Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

η στρέλλα και η μονάκριβη.

η στρέλλα, είναι, φυσικά, ελληνίδα. τσάμπα τον είχαμε τον οιδίποδα εμείς;
με αυτό το σκεπτικό, το στόρυ είναι κοινό.
ε, όχι δα!, κοινό! δεν ντρέπεσαι ελένη να το λες αυτό; -αφού σίγουρα δεν είναι για το ευρύ κοινό, που λένε. όντως, όταν πήγα στην αίθουσα να το δω, έπιασα κουβέντα με όλους τους θεατές. έξι είμασταν όλοι κι όλοι.
ήμουνα με τη ρούλα καραμήτρου, το φίλο μου το χρίστο. οι άλλοι τρεις ήταν δυο διάσπαρτοι ηλικιωμένοι, η μια ήταν γυναίκα που τη βλέπω στην εκκλησία της γειτονιάς μου, -ποιος ξέρει η δόλια τι ακριβώς ερχόταν να δει στο πραγματικά υπέροχο αυτό έργο-, ο άλλος ήταν ένας καβαφικός και μόνος γέροντας, κι η τρίτη 'ξένη' ήταν μια ελληνίδα που δεν είχε πατήσει τα σαράντα.
δλδ όλη η αίθουσα άδεια.
κρίμα.

η μονάκριβη,
-μιας και άρχισα με το κοινό στη στρέλλα, ας το κάνω και για τη μονάκριβη:
η αίθουσα περίπου άδεια. σίγουρα πάνω από έξι, μα όχι πάνω από είκοσι. ίσως 17. πήγαμε δυο ζευγάρια φίλων. στο τέλος εμείς οι δυο χειροκροτήσαμε, γιατί πραγματικά μας έλιωσε. ο άλλος φίλος μας είπε: 'δεν είναι εδώ ο σκηνοθέτης! γιατί χειροκροτείτε;'
'γιατί μας άρεσε το έργο! δεν ήταν πολύ δυνατό;'
παρακολουθούσε τη συζήτηση μια κυρία δυο καθίσματα μπροστά. την κοίταξα με νόημα και χαμόγελο, σαν να απευθυνόμουν και σε κείνη, μιας και κοίταζε. τότε η κυρία κοίταξε το ταβάνι της αιθουσας, μάζεψε με την καλούμπα το βλέμμα της να μην κοιτάει 'ανθρώπους ξένους' και πάγωσε τη φατσούλα της στην αδιαφορία'
α, ναι, χτες ήμουν στη γειτονιά μου περίπου, στο αβάνα. άλλο κοινό. βόρειο.
σαχλαμάρες.

το γεγονός είναι ότι δύο καταπληκτικές ταινίες είχαν σχεδόν μηδενικό κοινό.
γιατί;
φταίνει μόνο οι διαφημίσεις, ή το κοινό έχει κατεργαστεί προς την κιτσαρία;

στις κατώτερες κοινωνίες
-τι είναι κατώτερες κοινωνίες μαμά; -είναι παιδί μου οι κοινωνίες-ταμπού, όπου απαγορεύεται η έκθεση των θεμάτων που τη βασανίζουν και επιτρέπεται το ακατέργαστο πάθος, κοινή συναινέσει-
στις κατώτερες κοινωνίες λοιπόν, όποιας τάξης, η αιμομειξία είναι γεγονός.
ένα γεγονός που τρελαίνει.
ο αδελφός μου σπούδασε ιατρική στο βέλγιο, και ήταν ένα θέμα στο μάθημα της δεοντολογίας και της γυανικολογίας: στα ορεινά χωριά της βόρειας ευρώπης, ένα στάνταρ είναι όταν λείπει για να γεννήσει η μητέρα, να την αναπληρώνει κόρη.
προς θεού όχι παντού και όχι πάντα.

στο στρέλα το στόρυ είναι ένα παιδί, ελλειματικού πατέρα 'δεν ήσουν ποτέ εκεί', που, φοβούμενος την ομοφυλοφιλία μέσω της παιδοφιλίας, εγκλιματεί για το παιδί του, άρα το αγαπά, όσο άξεστα κι αν καταχράται του ρόλου του, και τον μπουζουριάζουν για χρόνια.
ο γιος, με την έλλειψη του μοντέλου του πατέρα, αναζητά τον πατέρα ακριβώς στο φόβο του, στην έλλειψη, και γίνεται τραβεστί.
το παιδί, όπου η αθωότητα παραμένει ως ανάγκη προστασίας, παρακολουθεί τον πατέρα, που τον αναζητά με το δικό του αδύναμο τρόπο.
τελικώς οι δυο αυτοί άνθρωποι πλησιάζονται και αγαπιούνται μέσα από το αντικείμενο του φόβου τους και οι δύο: πατέρας και γιος ...οιδιποδίζονται.
το πλαίσιο αυτού του σεναρίου της ζωής γίνεται κατανοητό και μη κατακριτέο μέσα από την έκφραση ανθρωπιάς που καταφέρνει να εκδηλωθεί στον άπονο κόσμο.
οι περιθωριακές ομάδες, με τα όσα προβλήματα, βγάζουν αγάπη.
αγάπη με κεφαλαίο και με ταπείνωση. αγάπη αληθινή όπου το παράπονο έχει πάψει κι έχει γίνει η αποδοχή της ήττας.
μεγάλη αγάπη, σχεδόν ευαγγελική. άδολη.
την αγάπη συνοδεύει ο σαρκασμός, δλδ ο πόνος της.
τα λαμπάκια, σίγουρο κιτσάτο χαρακτηριστικό. σύμβολο: ο γιος βρίσκει στα σκουπίδια έναν πολυέλαιο, τον φτιάχνει, τον γεμίζει κορδέλες και χάρη σ' αυτόν μεταβάλει το δωμάτιο σε τριτοφυλικό:)
ο πατέρας παλεύει, φτιάχνει ένα σχεδόν παιδικό πορτατίφ, που κι αυτό γεμίζει με τα φώτα του ουρανίου τόξου τις ερωτικές νύχτες αυτού του ζευγαριού όπου ο πατέρας αγνοεί, μα ο γιος βρίσκει μόνο έτσι τον τρόπο να συνδεθεί και να εκδικηθεί σχεδόν τον πατέρα.
γι' αυτό και το βάθος, ο σαρκασμός ενός 'χάπυ έντ' έχει μεγάλη δύναμη σ' αυτό το έργο. γιατί η συγγνώμη δίνεται με την αναγνώριση στα μάτια του πατέρα του δικού του λάθους. ο πατέρας αναγνωρίζει πως 'πληρώνεται' και 'πληρώνει' με τη ζωή του και το δράμα του την πονεμένη και για χρόνια ανύπαρκτη πατρότητά του.
μπορεί να τα λέω χαζά, μα το έργο είναι μεγαλειώδες.
δεν είναι μόνο η επεξεργασία του βάθους αυτού του στόρυ.
η σκηνοθεσία.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ. το όνειρο, τα σύμβολα, η αγάπη, η ωμή βία και το ωμό σεξ, η συμπόρευση της κενής κοινωνίας, η περιγραφή μιας ομάδας που οι περισσότεροι γνωρίζουμε μόνο για να περιεργαστούμε λες και είναι μακριά μας, τώρα να, όχι μόνο δίπλα μας, μα ίσως και μέσα μας, το κλειδί, που δίνεται από το γιο στον πατέρα, το όνειρο ξανά προς το τέλος, ο ύπνος ανάμεσα στον πατέρα και το βρέφος, τα 'χριστούγεννα', το πάρτυ, το μοίρασμα. η αγάπη
ταπεινωμένη
μα η αγάπη
ορθή, σα σοφία.
μπράβο στο σκηνοθέτη, χίλια μπράβο. μπράβο και στους εξαιρετικούς ηθοποιούς!
φοβερό έργο!

στη 'μονάκριβη', ένα ίδιο σκηνοθετικό κλειδί που επαναλαμβάνεται είναι το κόκκινο μαντήλι.
στις περιθωριακές γειτονιές της νέας υόρκης, όπου σιγά σιγά ούτε καν τα ταμπού δεν υπάρχουν, μιας και δεν υπάρχει παράδοση από πουθενά.
η περιγραφή του βιασμού από τον πατέρα στο κοριτσάκι του είναι άπαιχτη. ονειρική εντελώς.
η έκφραση βίας και ψυχασθένειας από τη μάνα, η υποκρισία του περιβάλλοντος σε σχέση με μια βιομηχανοποιημένη κοινωνική υπηρεσία, κι αυτή πολύ ειρωνικά δοσμένη.
ωστόσο, το άμέρικαν ντριμ, σωστό, υπαρκτό. δυνατό.
η προσωπικότητα της μονάκριβης μπορεί και ονειρεύεται, και οδηγείται πέρα από τις κοινωνικές υπηρεσίες, μέσα από μια δασκάλα, πάντα μια φωτεινή δασκάλα ή δάσκαλο (ο μαθηματικός, η διευθύντρια, και η υπέροχη καθηγήτρια-συνοδός), περνώντας πέρα απ' αυτά, η μονάκριβη-τέρας εξανθρωπίζεται σιγά σιγά, μαθαίνει, ελπίζει, αγαπά.
στεριώνει.
εξαιρετικό έργο, επίσης μην το παραλείψετε.

ξύπνησε το γιοκάκι μου, δε γράφω άλλο. τα δυο έργα έχουν πολλά κοινά στοιχεία χωρίς κανένα να αντιγράφει το άλλο.

δείτε τα. προβληματίζουν και καλλιεργούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: