράζει; εμένα προσωπικά καθόλου. το θαυμάζω σαν πρακτική, ένα είδος κουζίνας είναι κι αυτό.
είχα βάλει τα δυνατά μου, όλα τα γκάζια.
τέρμα κι η σνομπαρία μετά, αλλά τι με ένοιαζε ούτως ή άλλως.
από το γούτα, μια άτυπη πρόταση: τελειώστε τη διατριβή σας, θέλουμε συνεργασία εδώ, κλπ.
τη διατριβή μου εγώ δεν την τέλειωνα, σαν την πηνελόπη με τους μνηστήρες ένα πράμα ή σαν το γιοφύρι της άρτας, ολημερίς την έχτιζα το βράδυ γκρεμιζόταν.
κι ούτε ένα γραμματάκι από τη χαζοάμπτθα στο γούτα, για ευχαριστίες. που έπρεπε. που είθισται. κλπ κλπ.
ώσπου το έμαθα το νέο.
ο γούτας παραιτήθηκε.
τι να κάνουμε...
(...)
όμως, από ό,τι φαίνεται, πρέπει να γνώριζε το θυρωρό ενός άλλου πανεπιστημίου, ενός μικρού δα, κι εκεί του ανοίξανε μια πορτίτσα και στέριωσε.
έτσι, από τότε μέχρι σήμερα, ο δημήτρης μας, -προσοχή, από τότε λε΄με- είναι πρόεδρος των αραβικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του γέηλ.
όχι, ναι, μάλιστα. ενός από τα πιο δυνατά πανεπιστήμια στον τομέα.
τώρα πια, ακόμη και το σπίτι στο ρέθυμνο πουλήθηκε...

αυτά που καταθέτω εδώ, προσοχή, είναι προσωπικές αφηγήσεις. ουδεμία σχέση έχουν με άλλους ανθρώπους πέραν του ονόματος που αναφέρω.
και είναι προσωπική δική μου αφήγηση.

το έμαθα, με πόνεσε, σκέφτηκα ότι δεν είχα στείλει ούτε ένα γραμματάκι ευχαριστίες, ντροπή, κλπ. αλλά και πάλι δεν έγραψα πουθενά.
είμουνα ακόμη πολύ ψαρωμένη.

μετά μερικά χρόνια βρέθηκα εγώ στην πιο χαμηλή πανεπιστημιακή κλίμακα της πατρίδας μου.
ο γούτας διεμήνυσε μέσω του γνωστού και φίλου που του μετέφερε την εξέλιξή μου: η ελένη! πες της ότι θέλω να πάω να γνωρίσω τους φοιτητές της!
ξεσηκώθηκα.
ψάρωσα περσότερο.
ναι, να έρθει να γνωρίσει τους φοιτητές, αλλά, ένας τόσο διάσημος έλληνας του εξωτερικού, να μην τον καλωσορ΄σουν και κάποιοι αδιαμφησβήτητα πιο σεβαστοί από την ελένη;
έκανα ό,τι μπορούσα. ε, το μόνο που μπόρεσα, ίσως να μην ήξερα πώς να προσπαθήσω πιο σωστά, αλλά, το ξαναλέω, το μόνο που μπόρεσα, ήταν να πάρω μια άδεια, ο κύριος δημήτρης γούτας, πρόεδρος των αραβικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του Yale, να μιλήσει στο μάθημα 'αραβικός πολιτισμός'. κανείς πρόεδρος, αντιπρόεδρος, γραμματέας, κλπ κλπ δεν είχε καιρό να ασχοληθεί με την παρουσία του στο πανεπιστήμιό μας. ίσως να έφταιγε ότι φαινόταν να τον καλούσε ένα μικρό μικρόβιο σαν και του λόγου μου, κι ίσως να ειθισται να προσέχουμε μη μεγαλώσει η μύτη των μικρών μικροβίων..., γιατί υπάρχουν διάφορα, ίσως όμως όντως η πολλή δουλειά...
το τρίωρο μάθημα είχε ως εξης: πρώτη ώρα στην τάξη μας. αποστολή φοιτητών, αν μαζευτεί πολύς κόσμος να έχουμε καβάτζα ένα αμφιθέατρο για να μεταφερθούμε εκεί.
όντως, και στο αμφιθέατρο, από τα παράθυρα κρέμονταν τα παιδάκια κι άκουγαν το γούτα.
και μετά, ομάδα φοιτητών, με την ελένη και την έφη, τη μόνη συνάδελφο από το γερμανικό τμήμα, κάναμε το τραπέζι στο γούτα ρεφενέ, σ'ένα ταβερνάκι, στα ξύλινα, δίπλα στην καισαριανή...

ναι, το είχαμε χαρεί όλοι. αλλά είχα στεναχωρηθεί που δεν είχα καταφέρει να τιμήσω το δημήτρη γούτα όπως θα του άξιζε...

πέρασαν ακόμη ένα δυο χρόνια, δε θυμάμαι. και να σου ένας συνάδελφος μου λέει: έχει για σένα μια βιλιοκρισία ο γούτας στην μπιζαντίνισε τζάιτσριφτ. δεν είχα ιδέα. τη διάβασα κι έτρεξα στο γραφείο μου να στείλω ένα μέιλ. γιατί μου φάνηκε τερατώδες, να έχω γελάσει ακόμη και το γούτα, και να γράφει τόσο καλά λόγια για μένα...
μου απάντησε αναλόγως. δλδ άδολα και γενναιόδωρα. με σοβαρότητα και με επιείκεια...

δημήτρη, χρόνια σου πολλά...
σε σένα, στην αγαπημένη σου ιωάννα
στα παιδιά σου, στα εγγόνια σου...

καταλαβαίνετε. η φιλία είχε ξεψαρώσει από όλες τις μεριές.
έβλεπα το γούτα σε διεθνή συνέδρια: στο κέμπριτζ, στο παρίσι, στη λουβαίν...
εγώ τον χαιρόμουνα πια σα φίλο,
καμάρωνα γιατί έβλεπα πολλοί άλλοι να βαράνε προσοχή μπροστά του, κυρίως όταν τον ακούς να κάνει μια ανακοίνωση, ή να έχει το κεντρικό θέμα ενός συνεδρίου.
γιατί η ελλάδα εκδικείται: μπορεί να μην έχει αραβικές σπουδές εδώ, αλλά ο μεγαλύτερος αραβολόγος αυτή τη στιγμή διεθνώς, έλληνας είναι.
φανταστείτε πως τα βιβλία του μέχρι και ιαπωνικά έχουν μεταφραστεί, άσε που μεταφράζονται και στη μαύρη:)

μια χρονιά, ο φίλος μου παρουσιάστηκε σε μια λαμπρή αίθουσα εδώ στη χώρα μας.
είπα με το νου μου: ευτυχώς! ό,τι δεν μπόρεσα να κάνω εγώ, το κατάφεραν κάποιοι άλλοι συνάδελφοι, μπράβο τους.
έμαθα την αλήθεια αργότερα: η αίθουσα είχε νοικιαστεί από ξένους!
είδατε που λένε 'ουδείς προφήτης εις την εαυτού πατρίδα, πώς το λέει να δεις...'

το 2005 βρέθηκα στη νέα υόρκη με σοβαρό πρόβλημα υγείας.
ο δημήτρης το έμαθε.
το τηλέφωνο έφτασε σε μένα όταν φόραγα αυτές τις φαρδιές χειρουργικές μπυτζάμες και περίμενα τη σειρά μου στην αίθουσα αναμονής των συγγενών.
αυτή τη φορά, ψαρωμένος ήταν ο ίδιος.
'ελένη ... δεν ξέρω πώς να στο πω. μην το πάρεις στραβά... άκου, στο λέω χωρίς περιστροφές, αν χρειαστείς χρήματα εδώ, υπολόγισέ με, χωρίς να το σκεφτείς'.

το γράφω τώρα, και νιώθω έναν κόμπο στο στομάχι.
μ'αυτή την αναστάτωση μέσα μου, λέω

χρόνια πολλά δημήτρη, στα στέλνω δημόσια. το μπόγκ μου δεν το ξέρεις, δεν έχω καμιά διάθεση να το μάθεις, να ξέρεις όμως πως όσοι το διαβάσουν, όσο χαζά κι αν τα'χω γράψει, την αλήθεια θα τη δουν, και θα συμμεριστούν τις ευχές μου, που έτσι, με το σεβασμό και την εκτίμηση και την αγάπη που δημιούργησες μέσα μου, κι αυτοί θα την μοιραστούν και θα σου ευχηθούν

τα καλύτερα για τη ζωή σου.

του αγίου δημητρίου σήμερα! να ζήσεις, να είσαι καλά.